Datrys 3x^2-7x-26=0

$$3 x ^ { 2 } - 7 x - 26 = 0$$

Datrys ar gyfer x

$$x=-2$$

$$x = \frac{13}{3} = 4\frac{1}{3} \approx 4.333333333$$

Camau i Ddefnyddio Ffactorio Drwy Grwpio

I ddatrys yr hafaliad, dylech ffactorio'r ochr chwith drwy grwpio. Yn gyntaf, mae angen ailysgrifennu'r ochr chwith fel 3x^{2}+ax+bx-26. I ddod o hyd i a a b, gosodwch system i'w datrys.

$$a+b=-7 ab=3\left(-26\right)=-78$$

Gan fod ab yn negatif, mae gan a a b yr arwyddion croes. Gan fod a+b yn negatif, mae gan y rhif negatif werth absoliwt mwy na'r positif. Rhestrwch bob pâr cyfanrif o'r fath sy'n rhoi'r cynnyrch -78.

$$1,-78 2,-39 3,-26 6,-13$$

Cyfrifo'r swm ar gyfer pob pâr.

$$1-78=-77 2-39=-37 3-26=-23 6-13=-7$$

Yr ateb yw'r pâr sy'n rhoi'r swm -7.

$$a=-13 b=6$$

Ailysgrifennwch 3x^{2}-7x-26 fel \left(3x^{2}-13x\right)+\left(6x-26\right).

$$\left(3x^{2}-13x\right)+\left(6x-26\right)$$

Ni ddylech ffactorio x yn y cyntaf a 2 yn yr ail grŵp.

$$x\left(3x-13\right)+2\left(3x-13\right)$$

Ffactoriwch y term cyffredin 3x-13 allan drwy ddefnyddio'r briodwedd ddosbarthol.

$$\left(3x-13\right)\left(x+2\right)$$

I ddod o hyd i atebion hafaliad, datryswch 3x-13=0 a x+2=0.

$$x=\frac{13}{3} x=-2$$

Camau gan Ddefnyddio’r Fformiwla Cwadratig

Mae modd datrys pob hafaliad sydd yn y ffurf ax^{2}+bx+c=0 drwy ddefnyddio'r fformiwla cwadratig: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}. Mae'r fformiwla cwadratig yn rhoi dau ateb, pan fydd ± yn adio â’r llall pan fydd yn tynnu.

$$3x^{2}-7x-26=0$$

Mae’r hafaliad hwn yn y ffurf safonol: ax^{2}+bx+c=0. Amnewidiwch 3 am a, -7 am b, a -26 am c yn y fformiwla gwadratig, \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}.

$$x=\frac{-\left(-7\right)±\sqrt{\left(-7\right)^{2}-4\times 3\left(-26\right)}}{2\times 3}$$

Sgwâr -7.

$$x=\frac{-\left(-7\right)±\sqrt{49-4\times 3\left(-26\right)}}{2\times 3}$$

Lluoswch -4 â 3.

$$x=\frac{-\left(-7\right)±\sqrt{49-12\left(-26\right)}}{2\times 3}$$

Lluoswch -12 â -26.

$$x=\frac{-\left(-7\right)±\sqrt{49+312}}{2\times 3}$$

Adio 49 at 312.

$$x=\frac{-\left(-7\right)±\sqrt{361}}{2\times 3}$$

Cymryd isradd 361.

$$x=\frac{-\left(-7\right)±19}{2\times 3}$$

Gwrthwyneb -7 yw 7.

$$x=\frac{7±19}{2\times 3}$$

Lluoswch 2 â 3.

$$x=\frac{7±19}{6}$$

Datryswch yr hafaliad x=\frac{7±19}{6} pan fydd ± yn plws. Adio 7 at 19.

$$x=\frac{26}{6}$$

Lleihau'r ffracsiwn \frac{26}{6} i'r graddau lleiaf posib drwy dynnu a chanslo allan 2.

$$x=\frac{13}{3}$$

Datryswch yr hafaliad x=\frac{7±19}{6} pan fydd ± yn minws. Tynnu 19 o 7.

$$x=-\frac{12}{6}$$

Rhannwch -12 â 6.

$$x=-2$$

Mae’r hafaliad wedi’i ddatrys nawr.

$$x=\frac{13}{3} x=-2$$

Camau ar Gyfer Cwblhau'r Sgwâr

Mae modd datrys hafaliadau cwadratig fel hwn drwy gwblhau’r sgwâr. Er mwyn cwblhau’r sgwâr, yn gyntaf mae’n rhaid i'r hafaliad fod ar ffurf x^{2}+bx=c.

$$3x^{2}-7x-26=0$$

Adio 26 at ddwy ochr yr hafaliad.

$$3x^{2}-7x-26-\left(-26\right)=-\left(-26\right)$$

Mae tynnu -26 o’i hun yn gadael 0.

$$3x^{2}-7x=-\left(-26\right)$$

Tynnu -26 o 0.

$$3x^{2}-7x=26$$

Rhannu’r ddwy ochr â 3.

$$\frac{3x^{2}-7x}{3}=\frac{26}{3}$$

Mae rhannu â 3 yn dad-wneud lluosi â 3.

$$x^{2}-\frac{7}{3}x=\frac{26}{3}$$

Rhannwch -\frac{7}{3}, cyfernod y term x, â 2 i gael -\frac{7}{6}. Yna ychwanegwch sgwâr -\frac{7}{6} at ddwy ochr yr hafaliad. Mae'r cam hwn yn gwneud ochr chwith yr hafaliad yn sgwâr perffaith.

$$x^{2}-\frac{7}{3}x+\left(-\frac{7}{6}\right)^{2}=\frac{26}{3}+\left(-\frac{7}{6}\right)^{2}$$

Sgwariwch -\frac{7}{6} drwy sgwario'r rhifiadur ag enwadur y ffracsiwn.

$$x^{2}-\frac{7}{3}x+\frac{49}{36}=\frac{26}{3}+\frac{49}{36}$$

Adio \frac{26}{3} at \frac{49}{36} drwy ddod o hyd i enwadur cyffredin ac ychwanegu’r rhifiaduron. Yna, lleihau’r ffracsiwn i’r termau isaf os yn bosibl.

$$x^{2}-\frac{7}{3}x+\frac{49}{36}=\frac{361}{36}$$

Ffactora x^{2}-\frac{7}{3}x+\frac{49}{36}. Yn gyffredinol, pan fydd x^{2}+bx+c yn sgwâr perffaith, mae modd ei ffactora bob amser fel \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2}.

$$\left(x-\frac{7}{6}\right)^{2}=\frac{361}{36}$$

Cymrwch isradd dwy ochr yr hafaliad.

$$\sqrt{\left(x-\frac{7}{6}\right)^{2}}=\sqrt{\frac{361}{36}}$$

Symleiddio.

$$x-\frac{7}{6}=\frac{19}{6} x-\frac{7}{6}=-\frac{19}{6}$$

Adio \frac{7}{6} at ddwy ochr yr hafaliad.

$$x=\frac{13}{3} x=-2$$