Datrys 1000x^2-590x-561=0

$$1000 { x }^{ 2 } -590x-561=0$$

Datrys ar gyfer x

$$x=-\frac{51}{100}=-0.51$$

$$x = \frac{11}{10} = 1\frac{1}{10} = 1.1$$

Camau i Ddefnyddio Ffactorio Drwy Grwpio

I ddatrys yr hafaliad, dylech ffactorio'r ochr chwith drwy grwpio. Yn gyntaf, mae angen ailysgrifennu'r ochr chwith fel 1000x^{2}+ax+bx-561. I ddod o hyd i a a b, gosodwch system i'w datrys.

$$a+b=-590 ab=1000\left(-561\right)=-561000$$

Gan fod ab yn negatif, mae gan a a b yr arwyddion croes. Gan fod a+b yn negatif, mae gan y rhif negatif werth absoliwt mwy na'r positif. Rhestrwch bob pâr cyfanrif o'r fath sy'n rhoi'r cynnyrch -561000.

$$1,-561000 2,-280500 3,-187000 4,-140250 5,-112200 6,-93500 8,-70125 10,-56100 11,-51000 12,-46750 15,-37400 17,-33000 20,-28050 22,-25500 24,-23375 25,-22440 30,-18700 33,-17000 34,-16500 40,-14025 44,-12750 50,-11220 51,-11000 55,-10200 60,-9350 66,-8500 68,-8250 75,-7480 85,-6600 88,-6375 100,-5610 102,-5500 110,-5100 120,-4675 125,-4488 132,-4250 136,-4125 150,-3740 165,-3400 170,-3300 187,-3000 200,-2805 204,-2750 220,-2550 250,-2244 255,-2200 264,-2125 275,-2040 300,-1870 330,-1700 340,-1650 374,-1500 375,-1496 408,-1375 425,-1320 440,-1275 500,-1122 510,-1100 550,-1020 561,-1000 600,-935 660,-850 680,-825 748,-750$$

Cyfrifo'r swm ar gyfer pob pâr.

$$1-561000=-560999 2-280500=-280498 3-187000=-186997 4-140250=-140246 5-112200=-112195 6-93500=-93494 8-70125=-70117 10-56100=-56090 11-51000=-50989 12-46750=-46738 15-37400=-37385 17-33000=-32983 20-28050=-28030 22-25500=-25478 24-23375=-23351 25-22440=-22415 30-18700=-18670 33-17000=-16967 34-16500=-16466 40-14025=-13985 44-12750=-12706 50-11220=-11170 51-11000=-10949 55-10200=-10145 60-9350=-9290 66-8500=-8434 68-8250=-8182 75-7480=-7405 85-6600=-6515 88-6375=-6287 100-5610=-5510 102-5500=-5398 110-5100=-4990 120-4675=-4555 125-4488=-4363 132-4250=-4118 136-4125=-3989 150-3740=-3590 165-3400=-3235 170-3300=-3130 187-3000=-2813 200-2805=-2605 204-2750=-2546 220-2550=-2330 250-2244=-1994 255-2200=-1945 264-2125=-1861 275-2040=-1765 300-1870=-1570 330-1700=-1370 340-1650=-1310 374-1500=-1126 375-1496=-1121 408-1375=-967 425-1320=-895 440-1275=-835 500-1122=-622 510-1100=-590 550-1020=-470 561-1000=-439 600-935=-335 660-850=-190 680-825=-145 748-750=-2$$

Yr ateb yw'r pâr sy'n rhoi'r swm -590.

$$a=-1100 b=510$$

Ailysgrifennwch 1000x^{2}-590x-561 fel \left(1000x^{2}-1100x\right)+\left(510x-561\right).

$$\left(1000x^{2}-1100x\right)+\left(510x-561\right)$$

Ni ddylech ffactorio 100x yn y cyntaf a 51 yn yr ail grŵp.

$$100x\left(10x-11\right)+51\left(10x-11\right)$$

Ffactoriwch y term cyffredin 10x-11 allan drwy ddefnyddio'r briodwedd ddosbarthol.

$$\left(10x-11\right)\left(100x+51\right)$$

I ddod o hyd i atebion hafaliad, datryswch 10x-11=0 a 100x+51=0.

$$x=\frac{11}{10} x=-\frac{51}{100}$$

Camau gan Ddefnyddio’r Fformiwla Cwadratig

Mae modd datrys pob hafaliad sydd yn y ffurf ax^{2}+bx+c=0 drwy ddefnyddio'r fformiwla cwadratig: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}. Mae'r fformiwla cwadratig yn rhoi dau ateb, pan fydd ± yn adio â’r llall pan fydd yn tynnu.

$$1000x^{2}-590x-561=0$$

Mae’r hafaliad hwn yn y ffurf safonol: ax^{2}+bx+c=0. Amnewidiwch 1000 am a, -590 am b, a -561 am c yn y fformiwla gwadratig, \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}.

$$x=\frac{-\left(-590\right)±\sqrt{\left(-590\right)^{2}-4\times 1000\left(-561\right)}}{2\times 1000}$$

