Datrys 5x^2-38x-63

$$5 x ^ { 2 } - 38 x - 63$$

Ffactor

$$\left(x-9\right)\left(5x+7\right)$$

Camau Ateb

Dylech ffactorio'r mynegiant drwy grwpio. Yn gyntaf, mae angen ailysgrifennu'r mynegiant ar ffurf 5x^{2}+ax+bx-63. I ddod o hyd i a a b, gosodwch system i'w datrys.

$$a+b=-38 ab=5\left(-63\right)=-315$$

Gan fod ab yn negatif, mae gan a a b yr arwyddion croes. Gan fod a+b yn negatif, mae gan y rhif negatif werth absoliwt mwy na'r positif. Rhestrwch bob pâr cyfanrif o'r fath sy'n rhoi'r cynnyrch -315.

$$1,-315 3,-105 5,-63 7,-45 9,-35 15,-21$$

Cyfrifo'r swm ar gyfer pob pâr.

$$1-315=-314 3-105=-102 5-63=-58 7-45=-38 9-35=-26 15-21=-6$$

Yr ateb yw'r pâr sy'n rhoi'r swm -38.

$$a=-45 b=7$$

Ailysgrifennwch 5x^{2}-38x-63 fel \left(5x^{2}-45x\right)+\left(7x-63\right).

$$\left(5x^{2}-45x\right)+\left(7x-63\right)$$

Ni ddylech ffactorio 5x yn y cyntaf a 7 yn yr ail grŵp.

$$5x\left(x-9\right)+7\left(x-9\right)$$

Ffactoriwch y term cyffredin x-9 allan drwy ddefnyddio'r briodwedd ddosbarthol.

$$\left(x-9\right)\left(5x+7\right)$$

Camau Gan Ddefnyddio’r Fformiwla Cwadratig

Gellir ffactorio polynomial cwadratig gan ddefnyddio’r trawsffurfiad ax^{2}+bx+c=a\left(x-x_{1}\right)\left(x-x_{2}\right), lle x_{1} a x_{2} yw datrysiadau’r hafaliad cwadratig ax^{2}+bx+c=0.

$$5x^{2}-38x-63=0$$

Mae modd datrys pob hafaliad sydd yn y ffurf ax^{2}+bx+c=0 drwy ddefnyddio'r fformiwla cwadratig: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}. Mae'r fformiwla cwadratig yn rhoi dau ateb, pan fydd ± yn adio â’r llall pan fydd yn tynnu.

$$x=\frac{-\left(-38\right)±\sqrt{\left(-38\right)^{2}-4\times 5\left(-63\right)}}{2\times 5}$$

Sgwâr -38.

$$x=\frac{-\left(-38\right)±\sqrt{1444-4\times 5\left(-63\right)}}{2\times 5}$$

Lluoswch -4 â 5.

$$x=\frac{-\left(-38\right)±\sqrt{1444-20\left(-63\right)}}{2\times 5}$$

Lluoswch -20 â -63.

$$x=\frac{-\left(-38\right)±\sqrt{1444+1260}}{2\times 5}$$

Adio 1444 at 1260.

$$x=\frac{-\left(-38\right)±\sqrt{2704}}{2\times 5}$$

Cymryd isradd 2704.

$$x=\frac{-\left(-38\right)±52}{2\times 5}$$

Gwrthwyneb -38 yw 38.

$$x=\frac{38±52}{2\times 5}$$

Lluoswch 2 â 5.

$$x=\frac{38±52}{10}$$

Datryswch yr hafaliad x=\frac{38±52}{10} pan fydd ± yn plws. Adio 38 at 52.

$$x=\frac{90}{10}$$

Rhannwch 90 â 10.

$$x=9$$

Datryswch yr hafaliad x=\frac{38±52}{10} pan fydd ± yn minws. Tynnu 52 o 38.

$$x=-\frac{14}{10}$$

Lleihau'r ffracsiwn \frac{-14}{10} i'r graddau lleiaf posib drwy dynnu a chanslo allan 2.

$$x=-\frac{7}{5}$$

Ffactoriwch y mynegiad gwreiddiol gan ddefnyddio ax^{2}+bx+c=a\left(x-x_{1}\right)\left(x-x_{2}\right). Cyfnewidiwch 9 am x_{1} a -\frac{7}{5} am x_{2}.

$$5x^{2}-38x-63=5\left(x-9\right)\left(x-\left(-\frac{7}{5}\right)\right)$$

Symleiddiwch bob mynegiad ar y ffurf p-\left(-q\right) i p+q.

$$5x^{2}-38x-63=5\left(x-9\right)\left(x+\frac{7}{5}\right)$$

Adio \frac{7}{5} at x drwy ddod o hyd i enwadur cyffredin ac ychwanegu’r rhifiaduron. Yna, lleihau’r ffracsiwn i’r termau isaf os yn bosibl.

$$5x^{2}-38x-63=5\left(x-9\right)\times \frac{5x+7}{5}$$

Diddymwch y ffactor cyffredin mwyaf 5 yn 5 a 5.

$$5x^{2}-38x-63=\left(x-9\right)\left(5x+7\right)$$

Enrhifo

$$\left(x-9\right)\left(5x+7\right)$$