x(2x+1)-(x-1)^2/2=3 хәл итегез

$$x ( 2 x + 1 ) - \frac { ( x - 1 ) ^ { 2 } } { 2 } = 3$$

x өчен чишелеш

$$x = -\frac{7}{3} = -2\frac{1}{3} \approx -2.333333333$$

$$x=1$$

Төркемләп тапкырлауны куллану адымнары

Тигезләмәнең ике ягын 2 тапкырлагыз.

$$2x\left(2x+1\right)-\left(x-1\right)^{2}=6$$

2x 2x+1'га тапкырлау өчен, бүлү үзлеген кулланыгыз.

$$4x^{2}+2x-\left(x-1\right)^{2}=6$$

\left(x-1\right)^{2}не җәю өчен, \left(a-b\right)^{2}=a^{2}-2ab+b^{2} бинома теоремасын кулланыгыз.

$$4x^{2}+2x-\left(x^{2}-2x+1\right)=6$$

x^{2}-2x+1-ның капма-каршысын табу өчен, һәрбер әгъзага капма-каршысын табыгыз.

$$4x^{2}+2x-x^{2}+2x-1=6$$

3x^{2} алу өчен, 4x^{2} һәм -x^{2} берләштерегз.

$$3x^{2}+2x+2x-1=6$$

4x алу өчен, 2x һәм 2x берләштерегз.

$$3x^{2}+4x-1=6$$

6'ны ике яктан алыгыз.

$$3x^{2}+4x-1-6=0$$

-7 алу өчен, -1 6'нан алыгыз.

$$3x^{2}+4x-7=0$$

Тигезләмәне чишү өчен, сул өлешне төркемләп тапкырлагыз. Беренчедән, сул өлешне 3x^{2}+ax+bx-7 буларак яңадан язарга кирәк. a һәм b табу өчен, системаны чишү өчен көйләгез.

$$a+b=4 ab=3\left(-7\right)=-21$$

ab тискәре булгач, a һәм b тамгачыгы капма-каршы. a+b уңай булгач, уңай санның абсолют кыйммәте тискәре санныкыннан зуррак. -21 продуктын бирүче андый һәр парларны күрсәтегез.

$$-1,21 -3,7$$

Һәр пар өчен сумманы исәпләү.

$$-1+21=20 -3+7=4$$

Чишелеш - 4 бирүче пар.

$$a=-3 b=7$$

3x^{2}+4x-7-ны \left(3x^{2}-3x\right)+\left(7x-7\right) буларак яңадан языгыз.

$$\left(3x^{2}-3x\right)+\left(7x-7\right)$$

3x беренче һәм 7 икенче төркемдә тапкырлау.

$$3x\left(x-1\right)+7\left(x-1\right)$$

Булу үзлеген кулланып, x-1 гомуми шартны чыгартыгыз.

$$\left(x-1\right)\left(3x+7\right)$$

Тигезләмә чишелешләрен табу өчен, x-1=0 һәм 3x+7=0 чишегез.

$$x=1 x=-\frac{7}{3}$$

Квадрат формуласын куллану адымнары

Тигезләмәнең ике ягын 2 тапкырлагыз.

$$2x\left(2x+1\right)-\left(x-1\right)^{2}=6$$

2x 2x+1'га тапкырлау өчен, бүлү үзлеген кулланыгыз.

$$4x^{2}+2x-\left(x-1\right)^{2}=6$$

\left(x-1\right)^{2}не җәю өчен, \left(a-b\right)^{2}=a^{2}-2ab+b^{2} бинома теоремасын кулланыгыз.

$$4x^{2}+2x-\left(x^{2}-2x+1\right)=6$$

x^{2}-2x+1-ның капма-каршысын табу өчен, һәрбер әгъзага капма-каршысын табыгыз.

$$4x^{2}+2x-x^{2}+2x-1=6$$

3x^{2} алу өчен, 4x^{2} һәм -x^{2} берләштерегз.

$$3x^{2}+2x+2x-1=6$$

4x алу өчен, 2x һәм 2x берләштерегз.

$$3x^{2}+4x-1=6$$

6'ны ике яктан алыгыз.

$$3x^{2}+4x-1-6=0$$

-7 алу өчен, -1 6'нан алыгыз.

$$3x^{2}+4x-7=0$$

Әлеге тигезләмә стандарт формасында: ax^{2}+bx+c=0. Квадрат формуласында 3'ны a'га, 4'ны b'га һәм -7'ны c'га алыштырыгыз, \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}.

$$x=\frac{-4±\sqrt{4^{2}-4\times 3\left(-7\right)}}{2\times 3}$$

4 квадратын табыгыз.