Sgwâr -590.

$$x=\frac{-\left(-590\right)±\sqrt{348100-4\times 1000\left(-561\right)}}{2\times 1000}$$

Lluoswch -4 â 1000.

$$x=\frac{-\left(-590\right)±\sqrt{348100-4000\left(-561\right)}}{2\times 1000}$$

Lluoswch -4000 â -561.

$$x=\frac{-\left(-590\right)±\sqrt{348100+2244000}}{2\times 1000}$$

Adio 348100 at 2244000.

$$x=\frac{-\left(-590\right)±\sqrt{2592100}}{2\times 1000}$$

Cymryd isradd 2592100.

$$x=\frac{-\left(-590\right)±1610}{2\times 1000}$$

Gwrthwyneb -590 yw 590.

$$x=\frac{590±1610}{2\times 1000}$$

Lluoswch 2 â 1000.

$$x=\frac{590±1610}{2000}$$

Datryswch yr hafaliad x=\frac{590±1610}{2000} pan fydd ± yn plws. Adio 590 at 1610.

$$x=\frac{2200}{2000}$$

Lleihau'r ffracsiwn \frac{2200}{2000} i'r graddau lleiaf posib drwy dynnu a chanslo allan 200.

$$x=\frac{11}{10}$$

Datryswch yr hafaliad x=\frac{590±1610}{2000} pan fydd ± yn minws. Tynnu 1610 o 590.

$$x=-\frac{1020}{2000}$$

Lleihau'r ffracsiwn \frac{-1020}{2000} i'r graddau lleiaf posib drwy dynnu a chanslo allan 20.

$$x=-\frac{51}{100}$$

Mae’r hafaliad wedi’i ddatrys nawr.

$$x=\frac{11}{10} x=-\frac{51}{100}$$

Camau ar Gyfer Cwblhau'r Sgwâr

Mae modd datrys hafaliadau cwadratig fel hwn drwy gwblhau’r sgwâr. Er mwyn cwblhau’r sgwâr, yn gyntaf mae’n rhaid i'r hafaliad fod ar ffurf x^{2}+bx=c.

$$1000x^{2}-590x-561=0$$

Adio 561 at ddwy ochr yr hafaliad.

$$1000x^{2}-590x-561-\left(-561\right)=-\left(-561\right)$$

Mae tynnu -561 o’i hun yn gadael 0.

$$1000x^{2}-590x=-\left(-561\right)$$

Tynnu -561 o 0.

$$1000x^{2}-590x=561$$

Rhannu’r ddwy ochr â 1000.

$$\frac{1000x^{2}-590x}{1000}=\frac{561}{1000}$$

Mae rhannu â 1000 yn dad-wneud lluosi â 1000.

$$x^{2}+\left(-\frac{590}{1000}\right)x=\frac{561}{1000}$$

Lleihau'r ffracsiwn \frac{-590}{1000} i'r graddau lleiaf posib drwy dynnu a chanslo allan 10.

$$x^{2}-\frac{59}{100}x=\frac{561}{1000}$$

Rhannwch -\frac{59}{100}, cyfernod y term x, â 2 i gael -\frac{59}{200}. Yna ychwanegwch sgwâr -\frac{59}{200} at ddwy ochr yr hafaliad. Mae'r cam hwn yn gwneud ochr chwith yr hafaliad yn sgwâr perffaith.

$$x^{2}-\frac{59}{100}x+\left(-\frac{59}{200}\right)^{2}=\frac{561}{1000}+\left(-\frac{59}{200}\right)^{2}$$

Sgwariwch -\frac{59}{200} drwy sgwario'r rhifiadur ag enwadur y ffracsiwn.

$$x^{2}-\frac{59}{100}x+\frac{3481}{40000}=\frac{561}{1000}+\frac{3481}{40000}$$

Adio \frac{561}{1000} at \frac{3481}{40000} drwy ddod o hyd i enwadur cyffredin ac ychwanegu’r rhifiaduron. Yna, lleihau’r ffracsiwn i’r termau isaf os yn bosibl.

$$x^{2}-\frac{59}{100}x+\frac{3481}{40000}=\frac{25921}{40000}$$

Ffactora x^{2}-\frac{59}{100}x+\frac{3481}{40000}. Yn gyffredinol, pan fydd x^{2}+bx+c yn sgwâr perffaith, mae modd ei ffactora bob amser fel \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2}.

$$\left(x-\frac{59}{200}\right)^{2}=\frac{25921}{40000}$$

Cymrwch isradd dwy ochr yr hafaliad.

$$\sqrt{\left(x-\frac{59}{200}\right)^{2}}=\sqrt{\frac{25921}{40000}}$$

Symleiddio.

$$x-\frac{59}{200}=\frac{161}{200} x-\frac{59}{200}=-\frac{161}{200}$$

Adio \frac{59}{200} at ddwy ochr yr hafaliad.

$$x=\frac{11}{10} x=-\frac{51}{100}$$