Datrys x^2+4x-192=0

$${ x }^{ 2 } +4x-192=0$$

Datrys ar gyfer x

$$x=-16$$

$$x=12$$

Camau i Ddefnyddio Ffactorio

Er mwyn datrys yr hafaliad, dylech ffactorio x^{2}+4x-192 gan ddefnyddio'r fformiwla x^{2}+\left(a+b\right)x+ab=\left(x+a\right)\left(x+b\right). I ddod o hyd i a a b, gosodwch system i'w datrys.

$$a+b=4 ab=-192$$

Gan fod ab yn negatif, mae gan a a b yr arwyddion croes. Gan fod a+b yn bositif, mae gan y rhif positif werth absoliwt mwy na'r negatif. Rhestrwch bob pâr cyfanrif o'r fath sy'n rhoi'r cynnyrch -192.

$$-1,192 -2,96 -3,64 -4,48 -6,32 -8,24 -12,16$$

Cyfrifo'r swm ar gyfer pob pâr.

$$-1+192=191 -2+96=94 -3+64=61 -4+48=44 -6+32=26 -8+24=16 -12+16=4$$

Yr ateb yw'r pâr sy'n rhoi'r swm 4.

$$a=-12 b=16$$

Ail-ysgrifennwch y mynegiant wedi'i ffactorio \left(x+a\right)\left(x+b\right) gan ddefnyddio'r gwerthoedd a gafwyd.

$$\left(x-12\right)\left(x+16\right)$$

I ddod o hyd i atebion hafaliad, datryswch x-12=0 a x+16=0.

$$x=12 x=-16$$

Camau i Ddefnyddio Ffactorio Drwy Grwpio

I ddatrys yr hafaliad, dylech ffactorio'r ochr chwith drwy grwpio. Yn gyntaf, mae angen ailysgrifennu'r ochr chwith fel x^{2}+ax+bx-192. I ddod o hyd i a a b, gosodwch system i'w datrys.

$$a+b=4 ab=1\left(-192\right)=-192$$

Gan fod ab yn negatif, mae gan a a b yr arwyddion croes. Gan fod a+b yn bositif, mae gan y rhif positif werth absoliwt mwy na'r negatif. Rhestrwch bob pâr cyfanrif o'r fath sy'n rhoi'r cynnyrch -192.

$$-1,192 -2,96 -3,64 -4,48 -6,32 -8,24 -12,16$$

Cyfrifo'r swm ar gyfer pob pâr.

$$-1+192=191 -2+96=94 -3+64=61 -4+48=44 -6+32=26 -8+24=16 -12+16=4$$

Yr ateb yw'r pâr sy'n rhoi'r swm 4.

$$a=-12 b=16$$

Ailysgrifennwch x^{2}+4x-192 fel \left(x^{2}-12x\right)+\left(16x-192\right).

$$\left(x^{2}-12x\right)+\left(16x-192\right)$$

Ni ddylech ffactorio x yn y cyntaf a 16 yn yr ail grŵp.

$$x\left(x-12\right)+16\left(x-12\right)$$

Ffactoriwch y term cyffredin x-12 allan drwy ddefnyddio'r briodwedd ddosbarthol.

$$\left(x-12\right)\left(x+16\right)$$

I ddod o hyd i atebion hafaliad, datryswch x-12=0 a x+16=0.

$$x=12 x=-16$$

Camau gan Ddefnyddio’r Fformiwla Cwadratig

Mae modd datrys pob hafaliad sydd yn y ffurf ax^{2}+bx+c=0 drwy ddefnyddio'r fformiwla cwadratig: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}. Mae'r fformiwla cwadratig yn rhoi dau ateb, pan fydd ± yn adio â’r llall pan fydd yn tynnu.

$$x^{2}+4x-192=0$$

Mae’r hafaliad hwn yn y ffurf safonol: ax^{2}+bx+c=0. Amnewidiwch 1 am a, 4 am b, a -192 am c yn y fformiwla gwadratig, \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}.

$$x=\frac{-4±\sqrt{4^{2}-4\left(-192\right)}}{2}$$

Sgwâr 4.

$$x=\frac{-4±\sqrt{16-4\left(-192\right)}}{2}$$

Lluoswch -4 â -192.

$$x=\frac{-4±\sqrt{16+768}}{2}$$

Adio 16 at 768.

$$x=\frac{-4±\sqrt{784}}{2}$$

Cymryd isradd 784.

$$x=\frac{-4±28}{2}$$

Datryswch yr hafaliad x=\frac{-4±28}{2} pan fydd ± yn plws. Adio -4 at 28.

$$x=\frac{24}{2}$$

Rhannwch 24 â 2.

$$x=12$$

Datryswch yr hafaliad x=\frac{-4±28}{2} pan fydd ± yn minws. Tynnu 28 o -4.

$$x=-\frac{32}{2}$$

Rhannwch -32 â 2.

$$x=-16$$

Mae’r hafaliad wedi’i ddatrys nawr.

$$x=12 x=-16$$

Camau ar Gyfer Cwblhau'r Sgwâr

Mae modd datrys hafaliadau cwadratig fel hwn drwy gwblhau’r sgwâr. Er mwyn cwblhau’r sgwâr, yn gyntaf mae’n rhaid i'r hafaliad fod ar ffurf x^{2}+bx=c.

$$x^{2}+4x-192=0$$

Adio 192 at ddwy ochr yr hafaliad.

$$x^{2}+4x-192-\left(-192\right)=-\left(-192\right)$$

Mae tynnu -192 o’i hun yn gadael 0.

$$x^{2}+4x=-\left(-192\right)$$

Tynnu -192 o 0.

$$x^{2}+4x=192$$

Rhannwch 4, cyfernod y term x, â 2 i gael 2. Yna ychwanegwch sgwâr 2 at ddwy ochr yr hafaliad. Mae'r cam hwn yn gwneud ochr chwith yr hafaliad yn sgwâr perffaith.

$$x^{2}+4x+2^{2}=192+2^{2}$$

Sgwâr 2.

$$x^{2}+4x+4=192+4$$

Adio 192 at 4.

$$x^{2}+4x+4=196$$

Ffactora x^{2}+4x+4. Yn gyffredinol, pan fydd x^{2}+bx+c yn sgwâr perffaith, mae modd ei ffactora bob amser fel \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2}.

$$\left(x+2\right)^{2}=196$$

Cymrwch isradd dwy ochr yr hafaliad.

$$\sqrt{\left(x+2\right)^{2}}=\sqrt{196}$$

Symleiddio.

$$x+2=14 x+2=-14$$

Tynnu 2 o ddwy ochr yr hafaliad.

$$x=12 x=-16$$