{l}{x/3+y/5=7}{x/6-2y/5=-4} ھەل قىلىش

$$\left. \begin{array} { l } { \frac { x } { 3 } + \frac { y } { 5 } = 7 } \\ { \frac { x } { 6 } - \frac { 2 y } { 5 } = - 4 } \end{array} \right.$$

x، y نى يېشىش

$$x=12$$

$$y=15$$

ئالماشتۇرۇش باسقۇچلىرى

بىرىنچى تەڭلىمىنى ئويلىشىپ بېقىڭ. تەڭلىمىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىنى 3,5 نىڭ ئەڭ كىچىك ئومۇمىي بۆلگۈچىسى 15 گە كۆپەيتىڭ.

$$5x+3y=105$$

ئىككىنچى تەڭلىمىنى ئويلىشىپ بېقىڭ. تەڭلىمىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىنى 6,5 نىڭ ئەڭ كىچىك ئومۇمىي بۆلگۈچىسى 30 گە كۆپەيتىڭ.

$$5x-6\times 2y=-120$$

-6 گە 2 نى كۆپەيتىپ -12 نى چىقىرىڭ.

$$5x-12y=-120$$

بىر جۈپ تەڭلىمىنى ئالماشتۇرۇش ئۇسۇلى ئارقىلىق يېشىش ئۈچۈن بىر تەڭلىمىدىكى بىر ئۆزگەرگۈچى مىقدارنى تېپىڭ. ئاندىن نەتىجىنى يەنە بىر تەڭلىمىدىكى شۇ ئۆزگەرگۈچى مىقدارغا ئالماشتۇرۇڭ.

$$5x+3y=105,5x-12y=-120$$

تەڭلىمىدىن بىرنى تالاپ، x نى تەڭلىك بەلگىسىنىڭ سول تەرىپىدە يالغۇز قالدۇرۇش ئارقىلىق x نىڭ قىممىتىنى تېپىپ، تەڭلىمىنى يېشىڭ.

$$5x+3y=105$$

تەڭلىمىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىدىن 3y نى ئېلىڭ.

$$5x=-3y+105$$

ھەر ئىككى تەرەپنى 5 گە بۆلۈڭ.

$$x=\frac{1}{5}\left(-3y+105\right)$$

\frac{1}{5} نى -3y+105 كە كۆپەيتىڭ.

$$x=-\frac{3}{5}y+21$$

يەنە بىر تەڭلىمە 5x-12y=-120 دىكى x نىڭ ئورنىغا -\frac{3y}{5}+21 نى ئالماشتۇرۇڭ.

$$5\left(-\frac{3}{5}y+21\right)-12y=-120$$

5 نى -\frac{3y}{5}+21 كە كۆپەيتىڭ.

$$-3y+105-12y=-120$$

-3y نى -12y گە قوشۇڭ.

$$-15y+105=-120$$

تەڭلىمىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىدىن 105 نى ئېلىڭ.

$$-15y=-225$$

ھەر ئىككى تەرەپنى -15 گە بۆلۈڭ.

$$y=15$$

x=-\frac{3}{5}y+21 دە 15 نى y گە ئالماشتۇرۇڭ. كېلىپ چىققان تەڭلىمىدە بىرلا ئۆزگەرگۈچى مىقدار بولىدۇ، x نى بىۋاسىتە يېشەلەيسىز.

$$x=-\frac{3}{5}\times 15+21$$

-\frac{3}{5} نى 15 كە كۆپەيتىڭ.

$$x=-9+21$$

21 نى -9 گە قوشۇڭ.

$$x=12$$

سىستېما ھەل قىلىندى.

$$x=12,y=15$$

ماترىتسا ئىشلىتىش باسقۇچلىرى

بىرىنچى تەڭلىمىنى ئويلىشىپ بېقىڭ. تەڭلىمىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىنى 3,5 نىڭ ئەڭ كىچىك ئومۇمىي بۆلگۈچىسى 15 گە كۆپەيتىڭ.

$$5x+3y=105$$

ئىككىنچى تەڭلىمىنى ئويلىشىپ بېقىڭ. تەڭلىمىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىنى 6,5 نىڭ ئەڭ كىچىك ئومۇمىي بۆلگۈچىسى 30 گە كۆپەيتىڭ.

$$5x-6\times 2y=-120$$

-6 گە 2 نى كۆپەيتىپ -12 نى چىقىرىڭ.

$$5x-12y=-120$$

تەڭلىمىنى ئۆلچەملىك شەكىلدە قىلىپ، ماترىتسا ئارقىلىق تەڭلىمە سىستېمىسىنى يېشىڭ.

$$5x+3y=105,5x-12y=-120$$

تەڭلىمىلەرنى ماترىتسا شەكلىدە يېزىڭ.

$$\left(\begin{matrix}5&3\\5&-12\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}105\\-120\end{matrix}\right)$$

