Datrys 5x^2=11x-2

$$5 { x }^{ 2 } = 11x-2$$

Datrys ar gyfer x

$$x=\frac{1}{5}=0.2$$

$$x=2$$

Camau i Ddefnyddio Ffactorio Drwy Grwpio

Tynnu 11x o'r ddwy ochr.

$$5x^{2}-11x=-2$$

Ychwanegu 2 at y ddwy ochr.

$$5x^{2}-11x+2=0$$

I ddatrys yr hafaliad, dylech ffactorio'r ochr chwith drwy grwpio. Yn gyntaf, mae angen ailysgrifennu'r ochr chwith fel 5x^{2}+ax+bx+2. I ddod o hyd i a a b, gosodwch system i'w datrys.

$$a+b=-11 ab=5\times 2=10$$

Gan fod ab yn bositif, mae gan a a b yr un arwydd. Gan fod a+b yn negatif, mae a a b ill dau yn negatif. Rhestrwch bob pâr cyfanrif o'r fath sy'n rhoi'r cynnyrch 10.

$$-1,-10 -2,-5$$

Cyfrifo'r swm ar gyfer pob pâr.

$$-1-10=-11 -2-5=-7$$

Yr ateb yw'r pâr sy'n rhoi'r swm -11.

$$a=-10 b=-1$$

Ailysgrifennwch 5x^{2}-11x+2 fel \left(5x^{2}-10x\right)+\left(-x+2\right).

$$\left(5x^{2}-10x\right)+\left(-x+2\right)$$

Ni ddylech ffactorio 5x yn y cyntaf a -1 yn yr ail grŵp.

$$5x\left(x-2\right)-\left(x-2\right)$$

Ffactoriwch y term cyffredin x-2 allan drwy ddefnyddio'r briodwedd ddosbarthol.

$$\left(x-2\right)\left(5x-1\right)$$

I ddod o hyd i atebion hafaliad, datryswch x-2=0 a 5x-1=0.

$$x=2 x=\frac{1}{5}$$

Camau gan Ddefnyddio’r Fformiwla Cwadratig

Tynnu 11x o'r ddwy ochr.

$$5x^{2}-11x=-2$$

Ychwanegu 2 at y ddwy ochr.

$$5x^{2}-11x+2=0$$

Mae’r hafaliad hwn yn y ffurf safonol: ax^{2}+bx+c=0. Amnewidiwch 5 am a, -11 am b, a 2 am c yn y fformiwla gwadratig, \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}.

$$x=\frac{-\left(-11\right)±\sqrt{\left(-11\right)^{2}-4\times 5\times 2}}{2\times 5}$$

Sgwâr -11.

$$x=\frac{-\left(-11\right)±\sqrt{121-4\times 5\times 2}}{2\times 5}$$

Lluoswch -4 â 5.

$$x=\frac{-\left(-11\right)±\sqrt{121-20\times 2}}{2\times 5}$$

Lluoswch -20 â 2.

$$x=\frac{-\left(-11\right)±\sqrt{121-40}}{2\times 5}$$

Adio 121 at -40.

$$x=\frac{-\left(-11\right)±\sqrt{81}}{2\times 5}$$

Cymryd isradd 81.

$$x=\frac{-\left(-11\right)±9}{2\times 5}$$

Gwrthwyneb -11 yw 11.

$$x=\frac{11±9}{2\times 5}$$

Lluoswch 2 â 5.

$$x=\frac{11±9}{10}$$

Datryswch yr hafaliad x=\frac{11±9}{10} pan fydd ± yn plws. Adio 11 at 9.

$$x=\frac{20}{10}$$

Rhannwch 20 â 10.

$$x=2$$

Datryswch yr hafaliad x=\frac{11±9}{10} pan fydd ± yn minws. Tynnu 9 o 11.

$$x=\frac{2}{10}$$

Lleihau'r ffracsiwn \frac{2}{10} i'r graddau lleiaf posib drwy dynnu a chanslo allan 2.

$$x=\frac{1}{5}$$

Mae’r hafaliad wedi’i ddatrys nawr.

$$x=2 x=\frac{1}{5}$$

Camau ar Gyfer Cwblhau'r Sgwâr

Tynnu 11x o'r ddwy ochr.

$$5x^{2}-11x=-2$$

Rhannu’r ddwy ochr â 5.

$$\frac{5x^{2}-11x}{5}=-\frac{2}{5}$$

Mae rhannu â 5 yn dad-wneud lluosi â 5.

$$x^{2}-\frac{11}{5}x=-\frac{2}{5}$$

Rhannwch -\frac{11}{5}, cyfernod y term x, â 2 i gael -\frac{11}{10}. Yna ychwanegwch sgwâr -\frac{11}{10} at ddwy ochr yr hafaliad. Mae'r cam hwn yn gwneud ochr chwith yr hafaliad yn sgwâr perffaith.

$$x^{2}-\frac{11}{5}x+\left(-\frac{11}{10}\right)^{2}=-\frac{2}{5}+\left(-\frac{11}{10}\right)^{2}$$

Sgwariwch -\frac{11}{10} drwy sgwario'r rhifiadur ag enwadur y ffracsiwn.

$$x^{2}-\frac{11}{5}x+\frac{121}{100}=-\frac{2}{5}+\frac{121}{100}$$

Adio -\frac{2}{5} at \frac{121}{100} drwy ddod o hyd i enwadur cyffredin ac ychwanegu’r rhifiaduron. Yna, lleihau’r ffracsiwn i’r termau isaf os yn bosibl.

$$x^{2}-\frac{11}{5}x+\frac{121}{100}=\frac{81}{100}$$

Ffactora x^{2}-\frac{11}{5}x+\frac{121}{100}. Yn gyffredinol, pan fydd x^{2}+bx+c yn sgwâr perffaith, mae modd ei ffactora bob amser fel \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2}.

$$\left(x-\frac{11}{10}\right)^{2}=\frac{81}{100}$$

Cymrwch isradd dwy ochr yr hafaliad.

$$\sqrt{\left(x-\frac{11}{10}\right)^{2}}=\sqrt{\frac{81}{100}}$$

Symleiddio.

$$x-\frac{11}{10}=\frac{9}{10} x-\frac{11}{10}=-\frac{9}{10}$$

Adio \frac{11}{10} at ddwy ochr yr hafaliad.

$$x=2 x=\frac{1}{5}$$