Issolvi {r}{5x+2y=7}{3x-y=13}

$$\left. \begin{array} { r } { 5 x + 2 y = 7 } \\ { 3 x - y = 13 } \end{array} \right.$$

Solvi għal x, y

$$x=3$$

$$y=-4$$

Passi għall-Użu tas-Sostituzzjoni

Biex issolvi par ta' ekwazzjonijiet bl-użu tas-sostituzzjoni, l-ewwel solvi waħda mill-ekwazzjonijiet għal waħda tal-varjabbli. Imbagħad issostitwixxi r-riżultat għal dak il-varjabbli fl-ekwazzjoni l-oħra.

$$5x+2y=7,3x-y=13$$

Agħżel waħda mill-ekwazzjonijiet u solviha għal x billi tiżola x fuq in-naħa tax-xellug tal-sinjal tal-ugwali.

$$5x+2y=7$$

Naqqas 2y miż-żewġ naħat tal-ekwazzjoni.

$$5x=-2y+7$$

Iddividi ż-żewġ naħat b'5.

$$x=\frac{1}{5}\left(-2y+7\right)$$

Immultiplika \frac{1}{5} b'-2y+7.

$$x=-\frac{2}{5}y+\frac{7}{5}$$

Issostitwixxi \frac{-2y+7}{5} għal x fl-ekwazzjoni l-oħra, 3x-y=13.

$$3\left(-\frac{2}{5}y+\frac{7}{5}\right)-y=13$$

Immultiplika 3 b'\frac{-2y+7}{5}.

$$-\frac{6}{5}y+\frac{21}{5}-y=13$$

Żid -\frac{6y}{5} ma' -y.

$$-\frac{11}{5}y+\frac{21}{5}=13$$

Naqqas \frac{21}{5} miż-żewġ naħat tal-ekwazzjoni.

$$-\frac{11}{5}y=\frac{44}{5}$$

Iddividi ż-żewġ naħat tal-ekwazzjoni b'-\frac{11}{5}, li hija l-istess bħal multiplikazzjoni taż-żewġ naħat bir-reċiproku tal-frazzjoni.

$$y=-4$$

Issostitwixxi -4 għal y f'x=-\frac{2}{5}y+\frac{7}{5}. Billi l-ekwazzjoni riżultanti fiha biss varjabbli waħda, tista' ssolvi għal x direttament.

$$x=-\frac{2}{5}\left(-4\right)+\frac{7}{5}$$

Immultiplika -\frac{2}{5} b'-4.

$$x=\frac{8+7}{5}$$

Żid \frac{7}{5} ma' \frac{8}{5} biex issib id-denominatur komuni u żżid in-numeraturi. Imbagħad naqqas il-frazzjoni għat-termini l-aktar baxxi jekk possibbli.

$$x=3$$

Is-sistema issa solvuta.

$$x=3,y=-4$$

Passi għall-Użu ta' Matriċijiet

Qiegħed l-ekwazzjonijiet f'forma standard u mbagħad uża l-matriċijiet biex issolvi s-sistema tal-ekwazzjonijiet.

$$5x+2y=7,3x-y=13$$

Ikteb l-ekwazzjonijiet f'forma ta' matriċi.

$$\left(\begin{matrix}5&2\\3&-1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}7\\13\end{matrix}\right)$$

Immultiplika bix-xellug l-ekwazzjoni skont il-matriċi inversa ta' \left(\begin{matrix}5&2\\3&-1\end{matrix}\right).

$$inverse(\left(\begin{matrix}5&2\\3&-1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}5&2\\3&-1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}5&2\\3&-1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}7\\13\end{matrix}\right)$$

Il-prodott ta' matriċi u l-invers tiegħu huwa l-matriċi tal-identità.

$$\left(\begin{matrix}1&0\\0&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}5&2\\3&-1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}7\\13\end{matrix}\right)$$

Immultiplika l-matriċijiet fuq in-naħa tax-xellug tas-sinjal equals.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}5&2\\3&-1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}7\\13\end{matrix}\right)$$

Għall-matriċi 2\times 2 \left(\begin{matrix}a&b\\c&d\end{matrix}\right), il-matriċi inversa hija \left(\begin{matrix}\frac{d}{ad-bc}&\frac{-b}{ad-bc}\\\frac{-c}{ad-bc}&\frac{a}{ad-bc}\end{matrix}\right), għalhekk l-ekwazzjoni tal-matriċi tista' terġa' tiġi miktuba bħala problema tal-multiplikazzjoni tal-matriċi.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}-\frac{1}{5\left(-1\right)-2\times 3}&-\frac{2}{5\left(-1\right)-2\times 3}\\-\frac{3}{5\left(-1\right)-2\times 3}&\frac{5}{5\left(-1\right)-2\times 3}\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}7\\13\end{matrix}\right)$$

Agħmel l-aritmetika.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}\frac{1}{11}&\frac{2}{11}\\\frac{3}{11}&-\frac{5}{11}\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}7\\13\end{matrix}\right)$$

Immultiplika l-matriċijiet.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}\frac{1}{11}\times 7+\frac{2}{11}\times 13\\\frac{3}{11}\times 7-\frac{5}{11}\times 13\end{matrix}\right)$$

Agħmel l-aritmetika.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}3\\-4\end{matrix}\right)$$

Estratta l-elementi tal-matriċi x u y.

$$x=3,y=-4$$

Passi għall-Użu ta' Eliminazzjoni

Sabiex insolvu bl-eliminazzjoni, il-koeffiċjenti ta' wieħed mill-varjabbli jrid ikun l-istess fiż-żewġ ekwazzjonijiet sabiex il-varjabbli jikkanċella meta ekwazzjoni waħda titnaqqas mill-oħra.

$$5x+2y=7,3x-y=13$$

Biex tagħmel 5x u 3x ugwali, immultiplika t-termini kollha fuq kull naħa tal-ewwel ekwazzjoni b'3 u t-termini kollha fuq kull naħa tat-tieni b'5.

$$3\times 5x+3\times 2y=3\times 7,5\times 3x+5\left(-1\right)y=5\times 13$$

Issimplifika.

$$15x+6y=21,15x-5y=65$$

Naqqas 15x-5y=65 minn 15x+6y=21 billi tnaqqas l-istess termini fuq kull naħa tas-sinjal equals.

$$15x-15x+6y+5y=21-65$$

Żid 15x ma' -15x. 15x u -15x jannullaw lil xulxin, biex iħallu ekwazzjoni b'varjabbli waħda li tista' tiġi solvuta.

$$6y+5y=21-65$$

Żid 6y ma' 5y.

$$11y=21-65$$

Żid 21 ma' -65.

$$11y=-44$$

Iddividi ż-żewġ naħat b'11.

$$y=-4$$

Issostitwixxi -4 għal y f'3x-y=13. Billi l-ekwazzjoni riżultanti fiha biss varjabbli waħda, tista' ssolvi għal x direttament.

$$3x-\left(-4\right)=13$$

Naqqas 4 miż-żewġ naħat tal-ekwazzjoni.

$$3x=9$$

Iddividi ż-żewġ naħat b'3.

$$x=3$$

Is-sistema issa solvuta.

$$x=3,y=-4$$