Resolver 5x^2-3x=9

$$5 x ^ { 2 } - 3 x = 9$$

Ebatzi: x

$$x = \frac{3 \sqrt{21} + 3}{10} \approx 1.674772708$$

$$x=\frac{3-3\sqrt{21}}{10}\approx -1.074772708$$

Formula koadratikoaren bidezko ebazpidea

Formula koadratikoa erabiliz ebatz daitezke ax^{2}+bx+c=0 bezalako ekuazio guztiak: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}. Bi emaitza ditu formula koadratikoak: bata ± batuketa denean, eta bestea kenketa denean.

$$5x^{2}-3x=9$$

Egin ken 9 ekuazioaren bi aldeetan.

$$5x^{2}-3x-9=9-9$$

9 balioari bere burua kenduz gero, 0 da emaitza.

$$5x^{2}-3x-9=0$$

Estandarra da ekuazioaren forma: ax^{2}+bx+c=0. Ordeztu 5 balioa a balioarekin, -3 balioa b balioarekin, eta -9 balioa c balioarekin formula koadratikoan (\frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}).

$$x=\frac{-\left(-3\right)±\sqrt{\left(-3\right)^{2}-4\times 5\left(-9\right)}}{2\times 5}$$

Egin -3 ber bi.

$$x=\frac{-\left(-3\right)±\sqrt{9-4\times 5\left(-9\right)}}{2\times 5}$$

Egin -4 bider 5.

$$x=\frac{-\left(-3\right)±\sqrt{9-20\left(-9\right)}}{2\times 5}$$

Egin -20 bider -9.

$$x=\frac{-\left(-3\right)±\sqrt{9+180}}{2\times 5}$$

Gehitu 9 eta 180.

$$x=\frac{-\left(-3\right)±\sqrt{189}}{2\times 5}$$

Atera 189 balioaren erro karratua.

$$x=\frac{-\left(-3\right)±3\sqrt{21}}{2\times 5}$$

-3 zenbakiaren aurkakoa 3 da.

$$x=\frac{3±3\sqrt{21}}{2\times 5}$$

Egin 2 bider 5.

$$x=\frac{3±3\sqrt{21}}{10}$$

Orain, ebatzi x=\frac{3±3\sqrt{21}}{10} ekuazioa ± plus denean. Gehitu 3 eta 3\sqrt{21}.

$$x=\frac{3\sqrt{21}+3}{10}$$

Orain, ebatzi x=\frac{3±3\sqrt{21}}{10} ekuazioa ± minus denean. Egin 3\sqrt{21} ken 3.

$$x=\frac{3-3\sqrt{21}}{10}$$

Ebatzi da ekuazioa.

$$x=\frac{3\sqrt{21}+3}{10} x=\frac{3-3\sqrt{21}}{10}$$

Karratua osatzeko urratsak

Honelako ekuazio koadratikoak karratua osatuta ebazten dira. Hori egiteko, ekuazioak x^{2}+bx=c egitura izan behar du.

$$5x^{2}-3x=9$$

Zatitu ekuazioaren bi aldeak 5 balioarekin.

$$\frac{5x^{2}-3x}{5}=\frac{9}{5}$$

5 balioarekin zatituz gero, 5 balioarekiko biderketa desegiten da.

$$x^{2}-\frac{3}{5}x=\frac{9}{5}$$

Zatitu -\frac{3}{5} (x gaiaren koefizientea) 2 balioarekin, eta -\frac{3}{10} lortuko duzu. Ondoren, gehitu -\frac{3}{10} balioaren karratua ekuazioaren bi aldeetan. Horrela, ekuazioaren ezkerreko zatia karratu perfektua izango da.

$$x^{2}-\frac{3}{5}x+\left(-\frac{3}{10}\right)^{2}=\frac{9}{5}+\left(-\frac{3}{10}\right)^{2}$$

Egin -\frac{3}{10} ber bi, frakzioaren zenbakitzailea eta izendatzailea ber bi eginez.

$$x^{2}-\frac{3}{5}x+\frac{9}{100}=\frac{9}{5}+\frac{9}{100}$$

Gehitu \frac{9}{5} eta \frac{9}{100} izendatzaile komun bat aurkituz eta zenbakitzaileak gehituz. Gero, ahal dela, sinplifikatu frakzioa, ahalik eta gai gutxien izan ditzan.

$$x^{2}-\frac{3}{5}x+\frac{9}{100}=\frac{189}{100}$$

Atera x^{2}-\frac{3}{5}x+\frac{9}{100} balioaren biderkagaiak. Orokorrean, x^{2}+bx+c karratu perfektua bada, \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2} gisa ateratzen dira biderkagaiak.

$$\left(x-\frac{3}{10}\right)^{2}=\frac{189}{100}$$

Atera ekuazioaren bi aldeen erro karratua.

$$\sqrt{\left(x-\frac{3}{10}\right)^{2}}=\sqrt{\frac{189}{100}}$$

Sinplifikatu.

$$x-\frac{3}{10}=\frac{3\sqrt{21}}{10} x-\frac{3}{10}=-\frac{3\sqrt{21}}{10}$$

Gehitu \frac{3}{10} ekuazioaren bi aldeetan.

$$x=\frac{3\sqrt{21}+3}{10} x=\frac{3-3\sqrt{21}}{10}$$