Datrys 2x=y+3,quady=3+x

$$2 x = y + 3 , \quad y = 3 + x$$

Datrys ar gyfer x, y

$$x=6$$

$$y=9$$

Camau gan Ddefnyddio Amnewid

Ystyriwch yr hafaliad cyntaf. Tynnu y o'r ddwy ochr.

$$2x-y=3$$

Ystyriwch yr ail hafaliad. Tynnu x o'r ddwy ochr.

$$y-x=3$$

I ddatrys pâr o hafaliadau gan ddefnyddio amnewid, yn gyntaf datryswch un o'r hafaliadau ar gyfer un o'r newidynnau. Yna amnewidiwch y canlyniad am y newidyn hwnnw yn yr hafaliad arall.

$$2x-y=3,-x+y=3$$

Dewiswch un o'r hafaliadau a’i ddatrys ar gyfer x drwy ynysu x ar ochr chwith yr arwydd hafal.

$$2x-y=3$$

Adio y at ddwy ochr yr hafaliad.

$$2x=y+3$$

Rhannu’r ddwy ochr â 2.

$$x=\frac{1}{2}\left(y+3\right)$$

Lluoswch \frac{1}{2} â y+3.

$$x=\frac{1}{2}y+\frac{3}{2}$$

Amnewid \frac{3+y}{2} am x yn yr hafaliad arall, -x+y=3.

$$-\left(\frac{1}{2}y+\frac{3}{2}\right)+y=3$$

Lluoswch -1 â \frac{3+y}{2}.

$$-\frac{1}{2}y-\frac{3}{2}+y=3$$

Adio -\frac{y}{2} at y.

$$\frac{1}{2}y-\frac{3}{2}=3$$

Adio \frac{3}{2} at ddwy ochr yr hafaliad.

$$\frac{1}{2}y=\frac{9}{2}$$

Lluosi’r ddwy ochr â 2.

$$y=9$$

Cyfnewidiwch 9 am y yn x=\frac{1}{2}y+\frac{3}{2}. Am fod yr hafaliad canlynol yn cynnwys dim ond un newidyn, gallwch ddatrys ar gyfer x yn uniongyrchol.

$$x=\frac{1}{2}\times 9+\frac{3}{2}$$

Lluoswch \frac{1}{2} â 9.

$$x=\frac{9+3}{2}$$

Adio \frac{3}{2} at \frac{9}{2} drwy ddod o hyd i enwadur cyffredin ac ychwanegu’r rhifiaduron. Yna, lleihau’r ffracsiwn i’r termau isaf os yn bosibl.

$$x=6$$

Mae’r system wedi’i datrys nawr.

$$x=6,y=9$$

Camau gan Ddefnyddio Matricsau

Ystyriwch yr hafaliad cyntaf. Tynnu y o'r ddwy ochr.

$$2x-y=3$$

Ystyriwch yr ail hafaliad. Tynnu x o'r ddwy ochr.

$$y-x=3$$

Rhowch yr hafaliadau yn y ffurf safonol ac yna defnyddio’r matricsau i ddatrys y system o hafaliadau.

$$2x-y=3,-x+y=3$$

Ysgrifennu’r hafaliadau ar ffurf matrics.

$$\left(\begin{matrix}2&-1\\-1&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}3\\3\end{matrix}\right)$$

Lluoswch chwith yr hafaliad gan y matrics gwrthdro o \left(\begin{matrix}2&-1\\-1&1\end{matrix}\right).

$$inverse(\left(\begin{matrix}2&-1\\-1&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}2&-1\\-1&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}2&-1\\-1&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}3\\3\end{matrix}\right)$$

Cynnyrch matrics a'i wrthdro ydy'r matrics hunaniaeth.

$$\left(\begin{matrix}1&0\\0&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}2&-1\\-1&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}3\\3\end{matrix}\right)$$

Lluoswch y matricsau ar ochr chwith yr arwydd hafal.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}2&-1\\-1&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}3\\3\end{matrix}\right)$$

Ar gyfer y matrics 2\times 2 \left(\begin{matrix}a&b\\c&d\end{matrix}\right), y matrics gwrthdro yw \left(\begin{matrix}\frac{d}{ad-bc}&\frac{-b}{ad-bc}\\\frac{-c}{ad-bc}&\frac{a}{ad-bc}\end{matrix}\right), felly gellir ailysgrifennu hafaliad y matrics fel problem lluosi matrics.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}\frac{1}{2-\left(-\left(-1\right)\right)}&-\frac{-1}{2-\left(-\left(-1\right)\right)}\\-\frac{-1}{2-\left(-\left(-1\right)\right)}&\frac{2}{2-\left(-\left(-1\right)\right)}\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}3\\3\end{matrix}\right)$$

Gwneud y symiau.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}1&1\\1&2\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}3\\3\end{matrix}\right)$$

Lluosi’r matricsau.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}3+3\\3+2\times 3\end{matrix}\right)$$

Gwneud y symiau.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}6\\9\end{matrix}\right)$$

Echdynnu yr elfennau matrics x a y.

$$x=6,y=9$$

Camau gan Ddefnyddio Dileu

Ystyriwch yr hafaliad cyntaf. Tynnu y o'r ddwy ochr.

$$2x-y=3$$

Ystyriwch yr ail hafaliad. Tynnu x o'r ddwy ochr.

$$y-x=3$$

Er mwyn datrys drwy ddileu, mae’n rhaid i gyfernodau un o'r newidynnau fod yr un peth yn y ddau hafaliad fel bod y newidyn yn cael ei ddiddymu pan fydd un hafaliad yn cael ei dynnu o’r llall.

$$2x-y=3,-x+y=3$$

I wneud 2x a -x yn gyfartal, lluoswch yr holl dermau ar bob ochr yr hafaliad cyntaf â -1 a holl dermau naill ochr yr ail â 2.

$$-2x-\left(-y\right)=-3,2\left(-1\right)x+2y=2\times 3$$

Symleiddio.

$$-2x+y=-3,-2x+2y=6$$

Tynnwch -2x+2y=6 o -2x+y=-3 trwy dynnu termau sydd yr un fath ar bob ochr yr arwydd hafal.

$$-2x+2x+y-2y=-3-6$$

Adio -2x at 2x. Mae'r termau -2x a 2x yn diddymu ei gilydd, gan adael hafaliad gyda dim ond un newidyn y gellir ei datrys.

$$y-2y=-3-6$$

Adio y at -2y.

$$-y=-3-6$$

Adio -3 at -6.

$$-y=-9$$

Rhannu’r ddwy ochr â -1.

$$y=9$$

Cyfnewidiwch 9 am y yn -x+y=3. Am fod yr hafaliad canlynol yn cynnwys dim ond un newidyn, gallwch ddatrys ar gyfer x yn uniongyrchol.

$$-x+9=3$$

Tynnu 9 o ddwy ochr yr hafaliad.

$$-x=-6$$

Rhannu’r ddwy ochr â -1.

$$x=6$$

Mae’r system wedi’i datrys nawr.

$$x=6,y=9$$