{c}{2x-1/2+y-3/3=11/6}{-2x/5+frac{y-1}{10}=-frac{6}{5}} ھەل قىلىش

$$\left\{ \begin{array} { c } { \frac { 2 x - 1 } { 2 } + \frac { y - 3 } { 3 } = \frac { 11 } { 6 } } \\ { - \frac { 2 x } { 5 } + \frac { y - 1 } { 10 } = - \frac { 6 } { 5 } } \end{array} \right.$$

x، y نى يېشىش

$$x=3$$

$$y=1$$

ئالماشتۇرۇش باسقۇچلىرى

بىرىنچى تەڭلىمىنى ئويلىشىپ بېقىڭ. تەڭلىمىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىنى 2,3,6 نىڭ ئەڭ كىچىك ئومۇمىي بۆلگۈچىسى 6 گە كۆپەيتىڭ.

$$3\left(2x-1\right)+2\left(y-3\right)=11$$

تارقىتىش قانۇنى بويىچە 3 نى 2x-1 گە كۆپەيتىڭ.

$$6x-3+2\left(y-3\right)=11$$

تارقىتىش قانۇنى بويىچە 2 نى y-3 گە كۆپەيتىڭ.

$$6x-3+2y-6=11$$

-3 دىن 6 نى ئېلىپ -9 نى چىقىرىڭ.

$$6x-9+2y=11$$

9 نى ھەر ئىككى تەرەپكە قوشۇڭ.

$$6x+2y=11+9$$

11 گە 9 نى قوشۇپ 20 نى چىقىرىڭ.

$$6x+2y=20$$

ئىككىنچى تەڭلىمىنى ئويلىشىپ بېقىڭ. تەڭلىمىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىنى 5,10 نىڭ ئەڭ كىچىك ئومۇمىي بۆلگۈچىسى 10 گە كۆپەيتىڭ.

$$-2\times 2x+y-1=-12$$

-2 گە 2 نى كۆپەيتىپ -4 نى چىقىرىڭ.

$$-4x+y-1=-12$$

1 نى ھەر ئىككى تەرەپكە قوشۇڭ.

$$-4x+y=-12+1$$

-12 گە 1 نى قوشۇپ -11 نى چىقىرىڭ.

$$-4x+y=-11$$

بىر جۈپ تەڭلىمىنى ئالماشتۇرۇش ئۇسۇلى ئارقىلىق يېشىش ئۈچۈن بىر تەڭلىمىدىكى بىر ئۆزگەرگۈچى مىقدارنى تېپىڭ. ئاندىن نەتىجىنى يەنە بىر تەڭلىمىدىكى شۇ ئۆزگەرگۈچى مىقدارغا ئالماشتۇرۇڭ.

$$6x+2y=20,-4x+y=-11$$

تەڭلىمىدىن بىرنى تالاپ، x نى تەڭلىك بەلگىسىنىڭ سول تەرىپىدە يالغۇز قالدۇرۇش ئارقىلىق x نىڭ قىممىتىنى تېپىپ، تەڭلىمىنى يېشىڭ.

$$6x+2y=20$$

تەڭلىمىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىدىن 2y نى ئېلىڭ.

$$6x=-2y+20$$

ھەر ئىككى تەرەپنى 6 گە بۆلۈڭ.

$$x=\frac{1}{6}\left(-2y+20\right)$$

\frac{1}{6} نى -2y+20 كە كۆپەيتىڭ.

$$x=-\frac{1}{3}y+\frac{10}{3}$$

يەنە بىر تەڭلىمە -4x+y=-11 دىكى x نىڭ ئورنىغا \frac{-y+10}{3} نى ئالماشتۇرۇڭ.

$$-4\left(-\frac{1}{3}y+\frac{10}{3}\right)+y=-11$$

-4 نى \frac{-y+10}{3} كە كۆپەيتىڭ.

$$\frac{4}{3}y-\frac{40}{3}+y=-11$$

\frac{4y}{3} نى y گە قوشۇڭ.

$$\frac{7}{3}y-\frac{40}{3}=-11$$

تەڭلىمىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىگە \frac{40}{3} نى قوشۇڭ.

$$\frac{7}{3}y=\frac{7}{3}$$

تەڭلىمىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىنى \frac{7}{3} گە، يەنى كەسىرنىڭ ئەكس سانى ئارقىلىق ھەر ئىككى تەرەپنى كۆپەيتىدىغان سانغا بۆلۈڭ.

$$y=1$$

x=-\frac{1}{3}y+\frac{10}{3} دە 1 نى y گە ئالماشتۇرۇڭ. كېلىپ چىققان تەڭلىمىدە بىرلا ئۆزگەرگۈچى مىقدار بولىدۇ، x نى بىۋاسىتە يېشەلەيسىز.

