Datrys 4t^2-13t-12

$$4 t ^ { 2 } - 13 t - 12$$

Ffactor

$$\left(t-4\right)\left(4t+3\right)$$

Camau Ateb

Dylech ffactorio'r mynegiant drwy grwpio. Yn gyntaf, mae angen ailysgrifennu'r mynegiant ar ffurf 4t^{2}+at+bt-12. I ddod o hyd i a a b, gosodwch system i'w datrys.

$$a+b=-13 ab=4\left(-12\right)=-48$$

Gan fod ab yn negatif, mae gan a a b yr arwyddion croes. Gan fod a+b yn negatif, mae gan y rhif negatif werth absoliwt mwy na'r positif. Rhestrwch bob pâr cyfanrif o'r fath sy'n rhoi'r cynnyrch -48.

$$1,-48 2,-24 3,-16 4,-12 6,-8$$

Cyfrifo'r swm ar gyfer pob pâr.

$$1-48=-47 2-24=-22 3-16=-13 4-12=-8 6-8=-2$$

Yr ateb yw'r pâr sy'n rhoi'r swm -13.

$$a=-16 b=3$$

Ailysgrifennwch 4t^{2}-13t-12 fel \left(4t^{2}-16t\right)+\left(3t-12\right).

$$\left(4t^{2}-16t\right)+\left(3t-12\right)$$

Ni ddylech ffactorio 4t yn y cyntaf a 3 yn yr ail grŵp.

$$4t\left(t-4\right)+3\left(t-4\right)$$

Ffactoriwch y term cyffredin t-4 allan drwy ddefnyddio'r briodwedd ddosbarthol.

$$\left(t-4\right)\left(4t+3\right)$$

Camau Gan Ddefnyddio’r Fformiwla Cwadratig

Gellir ffactorio polynomial cwadratig gan ddefnyddio’r trawsffurfiad ax^{2}+bx+c=a\left(x-x_{1}\right)\left(x-x_{2}\right), lle x_{1} a x_{2} yw datrysiadau’r hafaliad cwadratig ax^{2}+bx+c=0.

$$4t^{2}-13t-12=0$$

Mae modd datrys pob hafaliad sydd yn y ffurf ax^{2}+bx+c=0 drwy ddefnyddio'r fformiwla cwadratig: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}. Mae'r fformiwla cwadratig yn rhoi dau ateb, pan fydd ± yn adio â’r llall pan fydd yn tynnu.

$$t=\frac{-\left(-13\right)±\sqrt{\left(-13\right)^{2}-4\times 4\left(-12\right)}}{2\times 4}$$

Sgwâr -13.

$$t=\frac{-\left(-13\right)±\sqrt{169-4\times 4\left(-12\right)}}{2\times 4}$$

Lluoswch -4 â 4.

$$t=\frac{-\left(-13\right)±\sqrt{169-16\left(-12\right)}}{2\times 4}$$

Lluoswch -16 â -12.

$$t=\frac{-\left(-13\right)±\sqrt{169+192}}{2\times 4}$$

Adio 169 at 192.

$$t=\frac{-\left(-13\right)±\sqrt{361}}{2\times 4}$$

Cymryd isradd 361.

$$t=\frac{-\left(-13\right)±19}{2\times 4}$$

Gwrthwyneb -13 yw 13.

$$t=\frac{13±19}{2\times 4}$$

Lluoswch 2 â 4.

$$t=\frac{13±19}{8}$$

Datryswch yr hafaliad t=\frac{13±19}{8} pan fydd ± yn plws. Adio 13 at 19.

$$t=\frac{32}{8}$$

Rhannwch 32 â 8.

$$t=4$$

Datryswch yr hafaliad t=\frac{13±19}{8} pan fydd ± yn minws. Tynnu 19 o 13.

$$t=-\frac{6}{8}$$

Lleihau'r ffracsiwn \frac{-6}{8} i'r graddau lleiaf posib drwy dynnu a chanslo allan 2.

$$t=-\frac{3}{4}$$

Ffactoriwch y mynegiad gwreiddiol gan ddefnyddio ax^{2}+bx+c=a\left(x-x_{1}\right)\left(x-x_{2}\right). Cyfnewidiwch 4 am x_{1} a -\frac{3}{4} am x_{2}.

$$4t^{2}-13t-12=4\left(t-4\right)\left(t-\left(-\frac{3}{4}\right)\right)$$

Symleiddiwch bob mynegiad ar y ffurf p-\left(-q\right) i p+q.

$$4t^{2}-13t-12=4\left(t-4\right)\left(t+\frac{3}{4}\right)$$

Adio \frac{3}{4} at t drwy ddod o hyd i enwadur cyffredin ac ychwanegu’r rhifiaduron. Yna, lleihau’r ffracsiwn i’r termau isaf os yn bosibl.

$$4t^{2}-13t-12=4\left(t-4\right)\times \frac{4t+3}{4}$$

Diddymwch y ffactor cyffredin mwyaf 4 yn 4 a 4.

$$4t^{2}-13t-12=\left(t-4\right)\left(4t+3\right)$$

Enrhifo

$$\left(t-4\right)\left(4t+3\right)$$