\left(\begin{matrix}5&3\\5&-12\end{matrix}\right) نىڭ تەتۈر ماترىتساسى ئارقىلىق تەڭلىمىنىڭ سول تەرىپىنى كۆپەيتىڭ.

$$inverse(\left(\begin{matrix}5&3\\5&-12\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}5&3\\5&-12\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}5&3\\5&-12\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}105\\-120\end{matrix}\right)$$

ماترىتسا ۋە ئۇنىڭ تەتۈرىنىڭ ھاسىلاتى بىرلىك ماترىتسادۇر.

$$\left(\begin{matrix}1&0\\0&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}5&3\\5&-12\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}105\\-120\end{matrix}\right)$$

تەڭلىك بەلگىسىنىڭ سول تەرىپىدىكى ماترىتسالارنى كۆپەيتىڭ.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}5&3\\5&-12\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}105\\-120\end{matrix}\right)$$

2\times 2 ماترىتسا \left(\begin{matrix}a&b\\c&d\end{matrix}\right) نىڭ ئەكسى ماترىتساسى \left(\begin{matrix}\frac{d}{ad-bc}&\frac{-b}{ad-bc}\\\frac{-c}{ad-bc}&\frac{a}{ad-bc}\end{matrix}\right)، شۇڭا ماترىتسا تەڭلىمىسىنى ماترىتسا كۆپەيتىش مەسىلىسى سۈپىتىدە قايتا يېزىشقا بولىدۇ.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}-\frac{12}{5\left(-12\right)-3\times 5}&-\frac{3}{5\left(-12\right)-3\times 5}\\-\frac{5}{5\left(-12\right)-3\times 5}&\frac{5}{5\left(-12\right)-3\times 5}\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}105\\-120\end{matrix}\right)$$

ھېسابلاڭ.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}\frac{4}{25}&\frac{1}{25}\\\frac{1}{15}&-\frac{1}{15}\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}105\\-120\end{matrix}\right)$$

ماترىتسالارنى كۆپەيتىڭ.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}\frac{4}{25}\times 105+\frac{1}{25}\left(-120\right)\\\frac{1}{15}\times 105-\frac{1}{15}\left(-120\right)\end{matrix}\right)$$

ھېسابلاڭ.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}12\\15\end{matrix}\right)$$

ماترىتسا ئېلېمېنتلىرى x ۋە y نى يېيىڭ.

$$x=12,y=15$$

قىسقارتىش باسقۇچلىرى

بىرىنچى تەڭلىمىنى ئويلىشىپ بېقىڭ. تەڭلىمىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىنى 3,5 نىڭ ئەڭ كىچىك ئومۇمىي بۆلگۈچىسى 15 گە كۆپەيتىڭ.

$$5x+3y=105$$

ئىككىنچى تەڭلىمىنى ئويلىشىپ بېقىڭ. تەڭلىمىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىنى 6,5 نىڭ ئەڭ كىچىك ئومۇمىي بۆلگۈچىسى 30 گە كۆپەيتىڭ.

$$5x-6\times 2y=-120$$

-6 گە 2 نى كۆپەيتىپ -12 نى چىقىرىڭ.

$$5x-12y=-120$$

قىسقارتىپ يېشىش ئۈچۈن ھەر ئىككى تەڭلىمىدىكى بىر ئۆزگەرگۈچى مىقدارنىڭ كوئېففىتسېنتى بىر تەڭلىمىنى يەنە بىر تەڭلىمىدىن ئالغاندا ئۆزگەرگۈچى سان يېيىشىپ يوقايدىغان ھالەتتە ئوخشاش بولۇشى كېرەك.

$$5x+3y=105,5x-12y=-120$$

تەڭلىك بەلگىسىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىدىن بىر خىل ئەزالارنى ئېلىش ئارقىلىق 5x+3y=105 دىن 5x-12y=-120 نى ئېلىڭ.

$$5x-5x+3y+12y=105+120$$

5x نى -5x گە قوشۇڭ. 5x بىلەن -5x يېيىشىپ، تەڭلىمىدە يەشكىلى بولىدىغان بىرلا ئۆزگەرگۈچى سان قالدۇرىدۇ.

$$3y+12y=105+120$$

3y نى 12y گە قوشۇڭ.

$$15y=105+120$$

105 نى 120 گە قوشۇڭ.

$$15y=225$$

ھەر ئىككى تەرەپنى 15 گە بۆلۈڭ.

$$y=15$$

5x-12y=-120 دە 15 نى y گە ئالماشتۇرۇڭ. كېلىپ چىققان تەڭلىمىدە بىرلا ئۆزگەرگۈچى مىقدار بولىدۇ، x نى بىۋاسىتە يېشەلەيسىز.

$$5x-12\times 15=-120$$

-12 نى 15 كە كۆپەيتىڭ.

$$5x-180=-120$$

تەڭلىمىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىگە 180 نى قوشۇڭ.

$$5x=60$$

ھەر ئىككى تەرەپنى 5 گە بۆلۈڭ.

$$x=12$$

سىستېما ھەل قىلىندى.

$$x=12,y=15$$