Zgjidh {l}{x/2+y/3=10}{x+y=30}

$$\left. \begin{array} { l } { \frac { x } { 2 } + \frac { y } { 3 } = 10 } \\ { x + y = 30 } \end{array} \right.$$

Gjej x, y

$$x=0$$

$$y=30$$

Hapat që përdorin zëvendësimin

Për të zgjidhur një çift ekuacionesh duke përdorur zëvendësimin, në fillim zgjidh njërin prej ekuacioneve për njërën prej ndryshoreve. Më pas zëvendësoje rezultatin për atë ndryshore në ekuacionin tjetër.

$$\frac{1}{2}x+\frac{1}{3}y=10,x+y=30$$

Zgjidh njërin prej ekuacioneve dhe gjej x duke veçuar x në anën e majtë të shenjës së barazimit.

$$\frac{1}{2}x+\frac{1}{3}y=10$$

Zbrit \frac{y}{3} nga të dyja anët e ekuacionit.

$$\frac{1}{2}x=-\frac{1}{3}y+10$$

Shumëzo të dyja anët me 2.

$$x=2\left(-\frac{1}{3}y+10\right)$$

Shumëzo 2 herë -\frac{y}{3}+10.

$$x=-\frac{2}{3}y+20$$

Zëvendëso x me -\frac{2y}{3}+20 në ekuacionin tjetër, x+y=30.

$$-\frac{2}{3}y+20+y=30$$

Mblidh -\frac{2y}{3} me y.

$$\frac{1}{3}y+20=30$$

Zbrit 20 nga të dyja anët e ekuacionit.

$$\frac{1}{3}y=10$$

Shumëzo të dyja anët me 3.

$$y=30$$

Zëvendëso y me 30 në x=-\frac{2}{3}y+20. Meqë ekuacioni që përftojmë përmban vetëm një ndryshore, mund ta gjesh x menjëherë.

$$x=-\frac{2}{3}\times 30+20$$

Shumëzo -\frac{2}{3} herë 30.

$$x=-20+20$$

Mblidh 20 me -20.

$$x=0$$

Sistemi është zgjidhur tani.

$$x=0,y=30$$

Hapat që përdorin matricat

Vendos ekuacionet në formën standarde dhe më pas përdor matricat për të zgjidhur sistemin e ekuacioneve.

$$\frac{1}{2}x+\frac{1}{3}y=10,x+y=30$$

Shkruaj ekuacionet në formë matrice.

$$\left(\begin{matrix}\frac{1}{2}&\frac{1}{3}\\1&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}10\\30\end{matrix}\right)$$

Shumëzo majtas ekuacionit me matricën e kundërt të \left(\begin{matrix}\frac{1}{2}&\frac{1}{3}\\1&1\end{matrix}\right).

$$inverse(\left(\begin{matrix}\frac{1}{2}&\frac{1}{3}\\1&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}\frac{1}{2}&\frac{1}{3}\\1&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}\frac{1}{2}&\frac{1}{3}\\1&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}10\\30\end{matrix}\right)$$

Prodhimi i një matrice me të kundërtën e saj është matrica e identitetit.

$$\left(\begin{matrix}1&0\\0&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}\frac{1}{2}&\frac{1}{3}\\1&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}10\\30\end{matrix}\right)$$

Shumëzo matricat në anën e majtë të shenjës së barazimit.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}\frac{1}{2}&\frac{1}{3}\\1&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}10\\30\end{matrix}\right)$$

Për matricën 2\times 2 \left(\begin{matrix}a&b\\c&d\end{matrix}\right), matrica e anasjelltë është \left(\begin{matrix}\frac{d}{ad-bc}&\frac{-b}{ad-bc}\\\frac{-c}{ad-bc}&\frac{a}{ad-bc}\end{matrix}\right), kështu që ekuacioni i matricës mund të rishkruhet si një problemë e shumëzimit të matricave.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}\frac{1}{\frac{1}{2}-\frac{1}{3}}&-\frac{\frac{1}{3}}{\frac{1}{2}-\frac{1}{3}}\\-\frac{1}{\frac{1}{2}-\frac{1}{3}}&\frac{\frac{1}{2}}{\frac{1}{2}-\frac{1}{3}}\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}10\\30\end{matrix}\right)$$

Bëj veprimet.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}6&-2\\-6&3\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}10\\30\end{matrix}\right)$$

Shumëzo matricat.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}6\times 10-2\times 30\\-6\times 10+3\times 30\end{matrix}\right)$$

Bëj veprimet.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}0\\30\end{matrix}\right)$$

Nxirr elementet e matricës x dhe y.

$$x=0,y=30$$

Hapat që përdorin eliminimin

Për të zgjidhur nëpërmjet eliminimit, koeficientet e njërës prej ndryshoreve duhet të jenë të njëjtë në të dyja ekuacionet në mënyrë që ndryshorja të thjeshtohet kur një ekuacion të zbritet nga tjetri.

$$\frac{1}{2}x+\frac{1}{3}y=10,x+y=30$$

Për ta bërë \frac{x}{2} të barabartë me x, shumëzo të gjitha kufizat në secilën anë të ekuacionit të parë me 1 dhe të gjitha kufizat në secilën anë të ekuacionit të dytë me \frac{1}{2}.

$$\frac{1}{2}x+\frac{1}{3}y=10,\frac{1}{2}x+\frac{1}{2}y=\frac{1}{2}\times 30$$

Thjeshto.

$$\frac{1}{2}x+\frac{1}{3}y=10,\frac{1}{2}x+\frac{1}{2}y=15$$

Zbrit \frac{1}{2}x+\frac{1}{2}y=15 nga \frac{1}{2}x+\frac{1}{3}y=10 duke zbritur kufizat e ngjashme në secilën anë të shenjës së barazimit.

$$\frac{1}{2}x-\frac{1}{2}x+\frac{1}{3}y-\frac{1}{2}y=10-15$$

Mblidh \frac{x}{2} me -\frac{x}{2}. Shprehjet \frac{x}{2} dhe -\frac{x}{2} thjeshtohen, duke e lënë ekuacionin vetëm me një ndryshore që mund të gjendet.

$$\frac{1}{3}y-\frac{1}{2}y=10-15$$

Mblidh \frac{y}{3} me -\frac{y}{2}.

$$-\frac{1}{6}y=10-15$$

Mblidh 10 me -15.

$$-\frac{1}{6}y=-5$$

Shumëzo të dyja anët me -6.

$$y=30$$

Zëvendëso y me 30 në x+y=30. Meqë ekuacioni që përftojmë përmban vetëm një ndryshore, mund ta gjesh x menjëherë.

$$x+30=30$$

Zbrit 30 nga të dyja anët e ekuacionit.

$$x=0$$

Sistemi është zgjidhur tani.

$$x=0,y=30$$