$$x=\frac{-4±\sqrt{16-4\times 3\left(-7\right)}}{2\times 3}$$

-4'ны 3 тапкыр тапкырлагыз.

$$x=\frac{-4±\sqrt{16-12\left(-7\right)}}{2\times 3}$$

-12'ны -7 тапкыр тапкырлагыз.

$$x=\frac{-4±\sqrt{16+84}}{2\times 3}$$

16'ны 84'га өстәгез.

$$x=\frac{-4±\sqrt{100}}{2\times 3}$$

100'нан квадрат тамырын чыгартыгыз.

$$x=\frac{-4±10}{2\times 3}$$

2'ны 3 тапкыр тапкырлагыз.

$$x=\frac{-4±10}{6}$$

Хәзер ± плюс булганда, x=\frac{-4±10}{6} тигезләмәсен чишегез. -4'ны 10'га өстәгез.

$$x=\frac{6}{6}$$

6'ны 6'га бүлегез.

$$x=1$$

Хәзер ± минус булганда, x=\frac{-4±10}{6} тигезләмәсен чишегез. 10'ны -4'нан алыгыз.

$$x=-\frac{14}{6}$$

2 чыгартып һәм ташлап, \frac{-14}{6} өлешен иң түбән буыннарга кадәр киметү.

$$x=-\frac{7}{3}$$

Тигезләмә хәзер чишелгән.

$$x=1 x=-\frac{7}{3}$$

Квадратны тәмамлау адымнары

Тигезләмәнең ике ягын 2 тапкырлагыз.

$$2x\left(2x+1\right)-\left(x-1\right)^{2}=6$$

2x 2x+1'га тапкырлау өчен, бүлү үзлеген кулланыгыз.

$$4x^{2}+2x-\left(x-1\right)^{2}=6$$

\left(x-1\right)^{2}не җәю өчен, \left(a-b\right)^{2}=a^{2}-2ab+b^{2} бинома теоремасын кулланыгыз.

$$4x^{2}+2x-\left(x^{2}-2x+1\right)=6$$

x^{2}-2x+1-ның капма-каршысын табу өчен, һәрбер әгъзага капма-каршысын табыгыз.

$$4x^{2}+2x-x^{2}+2x-1=6$$

3x^{2} алу өчен, 4x^{2} һәм -x^{2} берләштерегз.

$$3x^{2}+2x+2x-1=6$$

4x алу өчен, 2x һәм 2x берләштерегз.

$$3x^{2}+4x-1=6$$

Ике як өчен 1 өстәгез.

$$3x^{2}+4x=6+1$$

7 алу өчен, 6 һәм 1 өстәгез.

$$3x^{2}+4x=7$$

Ике якны 3-га бүлегез.

$$\frac{3x^{2}+4x}{3}=\frac{7}{3}$$

3'га бүлү 3'га тапкырлауны кире кага.

$$x^{2}+\frac{4}{3}x=\frac{7}{3}$$

\frac{2}{3}-не алу өчен, \frac{4}{3} — x элементының коэффициентын — 2-гә бүлегез. Аннары \frac{2}{3}'ның квадратын тигезләмәнең ике ягына өстәгез. Бу адым тигезләмәнең сул ягын идеаль квадрат итә.

$$x^{2}+\frac{4}{3}x+\left(\frac{2}{3}\right)^{2}=\frac{7}{3}+\left(\frac{2}{3}\right)^{2}$$

Вакланманың санаучысын һәм ваклаучысын квадратлап, \frac{2}{3} квадратын табыгыз.

$$x^{2}+\frac{4}{3}x+\frac{4}{9}=\frac{7}{3}+\frac{4}{9}$$

Гомуми ваклаучыны табып һәм санаучыларны өстәп, \frac{7}{3}'ны \frac{4}{9}'га өстәгез. Аннары вакланманы мөмкин булган иң түбән элементка кадәр киметегез.

$$x^{2}+\frac{4}{3}x+\frac{4}{9}=\frac{25}{9}$$

x^{2}+\frac{4}{3}x+\frac{4}{9} тапкырлаучыларга таратыгыз. Гомуми очракта, x^{2}+bx+c идеаль квадрат булганда, ул һәрвакыт \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2} буларак вакланырга мөмкин.

$$\left(x+\frac{2}{3}\right)^{2}=\frac{25}{9}$$

Тигезләмәнең ике ягыннан квадрат тамырын чыгарту.

$$\sqrt{\left(x+\frac{2}{3}\right)^{2}}=\sqrt{\frac{25}{9}}$$

Гадиләштерегез.

$$x+\frac{2}{3}=\frac{5}{3} x+\frac{2}{3}=-\frac{5}{3}$$

Тигезләмәнең ике ягыннан \frac{2}{3} алыгыз.

$$x=1 x=-\frac{7}{3}$$