Datrys 3x^2+16x-5=0

$$3 x ^ { 2 } + 16 x - 5 = 0$$

Datrys ar gyfer x

$$x=\frac{\sqrt{79}-8}{3}\approx 0.296064806$$

$$x=\frac{-\sqrt{79}-8}{3}\approx -5.629398139$$

Camau gan Ddefnyddio’r Fformiwla Cwadratig

Mae modd datrys pob hafaliad sydd yn y ffurf ax^{2}+bx+c=0 drwy ddefnyddio'r fformiwla cwadratig: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}. Mae'r fformiwla cwadratig yn rhoi dau ateb, pan fydd ± yn adio â’r llall pan fydd yn tynnu.

$$3x^{2}+16x-5=0$$

Mae’r hafaliad hwn yn y ffurf safonol: ax^{2}+bx+c=0. Amnewidiwch 3 am a, 16 am b, a -5 am c yn y fformiwla gwadratig, \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}.

$$x=\frac{-16±\sqrt{16^{2}-4\times 3\left(-5\right)}}{2\times 3}$$

Sgwâr 16.

$$x=\frac{-16±\sqrt{256-4\times 3\left(-5\right)}}{2\times 3}$$

Lluoswch -4 â 3.

$$x=\frac{-16±\sqrt{256-12\left(-5\right)}}{2\times 3}$$

Lluoswch -12 â -5.

$$x=\frac{-16±\sqrt{256+60}}{2\times 3}$$

Adio 256 at 60.

$$x=\frac{-16±\sqrt{316}}{2\times 3}$$

Cymryd isradd 316.

$$x=\frac{-16±2\sqrt{79}}{2\times 3}$$

Lluoswch 2 â 3.

$$x=\frac{-16±2\sqrt{79}}{6}$$

Datryswch yr hafaliad x=\frac{-16±2\sqrt{79}}{6} pan fydd ± yn plws. Adio -16 at 2\sqrt{79}.

$$x=\frac{2\sqrt{79}-16}{6}$$

Rhannwch -16+2\sqrt{79} â 6.

$$x=\frac{\sqrt{79}-8}{3}$$

Datryswch yr hafaliad x=\frac{-16±2\sqrt{79}}{6} pan fydd ± yn minws. Tynnu 2\sqrt{79} o -16.

$$x=\frac{-2\sqrt{79}-16}{6}$$

Rhannwch -16-2\sqrt{79} â 6.

$$x=\frac{-\sqrt{79}-8}{3}$$

Mae’r hafaliad wedi’i ddatrys nawr.

$$x=\frac{\sqrt{79}-8}{3} x=\frac{-\sqrt{79}-8}{3}$$

Camau ar Gyfer Cwblhau'r Sgwâr

Mae modd datrys hafaliadau cwadratig fel hwn drwy gwblhau’r sgwâr. Er mwyn cwblhau’r sgwâr, yn gyntaf mae’n rhaid i'r hafaliad fod ar ffurf x^{2}+bx=c.

$$3x^{2}+16x-5=0$$

Adio 5 at ddwy ochr yr hafaliad.

$$3x^{2}+16x-5-\left(-5\right)=-\left(-5\right)$$

Mae tynnu -5 o’i hun yn gadael 0.

$$3x^{2}+16x=-\left(-5\right)$$

Tynnu -5 o 0.

$$3x^{2}+16x=5$$

Rhannu’r ddwy ochr â 3.

$$\frac{3x^{2}+16x}{3}=\frac{5}{3}$$

Mae rhannu â 3 yn dad-wneud lluosi â 3.

$$x^{2}+\frac{16}{3}x=\frac{5}{3}$$

Rhannwch \frac{16}{3}, cyfernod y term x, â 2 i gael \frac{8}{3}. Yna ychwanegwch sgwâr \frac{8}{3} at ddwy ochr yr hafaliad. Mae'r cam hwn yn gwneud ochr chwith yr hafaliad yn sgwâr perffaith.

$$x^{2}+\frac{16}{3}x+\left(\frac{8}{3}\right)^{2}=\frac{5}{3}+\left(\frac{8}{3}\right)^{2}$$

Sgwariwch \frac{8}{3} drwy sgwario'r rhifiadur ag enwadur y ffracsiwn.

$$x^{2}+\frac{16}{3}x+\frac{64}{9}=\frac{5}{3}+\frac{64}{9}$$

Adio \frac{5}{3} at \frac{64}{9} drwy ddod o hyd i enwadur cyffredin ac ychwanegu’r rhifiaduron. Yna, lleihau’r ffracsiwn i’r termau isaf os yn bosibl.

$$x^{2}+\frac{16}{3}x+\frac{64}{9}=\frac{79}{9}$$

Ffactora x^{2}+\frac{16}{3}x+\frac{64}{9}. Yn gyffredinol, pan fydd x^{2}+bx+c yn sgwâr perffaith, mae modd ei ffactora bob amser fel \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2}.

$$\left(x+\frac{8}{3}\right)^{2}=\frac{79}{9}$$

Cymrwch isradd dwy ochr yr hafaliad.

$$\sqrt{\left(x+\frac{8}{3}\right)^{2}}=\sqrt{\frac{79}{9}}$$

Symleiddio.

$$x+\frac{8}{3}=\frac{\sqrt{79}}{3} x+\frac{8}{3}=-\frac{\sqrt{79}}{3}$$

Tynnu \frac{8}{3} o ddwy ochr yr hafaliad.

$$x=\frac{\sqrt{79}-8}{3} x=\frac{-\sqrt{79}-8}{3}$$