Көбейткіштерге жіктеу
\left(5x-3\right)\left(3x+5\right)
Есептеу
\left(5x-3\right)\left(3x+5\right)
Граф
Ортақ пайдалану
Алмасу буферіне көшірілген
a+b=16 ab=15\left(-15\right)=-225
Өрнекті топтастыру арқылы көбейткіштерге жіктеңіз. Алдымен, өрнек 15x^{2}+ax+bx-15 ретінде қайта жазылуы керек. a және b мәндерін табу үшін, жүйені шешу әрекетіне реттеңіз.
-1,225 -3,75 -5,45 -9,25 -15,15
ab теріс болғандықтан, a және b белгілері теріс болады. a+b мәні оң болғандықтан, оң санның абсолютті мәні теріс санға қарағанда үлкенірек болады. Көбейтіндісі -225 мәнін беретін барлық бүтін жұп сандарды тізімдеңіз.
-1+225=224 -3+75=72 -5+45=40 -9+25=16 -15+15=0
Әр жұптың қосындысын есептеңіз.
a=-9 b=25
Шешім — бұл 16 қосындысын беретін жұп.
\left(15x^{2}-9x\right)+\left(25x-15\right)
15x^{2}+16x-15 мәнін \left(15x^{2}-9x\right)+\left(25x-15\right) ретінде қайта жазыңыз.
3x\left(5x-3\right)+5\left(5x-3\right)
Бірінші топтағы 3x ортақ көбейткішін және екінші топтағы 5 ортақ көбейткішін жақшаның сыртына шығарыңыз.
\left(5x-3\right)\left(3x+5\right)
Үлестіру сипаты арқылы 5x-3 ортақ көбейткішін жақша сыртына шығарыңыз.
15x^{2}+16x-15=0
Квадраттық көпмүшені мына түрлендіру арқылы көбейткіштерге жіктеуге болады: ax^{2}+bx+c=a\left(x-x_{1}\right)\left(x-x_{2}\right), мұнда x_{1} және x_{2} — ax^{2}+bx+c=0 квадрат теңдеуінің шешімдері.
x=\frac{-16±\sqrt{16^{2}-4\times 15\left(-15\right)}}{2\times 15}
Формуланың барлық теңдеулерін ax^{2}+bx+c=0 квадраттық формуланың көмегімен шешуге болады: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}. Квадраттық формула бірінші шешімі ± плюс мәнді болғандағы, ал екіншісі шешімі минус мәнді болғандағы екі шешім ұсынады.
x=\frac{-16±\sqrt{256-4\times 15\left(-15\right)}}{2\times 15}
16 санының квадратын шығарыңыз.
x=\frac{-16±\sqrt{256-60\left(-15\right)}}{2\times 15}
-4 санын 15 санына көбейтіңіз.
x=\frac{-16±\sqrt{256+900}}{2\times 15}
-60 санын -15 санына көбейтіңіз.
x=\frac{-16±\sqrt{1156}}{2\times 15}
256 санын 900 санына қосу.
x=\frac{-16±34}{2\times 15}
1156 санының квадраттық түбірін шығарыңыз.
x=\frac{-16±34}{30}
2 санын 15 санына көбейтіңіз.
x=\frac{18}{30}
Енді ± плюс болған кездегі x=\frac{-16±34}{30} теңдеуін шешіңіз. -16 санын 34 санына қосу.
x=\frac{3}{5}
6 мәнін шегеру және алу арқылы \frac{18}{30} үлесін ең аз мәнге азайтыңыз.
x=-\frac{50}{30}
Енді ± минус болған кездегі x=\frac{-16±34}{30} теңдеуін шешіңіз. 34 мәнінен -16 мәнін алу.
x=-\frac{5}{3}
10 мәнін шегеру және алу арқылы \frac{-50}{30} үлесін ең аз мәнге азайтыңыз.
15x^{2}+16x-15=15\left(x-\frac{3}{5}\right)\left(x-\left(-\frac{5}{3}\right)\right)
Бастапқы өрнекті мына формула бойынша көбейткіштерге жіктеңіз: ax^{2}+bx+c=a\left(x-x_{1}\right)\left(x-x_{2}\right). x_{1} мәнінің орнына \frac{3}{5} санын, ал x_{2} мәнінің орнына -\frac{5}{3} санын қойыңыз.
15x^{2}+16x-15=15\left(x-\frac{3}{5}\right)\left(x+\frac{5}{3}\right)
p-\left(-q\right) түріндегі өрнектердің барлығын келесідей ықшамдаңыз: p+q.
15x^{2}+16x-15=15\times \frac{5x-3}{5}\left(x+\frac{5}{3}\right)
Ортақ бөлгішін тауып, алымдарын алу арқылы \frac{3}{5} мәнін x мәнінен алыңыз. Содан соң, қажетінше, бөлшекті барынша қысқартыңыз.
15x^{2}+16x-15=15\times \frac{5x-3}{5}\times \frac{3x+5}{3}
Бөлшектің ортақ бөлгішін тауып, алымдарды қосу арқылы \frac{5}{3} бөлшегіне x бөлшегін қосыңыз. Содан соң, бөлшекті барынша қысқартыңыз.
15x^{2}+16x-15=15\times \frac{\left(5x-3\right)\left(3x+5\right)}{5\times 3}
Бөлгішін бөлгішіне және алымын алымына көбейту арқылы \frac{3x+5}{3} санын \frac{5x-3}{5} санына көбейтіңіз. Содан кейін бөлшекті барынша қысқартыңыз.
15x^{2}+16x-15=15\times \frac{\left(5x-3\right)\left(3x+5\right)}{15}
5 санын 3 санына көбейтіңіз.
15x^{2}+16x-15=\left(5x-3\right)\left(3x+5\right)
15 және 15 ішіндегі ең үлкен 15 бөлгішті қысқартыңыз.
Мысалдар
Төрттік теңдеу
{ x } ^ { 2 } - 4 x - 5 = 0
Тригонометрия
4 \sin \theta \cos \theta = 2 \sin \theta
Сызықтық теңдеу
y = 3x + 4
Арифметика
699 * 533
Матрица
\left[ \begin{array} { l l } { 2 } & { 3 } \\ { 5 } & { 4 } \end{array} \right] \left[ \begin{array} { l l l } { 2 } & { 0 } & { 3 } \\ { -1 } & { 1 } & { 5 } \end{array} \right]
Бір мезгілде теңдеу
\left. \begin{cases} { 8x+2y = 46 } \\ { 7x+3y = 47 } \end{cases} \right.
Дифференциация
\frac { d } { d x } \frac { ( 3 x ^ { 2 } - 2 ) } { ( x - 5 ) }
Біріктіру
\int _ { 0 } ^ { 1 } x e ^ { - x ^ { 2 } } d x
Шектер
\lim _{x \rightarrow-3} \frac{x^{2}-9}{x^{2}+2 x-3}