x uchun yechish
x = -\frac{18}{5} = -3\frac{3}{5} = -3,6
x=4
Grafik
Baham ko'rish
Klipbordga nusxa olish
3x^{2}-6x-24+\left(x-4\right)\left(12x+48\right)=0
x-4 ga 3x+6 ni ko‘paytirish orqali distributiv xususiyatdan foydalaning va ifoda sifatida birlashtiring.
3x^{2}-6x-24+12x^{2}-192=0
x-4 ga 12x+48 ni ko‘paytirish orqali distributiv xususiyatdan foydalaning va ifoda sifatida birlashtiring.
15x^{2}-6x-24-192=0
15x^{2} ni olish uchun 3x^{2} va 12x^{2} ni birlashtirish.
15x^{2}-6x-216=0
-216 olish uchun -24 dan 192 ni ayirish.
5x^{2}-2x-72=0
Ikki tarafini 3 ga bo‘ling.
a+b=-2 ab=5\left(-72\right)=-360
Tenglamani yechish uchun guruhlash orqali chap qoʻl tomonni faktorlang. Avvalo, chap qoʻl tomon 5x^{2}+ax+bx-72 sifatida qayta yozilishi kerak. a va b ni topish uchun yechiladigan tizimni sozlang.
1,-360 2,-180 3,-120 4,-90 5,-72 6,-60 8,-45 9,-40 10,-36 12,-30 15,-24 18,-20
ab manfiy boʻlganda, a va b da qarama-qarshi belgilar bor. a+b manfiy boʻlganda, manfiy sonda musbatga nisbatdan kattaroq mutlaq qiymat bor. -360-mahsulotni beruvchi bunday butun juftliklarni roʻyxat qiling.
1-360=-359 2-180=-178 3-120=-117 4-90=-86 5-72=-67 6-60=-54 8-45=-37 9-40=-31 10-36=-26 12-30=-18 15-24=-9 18-20=-2
Har bir juftlik yigʻindisini hisoblang.
a=-20 b=18
Yechim – -2 yigʻindisini beruvchi juftlik.
\left(5x^{2}-20x\right)+\left(18x-72\right)
5x^{2}-2x-72 ni \left(5x^{2}-20x\right)+\left(18x-72\right) sifatida qaytadan yozish.
5x\left(x-4\right)+18\left(x-4\right)
Birinchi guruhda 5x ni va ikkinchi guruhda 18 ni faktordan chiqaring.
\left(x-4\right)\left(5x+18\right)
Distributiv funktsiyasidan foydalangan holda x-4 umumiy terminini chiqaring.
x=4 x=-\frac{18}{5}
Tenglamani yechish uchun x-4=0 va 5x+18=0 ni yeching.
3x^{2}-6x-24+\left(x-4\right)\left(12x+48\right)=0
x-4 ga 3x+6 ni ko‘paytirish orqali distributiv xususiyatdan foydalaning va ifoda sifatida birlashtiring.
3x^{2}-6x-24+12x^{2}-192=0
x-4 ga 12x+48 ni ko‘paytirish orqali distributiv xususiyatdan foydalaning va ifoda sifatida birlashtiring.
15x^{2}-6x-24-192=0
15x^{2} ni olish uchun 3x^{2} va 12x^{2} ni birlashtirish.
15x^{2}-6x-216=0
-216 olish uchun -24 dan 192 ni ayirish.
x=\frac{-\left(-6\right)±\sqrt{\left(-6\right)^{2}-4\times 15\left(-216\right)}}{2\times 15}
Ushbu tenglama standart shaklidadir: ax^{2}+bx+c=0. Kvadrat tenglama formulasida, \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a} 15 ni a, -6 ni b va -216 ni c bilan almashtiring.
x=\frac{-\left(-6\right)±\sqrt{36-4\times 15\left(-216\right)}}{2\times 15}
-6 kvadratini chiqarish.
x=\frac{-\left(-6\right)±\sqrt{36-60\left(-216\right)}}{2\times 15}
-4 ni 15 marotabaga ko'paytirish.
x=\frac{-\left(-6\right)±\sqrt{36+12960}}{2\times 15}
-60 ni -216 marotabaga ko'paytirish.
x=\frac{-\left(-6\right)±\sqrt{12996}}{2\times 15}
36 ni 12960 ga qo'shish.
x=\frac{-\left(-6\right)±114}{2\times 15}
12996 ning kvadrat ildizini chiqarish.
x=\frac{6±114}{2\times 15}
-6 ning teskarisi 6 ga teng.
x=\frac{6±114}{30}
2 ni 15 marotabaga ko'paytirish.
x=\frac{120}{30}
x=\frac{6±114}{30} tenglamasini yeching, bunda ± musbat. 6 ni 114 ga qo'shish.
x=4
120 ni 30 ga bo'lish.
x=-\frac{108}{30}
x=\frac{6±114}{30} tenglamasini yeching, bunda ± manfiy. 6 dan 114 ni ayirish.
x=-\frac{18}{5}
\frac{-108}{30} ulushini 6 ni chiqarib, bekor qilish hisobiga eng past shartlarga kamaytiring.
x=4 x=-\frac{18}{5}
Tenglama yechildi.
