Tīpoka ki ngā ihirangi matua
Whakaoti mō x
Tick mark Image
Graph

Ngā Raru Ōrite mai i te Rapu Tukutuku

Tohaina

3x^{2}-15-4x=0
Tangohia te 4x mai i ngā taha e rua.
3x^{2}-4x-15=0
Hurinahatia te pūrau ki te āhua tānga ngahuru. Whakaraupapahia ngā kīanga tau mai i te pū teitei rawa ki te mea iti rawa.
a+b=-4 ab=3\left(-15\right)=-45
Hei whakaoti i te whārite, whakatauwehea te taha mauī mā te whakarōpū. Tuatahi, me tuhi anō te taha mauī hei 3x^{2}+ax+bx-15. Hei kimi a me b, whakaritea tētahi pūnaha kia whakaoti.
1,-45 3,-15 5,-9
I te mea kua tōraro te ab, he tauaro ngā tohu o a me b. I te mea kua tōraro te a+b, he nui ake te uara pū o te tau tōraro i tō te tōrunga. Whakarārangitia ngā tau tōpū takirua pērā katoa ka hoatu i te hua -45.
1-45=-44 3-15=-12 5-9=-4
Tātaihia te tapeke mō ia takirua.
a=-9 b=5
Ko te otinga te takirua ka hoatu i te tapeke -4.
\left(3x^{2}-9x\right)+\left(5x-15\right)
Tuhia anō te 3x^{2}-4x-15 hei \left(3x^{2}-9x\right)+\left(5x-15\right).
3x\left(x-3\right)+5\left(x-3\right)
Tauwehea te 3x i te tuatahi me te 5 i te rōpū tuarua.
\left(x-3\right)\left(3x+5\right)
Whakatauwehea atu te kīanga pātahi x-3 mā te whakamahi i te āhuatanga tātai tohatoha.
x=3 x=-\frac{5}{3}
Hei kimi otinga whārite, me whakaoti te x-3=0 me te 3x+5=0.
3x^{2}-15-4x=0
Tangohia te 4x mai i ngā taha e rua.
3x^{2}-4x-15=0
Ko ngā whārite katoa o te āhua ax^{2}+bx+c=0 ka taea te whakaoti mā te whakamahi i te tikanga tātai pūrua: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}. E rua ngā otinga ka puta i te tikanga tātai pūrua, ko tētahi ina he tāpiri a ±, ā, ko tētahi ina he tango.
x=\frac{-\left(-4\right)±\sqrt{\left(-4\right)^{2}-4\times 3\left(-15\right)}}{2\times 3}
Kei te āhua arowhānui tēnei whārite: ax^{2}+bx+c=0. Me whakakapi 3 mō a, -4 mō b, me -15 mō c i te tikanga tātai pūrua, \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}.
x=\frac{-\left(-4\right)±\sqrt{16-4\times 3\left(-15\right)}}{2\times 3}
Pūrua -4.
x=\frac{-\left(-4\right)±\sqrt{16-12\left(-15\right)}}{2\times 3}
Whakareatia -4 ki te 3.
x=\frac{-\left(-4\right)±\sqrt{16+180}}{2\times 3}
Whakareatia -12 ki te -15.
x=\frac{-\left(-4\right)±\sqrt{196}}{2\times 3}
Tāpiri 16 ki te 180.
x=\frac{-\left(-4\right)±14}{2\times 3}
Tuhia te pūtakerua o te 196.
x=\frac{4±14}{2\times 3}
Ko te tauaro o -4 ko 4.
x=\frac{4±14}{6}
Whakareatia 2 ki te 3.
x=\frac{18}{6}
Nā, me whakaoti te whārite x=\frac{4±14}{6} ina he tāpiri te ±. Tāpiri 4 ki te 14.
x=3
Whakawehe 18 ki te 6.
x=-\frac{10}{6}
Nā, me whakaoti te whārite x=\frac{4±14}{6} ina he tango te ±. Tango 14 mai i 4.
x=-\frac{5}{3}
Whakahekea te hautanga \frac{-10}{6} ki ōna wāhi pāpaku rawa mā te tango me te whakakore i te 2.
x=3 x=-\frac{5}{3}
Kua oti te whārite te whakatau.
3x^{2}-15-4x=0
Tangohia te 4x mai i ngā taha e rua.
3x^{2}-4x=15
Me tāpiri te 15 ki ngā taha e rua. Ko te tau i tāpiria he kore ka hua koia tonu.
\frac{3x^{2}-4x}{3}=\frac{15}{3}
Whakawehea ngā taha e rua ki te 3.
x^{2}-\frac{4}{3}x=\frac{15}{3}
Mā te whakawehe ki te 3 ka wetekia te whakareanga ki te 3.
x^{2}-\frac{4}{3}x=5
Whakawehe 15 ki te 3.
x^{2}-\frac{4}{3}x+\left(-\frac{2}{3}\right)^{2}=5+\left(-\frac{2}{3}\right)^{2}
Whakawehea te -\frac{4}{3}, te tau whakarea o te kīanga tau x, ki te 2 kia riro ai te -\frac{2}{3}. Nā, tāpiria te pūrua o te -\frac{2}{3} ki ngā taha e rua o te whārite. Mā konei e pūrua tika tonu ai te taha mauī o te whārite.
x^{2}-\frac{4}{3}x+\frac{4}{9}=5+\frac{4}{9}
Pūruatia -\frac{2}{3} mā te pūrua i te taurunga me te tauraro o te hautanga.
x^{2}-\frac{4}{3}x+\frac{4}{9}=\frac{49}{9}
Tāpiri 5 ki te \frac{4}{9}.
\left(x-\frac{2}{3}\right)^{2}=\frac{49}{9}
Tauwehea te x^{2}-\frac{4}{3}x+\frac{4}{9}. Ko te tikanga, ina ko x^{2}+bx+c he pūrua tika, ka taea te tauwehe i ngā wā katoa hei \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2}.
\sqrt{\left(x-\frac{2}{3}\right)^{2}}=\sqrt{\frac{49}{9}}
Tuhia te pūtakerua o ngā taha e rua o te whārite.
x-\frac{2}{3}=\frac{7}{3} x-\frac{2}{3}=-\frac{7}{3}
Whakarūnātia.
x=3 x=-\frac{5}{3}
Me tāpiri \frac{2}{3} ki ngā taha e rua o te whārite.