$$x=\frac{-1+10}{3}$$

ئومۇمىي مەخرەجنى تېپىپ، سۈرەتنى قوشۇش ئارقىلىق \frac{10}{3} نى -\frac{1}{3} گە قوشۇڭ. ئاندىن كەسىرنى ئىمكانىيەتنىڭ بارىچە كىچىكلىتىڭ.

$$x=3$$

سىستېما ھەل قىلىندى.

$$x=3,y=1$$

ماترىتسا ئىشلىتىش باسقۇچلىرى

بىرىنچى تەڭلىمىنى ئويلىشىپ بېقىڭ. تەڭلىمىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىنى 2,3,6 نىڭ ئەڭ كىچىك ئومۇمىي بۆلگۈچىسى 6 گە كۆپەيتىڭ.

$$3\left(2x-1\right)+2\left(y-3\right)=11$$

تارقىتىش قانۇنى بويىچە 3 نى 2x-1 گە كۆپەيتىڭ.

$$6x-3+2\left(y-3\right)=11$$

تارقىتىش قانۇنى بويىچە 2 نى y-3 گە كۆپەيتىڭ.

$$6x-3+2y-6=11$$

-3 دىن 6 نى ئېلىپ -9 نى چىقىرىڭ.

$$6x-9+2y=11$$

9 نى ھەر ئىككى تەرەپكە قوشۇڭ.

$$6x+2y=11+9$$

11 گە 9 نى قوشۇپ 20 نى چىقىرىڭ.

$$6x+2y=20$$

ئىككىنچى تەڭلىمىنى ئويلىشىپ بېقىڭ. تەڭلىمىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىنى 5,10 نىڭ ئەڭ كىچىك ئومۇمىي بۆلگۈچىسى 10 گە كۆپەيتىڭ.

$$-2\times 2x+y-1=-12$$

-2 گە 2 نى كۆپەيتىپ -4 نى چىقىرىڭ.

$$-4x+y-1=-12$$

1 نى ھەر ئىككى تەرەپكە قوشۇڭ.

$$-4x+y=-12+1$$

-12 گە 1 نى قوشۇپ -11 نى چىقىرىڭ.

$$-4x+y=-11$$

تەڭلىمىنى ئۆلچەملىك شەكىلدە قىلىپ، ماترىتسا ئارقىلىق تەڭلىمە سىستېمىسىنى يېشىڭ.

$$6x+2y=20,-4x+y=-11$$

تەڭلىمىلەرنى ماترىتسا شەكلىدە يېزىڭ.

$$\left(\begin{matrix}6&2\\-4&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}20\\-11\end{matrix}\right)$$

\left(\begin{matrix}6&2\\-4&1\end{matrix}\right) نىڭ تەتۈر ماترىتساسى ئارقىلىق تەڭلىمىنىڭ سول تەرىپىنى كۆپەيتىڭ.

$$inverse(\left(\begin{matrix}6&2\\-4&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}6&2\\-4&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}6&2\\-4&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}20\\-11\end{matrix}\right)$$

ماترىتسا ۋە ئۇنىڭ تەتۈرىنىڭ ھاسىلاتى بىرلىك ماترىتسادۇر.

$$\left(\begin{matrix}1&0\\0&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}6&2\\-4&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}20\\-11\end{matrix}\right)$$

تەڭلىك بەلگىسىنىڭ سول تەرىپىدىكى ماترىتسالارنى كۆپەيتىڭ.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}6&2\\-4&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}20\\-11\end{matrix}\right)$$

2\times 2 ماترىتسا \left(\begin{matrix}a&b\\c&d\end{matrix}\right) نىڭ ئەكسى ماترىتساسى \left(\begin{matrix}\frac{d}{ad-bc}&\frac{-b}{ad-bc}\\\frac{-c}{ad-bc}&\frac{a}{ad-bc}\end{matrix}\right)، شۇڭا ماترىتسا تەڭلىمىسىنى ماترىتسا كۆپەيتىش مەسىلىسى سۈپىتىدە قايتا يېزىشقا بولىدۇ.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}\frac{1}{6-2\left(-4\right)}&-\frac{2}{6-2\left(-4\right)}\\-\frac{-4}{6-2\left(-4\right)}&\frac{6}{6-2\left(-4\right)}\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}20\\-11\end{matrix}\right)$$

ھېسابلاڭ.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}\frac{1}{14}&-\frac{1}{7}\\\frac{2}{7}&\frac{3}{7}\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}20\\-11\end{matrix}\right)$$

