x uchun yechish
x=-\frac{1}{3}\approx -0,333333333
x=-1
Grafik
Baham ko'rish
Klipbordga nusxa olish
\left(x-1\right)\left(1-2x\right)=\left(x+7\right)x
x qiymati -7,1 qiymatlaridan birortasiga teng bo‘lmaydi, chunki nolga bo‘lish mumkin emas. Tenglamaning ikkala tarafini \left(x-1\right)\left(x+7\right) ga, x+7,x-1 ning eng kichik karralisiga ko‘paytiring.
3x-2x^{2}-1=\left(x+7\right)x
x-1 ga 1-2x ni ko‘paytirish orqali distributiv xususiyatdan foydalaning va ifoda sifatida birlashtiring.
3x-2x^{2}-1=x^{2}+7x
x+7 ga x ni ko'paytirish orqali distributiv xususiyatdan foydalanish.
3x-2x^{2}-1-x^{2}=7x
Ikkala tarafdan x^{2} ni ayirish.
3x-3x^{2}-1=7x
-3x^{2} ni olish uchun -2x^{2} va -x^{2} ni birlashtirish.
3x-3x^{2}-1-7x=0
Ikkala tarafdan 7x ni ayirish.
-4x-3x^{2}-1=0
-4x ni olish uchun 3x va -7x ni birlashtirish.
-3x^{2}-4x-1=0
Polinomni standart shaklga keltirish uchun uni qayta tartiblang. Shartlarni eng yuqoridan eng pastki qiymat ko'rsatgichiga joylashtirish.
a+b=-4 ab=-3\left(-1\right)=3
Tenglamani yechish uchun guruhlash orqali chap qoʻl tomonni faktorlang. Avvalo, chap qoʻl tomon -3x^{2}+ax+bx-1 sifatida qayta yozilishi kerak. a va b ni topish uchun yechiladigan tizimni sozlang.
a=-1 b=-3
ab musbat boʻlganda, a va b da bir xil belgi bor. a+b manfiy boʻlganda, a va b ikkisi ham manfiy. Faqat bundan juftlik tizim yechimidir.
\left(-3x^{2}-x\right)+\left(-3x-1\right)
-3x^{2}-4x-1 ni \left(-3x^{2}-x\right)+\left(-3x-1\right) sifatida qaytadan yozish.
-x\left(3x+1\right)-\left(3x+1\right)
Birinchi guruhda -x ni va ikkinchi guruhda -1 ni faktordan chiqaring.
\left(3x+1\right)\left(-x-1\right)
Distributiv funktsiyasidan foydalangan holda 3x+1 umumiy terminini chiqaring.
x=-\frac{1}{3} x=-1
Tenglamani yechish uchun 3x+1=0 va -x-1=0 ni yeching.
\left(x-1\right)\left(1-2x\right)=\left(x+7\right)x
x qiymati -7,1 qiymatlaridan birortasiga teng bo‘lmaydi, chunki nolga bo‘lish mumkin emas. Tenglamaning ikkala tarafini \left(x-1\right)\left(x+7\right) ga, x+7,x-1 ning eng kichik karralisiga ko‘paytiring.
3x-2x^{2}-1=\left(x+7\right)x
x-1 ga 1-2x ni ko‘paytirish orqali distributiv xususiyatdan foydalaning va ifoda sifatida birlashtiring.
3x-2x^{2}-1=x^{2}+7x
x+7 ga x ni ko'paytirish orqali distributiv xususiyatdan foydalanish.
3x-2x^{2}-1-x^{2}=7x
Ikkala tarafdan x^{2} ni ayirish.
3x-3x^{2}-1=7x
-3x^{2} ni olish uchun -2x^{2} va -x^{2} ni birlashtirish.
3x-3x^{2}-1-7x=0
Ikkala tarafdan 7x ni ayirish.
-4x-3x^{2}-1=0
-4x ni olish uchun 3x va -7x ni birlashtirish.
-3x^{2}-4x-1=0
ax^{2}+bx+c=0 shaklidagi barcha tenglamalarni kvadrat formulasi bilan yechish mumkin: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}. Kvadrat formula ikki yechmni taqdim qiladi, biri ± qo'shish bo'lganda, va ikkinchisi ayiruv bo'lganda.
x=\frac{-\left(-4\right)±\sqrt{\left(-4\right)^{2}-4\left(-3\right)\left(-1\right)}}{2\left(-3\right)}
Ushbu tenglama standart shaklidadir: ax^{2}+bx+c=0. Kvadrat tenglama formulasida, \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a} -3 ni a, -4 ni b va -1 ni c bilan almashtiring.
x=\frac{-\left(-4\right)±\sqrt{16-4\left(-3\right)\left(-1\right)}}{2\left(-3\right)}
-4 kvadratini chiqarish.
x=\frac{-\left(-4\right)±\sqrt{16+12\left(-1\right)}}{2\left(-3\right)}
-4 ni -3 marotabaga ko'paytirish.
x=\frac{-\left(-4\right)±\sqrt{16-12}}{2\left(-3\right)}
12 ni -1 marotabaga ko'paytirish.
x=\frac{-\left(-4\right)±\sqrt{4}}{2\left(-3\right)}
16 ni -12 ga qo'shish.
x=\frac{-\left(-4\right)±2}{2\left(-3\right)}
4 ning kvadrat ildizini chiqarish.
x=\frac{4±2}{2\left(-3\right)}
-4 ning teskarisi 4 ga teng.
x=\frac{4±2}{-6}
2 ni -3 marotabaga ko'paytirish.
x=\frac{6}{-6}
x=\frac{4±2}{-6} tenglamasini yeching, bunda ± musbat. 4 ni 2 ga qo'shish.
x=-1
6 ni -6 ga bo'lish.
x=\frac{2}{-6}
x=\frac{4±2}{-6} tenglamasini yeching, bunda ± manfiy. 4 dan 2 ni ayirish.
x=-\frac{1}{3}
\frac{2}{-6} ulushini 2 ni chiqarib, bekor qilish hisobiga eng past shartlarga kamaytiring.
x=-1 x=-\frac{1}{3}
Tenglama yechildi.
