Zgjidh {l}{10x+10y=40}{5x+3y=8}

$$\left. \begin{array}{l}{ 10 x + 10 y = 40 }\\{ 5 x + 3 y = 8 }\end{array} \right.$$

Gjej x, y

$$x=-2$$

$$y=6$$

Hapat që përdorin zëvendësimin

Për të zgjidhur një çift ekuacionesh duke përdorur zëvendësimin, në fillim zgjidh njërin prej ekuacioneve për njërën prej ndryshoreve. Më pas zëvendësoje rezultatin për atë ndryshore në ekuacionin tjetër.

$$10x+10y=40,5x+3y=8$$

Zgjidh njërin prej ekuacioneve dhe gjej x duke veçuar x në anën e majtë të shenjës së barazimit.

$$10x+10y=40$$

Zbrit 10y nga të dyja anët e ekuacionit.

$$10x=-10y+40$$

Pjesëto të dyja anët me 10.

$$x=\frac{1}{10}\left(-10y+40\right)$$

Shumëzo \frac{1}{10} herë -10y+40.

$$x=-y+4$$

Zëvendëso x me -y+4 në ekuacionin tjetër, 5x+3y=8.

$$5\left(-y+4\right)+3y=8$$

Shumëzo 5 herë -y+4.

$$-5y+20+3y=8$$

Mblidh -5y me 3y.

$$-2y+20=8$$

Zbrit 20 nga të dyja anët e ekuacionit.

$$-2y=-12$$

Pjesëto të dyja anët me -2.

$$y=6$$

Zëvendëso y me 6 në x=-y+4. Meqë ekuacioni që përftojmë përmban vetëm një ndryshore, mund ta gjesh x menjëherë.

$$x=-6+4$$

Mblidh 4 me -6.

$$x=-2$$

Sistemi është zgjidhur tani.

$$x=-2,y=6$$

Hapat që përdorin matricat

Vendos ekuacionet në formën standarde dhe më pas përdor matricat për të zgjidhur sistemin e ekuacioneve.

$$10x+10y=40,5x+3y=8$$

Shkruaj ekuacionet në formë matrice.

$$\left(\begin{matrix}10&10\\5&3\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}40\\8\end{matrix}\right)$$

Shumëzo majtas ekuacionit me matricën e kundërt të \left(\begin{matrix}10&10\\5&3\end{matrix}\right).

$$inverse(\left(\begin{matrix}10&10\\5&3\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}10&10\\5&3\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}10&10\\5&3\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}40\\8\end{matrix}\right)$$

Prodhimi i një matrice me të kundërtën e saj është matrica e identitetit.

$$\left(\begin{matrix}1&0\\0&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}10&10\\5&3\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}40\\8\end{matrix}\right)$$

Shumëzo matricat në anën e majtë të shenjës së barazimit.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}10&10\\5&3\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}40\\8\end{matrix}\right)$$

Për matricën 2\times 2 \left(\begin{matrix}a&b\\c&d\end{matrix}\right), matrica e anasjelltë është \left(\begin{matrix}\frac{d}{ad-bc}&\frac{-b}{ad-bc}\\\frac{-c}{ad-bc}&\frac{a}{ad-bc}\end{matrix}\right), kështu që ekuacioni i matricës mund të rishkruhet si problem i shumëzimit të matricave.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}\frac{3}{10\times 3-10\times 5}&-\frac{10}{10\times 3-10\times 5}\\-\frac{5}{10\times 3-10\times 5}&\frac{10}{10\times 3-10\times 5}\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}40\\8\end{matrix}\right)$$

Bëj veprimet.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}-\frac{3}{20}&\frac{1}{2}\\\frac{1}{4}&-\frac{1}{2}\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}40\\8\end{matrix}\right)$$

Shumëzo matricat.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}-\frac{3}{20}\times 40+\frac{1}{2}\times 8\\\frac{1}{4}\times 40-\frac{1}{2}\times 8\end{matrix}\right)$$

Bëj veprimet.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}-2\\6\end{matrix}\right)$$

Nxirr elementet e matricës x dhe y.

$$x=-2,y=6$$

Hapat që përdorin eliminimin

Për të zgjidhur nëpërmjet eliminimit, koeficientet e njërës prej ndryshoreve duhet të jenë të njëjtë në të dyja ekuacionet në mënyrë që ndryshorja të thjeshtohet kur një ekuacion të zbritet nga tjetri.

$$10x+10y=40,5x+3y=8$$

Për ta bërë 10x të barabartë me 5x, shumëzo të gjitha kufizat në secilën anë të ekuacionit të parë me 5 dhe të gjitha kufizat në secilën anë të ekuacionit të dytë me 10.

$$5\times 10x+5\times 10y=5\times 40,10\times 5x+10\times 3y=10\times 8$$

Thjeshto.

$$50x+50y=200,50x+30y=80$$

Zbrit 50x+30y=80 nga 50x+50y=200 duke zbritur kufizat e ngjashme në secilën anë të shenjës së barazimit.

$$50x-50x+50y-30y=200-80$$

Mblidh 50x me -50x. Shprehjet 50x dhe -50x thjeshtohen, duke e lënë ekuacionin vetëm me një ndryshore që mund të gjendet.

$$50y-30y=200-80$$

Mblidh 50y me -30y.

$$20y=200-80$$

Mblidh 200 me -80.

$$20y=120$$

Pjesëto të dyja anët me 20.

$$y=6$$

Zëvendëso y me 6 në 5x+3y=8. Meqë ekuacioni që përftojmë përmban vetëm një ndryshore, mund ta gjesh x menjëherë.

$$5x+3\times 6=8$$

Shumëzo 3 herë 6.

$$5x+18=8$$

Zbrit 18 nga të dyja anët e ekuacionit.

$$5x=-10$$

Pjesëto të dyja anët me 5.

$$x=-2$$

Sistemi është zgjidhur tani.

$$x=-2,y=6$$