3x^{2}-6x-24+\left(x-4\right)\left(12x+48\right)=0
x-4 ga 3x+6 ni ko‘paytirish orqali distributiv xususiyatdan foydalaning va ifoda sifatida birlashtiring.
3x^{2}-6x-24+12x^{2}-192=0
x-4 ga 12x+48 ni ko‘paytirish orqali distributiv xususiyatdan foydalaning va ifoda sifatida birlashtiring.
15x^{2}-6x-24-192=0
15x^{2} ni olish uchun 3x^{2} va 12x^{2} ni birlashtirish.
15x^{2}-6x-216=0
-216 olish uchun -24 dan 192 ni ayirish.
15x^{2}-6x=216
216 ni ikki tarafga qo’shing. Har qanday songa nolni qo‘shsangiz, o‘zi chiqadi.
\frac{15x^{2}-6x}{15}=\frac{216}{15}
Ikki tarafini 15 ga bo‘ling.
x^{2}+\left(-\frac{6}{15}\right)x=\frac{216}{15}
15 ga bo'lish 15 ga ko'paytirishni bekor qiladi.
x^{2}-\frac{2}{5}x=\frac{216}{15}
\frac{-6}{15} ulushini 3 ni chiqarib, bekor qilish hisobiga eng past shartlarga kamaytiring.
x^{2}-\frac{2}{5}x=\frac{72}{5}
\frac{216}{15} ulushini 3 ni chiqarib, bekor qilish hisobiga eng past shartlarga kamaytiring.
x^{2}-\frac{2}{5}x+\left(-\frac{1}{5}\right)^{2}=\frac{72}{5}+\left(-\frac{1}{5}\right)^{2}
-\frac{2}{5} ni bo‘lish, x shartining koeffitsienti, 2 ga -\frac{1}{5} olish uchun. Keyin, -\frac{1}{5} ning kvadratini tenglamaning ikkala tarafiga qo‘shing. Ushbu qadam tenglamaning chap qismini mukammal kvadrat sifatida hosil qiladi.
x^{2}-\frac{2}{5}x+\frac{1}{25}=\frac{72}{5}+\frac{1}{25}
Kasrning ham suratini, ham maxrajini kvadratga ko'paytirib -\frac{1}{5} kvadratini chiqarish.
x^{2}-\frac{2}{5}x+\frac{1}{25}=\frac{361}{25}
Umumiy maxrajni topib va hisoblovchini qo'shish orqali \frac{72}{5} ni \frac{1}{25} ga qo'shing. So'ngra agar imkoni bo'lsa kasrni eng kam shartga qisqartiring.
\left(x-\frac{1}{5}\right)^{2}=\frac{361}{25}
x^{2}-\frac{2}{5}x+\frac{1}{25} omili. Odatda, x^{2}+bx+c mukammal kvadrat bo'lsa, u doimo \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2} omil sifatida bo'lishi mumkin.
\sqrt{\left(x-\frac{1}{5}\right)^{2}}=\sqrt{\frac{361}{25}}
Tenglamaning ikkala tarafining kvadrat ildizini chiqarish.
x-\frac{1}{5}=\frac{19}{5} x-\frac{1}{5}=-\frac{19}{5}
Qisqartirish.
x=4 x=-\frac{18}{5}
\frac{1}{5} ni tenglamaning ikkala tarafiga qo'shish.
Misollar
Ikkilik tenglama
{ x } ^ { 2 } - 4 x - 5 = 0
Trigonometriya
4 \sin \theta \cos \theta = 2 \sin \theta
Chiziqli tenglama
y = 3x + 4
Arifmetik
699 * 533
Matritsa
\left[ \begin{array} { l l } { 2 } & { 3 } \\ { 5 } & { 4 } \end{array} \right] \left[ \begin{array} { l l l } { 2 } & { 0 } & { 3 } \\ { -1 } & { 1 } & { 5 } \end{array} \right]
Simli tenglama
\left. \begin{cases} { 8x+2y = 46 } \\ { 7x+3y = 47 } \end{cases} \right.
Differensatsiya
\frac { d } { d x } \frac { ( 3 x ^ { 2 } - 2 ) } { ( x - 5 ) }
Oʻngga
\int _ { 0 } ^ { 1 } x e ^ { - x ^ { 2 } } d x
Chegaralar
\lim _{x \rightarrow-3} \frac{x^{2}-9}{x^{2}+2 x-3}