\left(x-1\right)\left(1-2x\right)=\left(x+7\right)x
x qiymati -7,1 qiymatlaridan birortasiga teng bo‘lmaydi, chunki nolga bo‘lish mumkin emas. Tenglamaning ikkala tarafini \left(x-1\right)\left(x+7\right) ga, x+7,x-1 ning eng kichik karralisiga ko‘paytiring.
3x-2x^{2}-1=\left(x+7\right)x
x-1 ga 1-2x ni ko‘paytirish orqali distributiv xususiyatdan foydalaning va ifoda sifatida birlashtiring.
3x-2x^{2}-1=x^{2}+7x
x+7 ga x ni ko'paytirish orqali distributiv xususiyatdan foydalanish.
3x-2x^{2}-1-x^{2}=7x
Ikkala tarafdan x^{2} ni ayirish.
3x-3x^{2}-1=7x
-3x^{2} ni olish uchun -2x^{2} va -x^{2} ni birlashtirish.
3x-3x^{2}-1-7x=0
Ikkala tarafdan 7x ni ayirish.
-4x-3x^{2}-1=0
-4x ni olish uchun 3x va -7x ni birlashtirish.
-4x-3x^{2}=1
1 ni ikki tarafga qo’shing. Har qanday songa nolni qo‘shsangiz, o‘zi chiqadi.
-3x^{2}-4x=1
Bu kabi kvadrat tenglamalarni kvadratni yakunlab yechish mumkin. Kvadratni yechish uchun tenglama avval ushbu shaklda bo'lishi shart: x^{2}+bx=c.
\frac{-3x^{2}-4x}{-3}=\frac{1}{-3}
Ikki tarafini -3 ga bo‘ling.
x^{2}+\left(-\frac{4}{-3}\right)x=\frac{1}{-3}
-3 ga bo'lish -3 ga ko'paytirishni bekor qiladi.
x^{2}+\frac{4}{3}x=\frac{1}{-3}
-4 ni -3 ga bo'lish.
x^{2}+\frac{4}{3}x=-\frac{1}{3}
1 ni -3 ga bo'lish.
x^{2}+\frac{4}{3}x+\left(\frac{2}{3}\right)^{2}=-\frac{1}{3}+\left(\frac{2}{3}\right)^{2}
\frac{4}{3} ni bo‘lish, x shartining koeffitsienti, 2 ga \frac{2}{3} olish uchun. Keyin, \frac{2}{3} ning kvadratini tenglamaning ikkala tarafiga qo‘shing. Ushbu qadam tenglamaning chap qismini mukammal kvadrat sifatida hosil qiladi.
x^{2}+\frac{4}{3}x+\frac{4}{9}=-\frac{1}{3}+\frac{4}{9}
Kasrning ham suratini, ham maxrajini kvadratga ko'paytirib \frac{2}{3} kvadratini chiqarish.
x^{2}+\frac{4}{3}x+\frac{4}{9}=\frac{1}{9}
Umumiy maxrajni topib va hisoblovchini qo'shish orqali -\frac{1}{3} ni \frac{4}{9} ga qo'shing. So'ngra agar imkoni bo'lsa kasrni eng kam shartga qisqartiring.
\left(x+\frac{2}{3}\right)^{2}=\frac{1}{9}
x^{2}+\frac{4}{3}x+\frac{4}{9} omili. Odatda, x^{2}+bx+c mukammal kvadrat bo'lsa, u doimo \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2} omil sifatida bo'lishi mumkin.
\sqrt{\left(x+\frac{2}{3}\right)^{2}}=\sqrt{\frac{1}{9}}
Tenglamaning ikkala tarafining kvadrat ildizini chiqarish.
x+\frac{2}{3}=\frac{1}{3} x+\frac{2}{3}=-\frac{1}{3}
Qisqartirish.
x=-\frac{1}{3} x=-1
Tenglamaning ikkala tarafidan \frac{2}{3} ni ayirish.
Misollar
Ikkilik tenglama
{ x } ^ { 2 } - 4 x - 5 = 0
Trigonometriya
4 \sin \theta \cos \theta = 2 \sin \theta
Chiziqli tenglama
y = 3x + 4
Arifmetik
699 * 533
Matritsa
\left[ \begin{array} { l l } { 2 } & { 3 } \\ { 5 } & { 4 } \end{array} \right] \left[ \begin{array} { l l l } { 2 } & { 0 } & { 3 } \\ { -1 } & { 1 } & { 5 } \end{array} \right]
Simli tenglama
\left. \begin{cases} { 8x+2y = 46 } \\ { 7x+3y = 47 } \end{cases} \right.
Differensatsiya
\frac { d } { d x } \frac { ( 3 x ^ { 2 } - 2 ) } { ( x - 5 ) }
Oʻngga
\int _ { 0 } ^ { 1 } x e ^ { - x ^ { 2 } } d x
Chegaralar
\lim _{x \rightarrow-3} \frac{x^{2}-9}{x^{2}+2 x-3}