ماترىتسالارنى كۆپەيتىڭ.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}\frac{1}{14}\times 20-\frac{1}{7}\left(-11\right)\\\frac{2}{7}\times 20+\frac{3}{7}\left(-11\right)\end{matrix}\right)$$

ھېسابلاڭ.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}3\\1\end{matrix}\right)$$

ماترىتسا ئېلېمېنتلىرى x ۋە y نى يېيىڭ.

$$x=3,y=1$$

قىسقارتىش باسقۇچلىرى

بىرىنچى تەڭلىمىنى ئويلىشىپ بېقىڭ. تەڭلىمىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىنى 2,3,6 نىڭ ئەڭ كىچىك ئومۇمىي بۆلگۈچىسى 6 گە كۆپەيتىڭ.

$$3\left(2x-1\right)+2\left(y-3\right)=11$$

تارقىتىش قانۇنى بويىچە 3 نى 2x-1 گە كۆپەيتىڭ.

$$6x-3+2\left(y-3\right)=11$$

تارقىتىش قانۇنى بويىچە 2 نى y-3 گە كۆپەيتىڭ.

$$6x-3+2y-6=11$$

-3 دىن 6 نى ئېلىپ -9 نى چىقىرىڭ.

$$6x-9+2y=11$$

9 نى ھەر ئىككى تەرەپكە قوشۇڭ.

$$6x+2y=11+9$$

11 گە 9 نى قوشۇپ 20 نى چىقىرىڭ.

$$6x+2y=20$$

ئىككىنچى تەڭلىمىنى ئويلىشىپ بېقىڭ. تەڭلىمىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىنى 5,10 نىڭ ئەڭ كىچىك ئومۇمىي بۆلگۈچىسى 10 گە كۆپەيتىڭ.

$$-2\times 2x+y-1=-12$$

-2 گە 2 نى كۆپەيتىپ -4 نى چىقىرىڭ.

$$-4x+y-1=-12$$

1 نى ھەر ئىككى تەرەپكە قوشۇڭ.

$$-4x+y=-12+1$$

-12 گە 1 نى قوشۇپ -11 نى چىقىرىڭ.

$$-4x+y=-11$$

قىسقارتىپ يېشىش ئۈچۈن ھەر ئىككى تەڭلىمىدىكى بىر ئۆزگەرگۈچى مىقدارنىڭ كوئېففىتسېنتى بىر تەڭلىمىنى يەنە بىر تەڭلىمىدىن ئالغاندا ئۆزگەرگۈچى سان يېيىشىپ يوقايدىغان ھالەتتە ئوخشاش بولۇشى كېرەك.

$$6x+2y=20,-4x+y=-11$$

6x بىلەن -4x نى تەڭ قىلىش ئۈچۈن بىرىنچى تەڭلىمىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىدىكى بارلىق ئەزالارنى -4 گە، ئىككىنچى تەڭلىمىدىكى بارلىق ئەزالارنى 6 گە كۆپەيتىڭ.

$$-4\times 6x-4\times 2y=-4\times 20,6\left(-4\right)x+6y=6\left(-11\right)$$

ئاددىيلاشتۇرۇڭ.

$$-24x-8y=-80,-24x+6y=-66$$

تەڭلىك بەلگىسىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىدىن بىر خىل ئەزالارنى ئېلىش ئارقىلىق -24x-8y=-80 دىن -24x+6y=-66 نى ئېلىڭ.

$$-24x+24x-8y-6y=-80+66$$

-24x نى 24x گە قوشۇڭ. -24x بىلەن 24x يېيىشىپ، تەڭلىمىدە يەشكىلى بولىدىغان بىرلا ئۆزگەرگۈچى سان قالدۇرىدۇ.

$$-8y-6y=-80+66$$

-8y نى -6y گە قوشۇڭ.

$$-14y=-80+66$$

-80 نى 66 گە قوشۇڭ.

$$-14y=-14$$

ھەر ئىككى تەرەپنى -14 گە بۆلۈڭ.

$$y=1$$

-4x+y=-11 دە 1 نى y گە ئالماشتۇرۇڭ. كېلىپ چىققان تەڭلىمىدە بىرلا ئۆزگەرگۈچى مىقدار بولىدۇ، x نى بىۋاسىتە يېشەلەيسىز.

$$-4x+1=-11$$

تەڭلىمىنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىدىن 1 نى ئېلىڭ.

$$-4x=-12$$

ھەر ئىككى تەرەپنى -4 گە بۆلۈڭ.

$$x=3$$

سىستېما ھەل قىلىندى.

$$x=3,y=1$$