{l}{2x-y/5=3}{x+y/3=3} шешу

$$\left\{ \begin{array} { l } { \frac { 2 x - y } { 5 } = 3 } \\ { \frac { x + y } { 3 } = 3 } \end{array} \right.$$

x, y мәнін табыңыз

$$x=8$$

$$y=1$$

Ауыстыру формуласын пайдалану қадамдары

Бірінші теңдеуді шешіңіз. Екі жағын да 5 мәніне көбейтіңіз.

$$2x-y=3\times 5$$

15 шығару үшін, 3 және 5 сандарын көбейтіңіз.

$$2x-y=15$$

Екінші теңдеуді шешіңіз. Екі жағын да 3 мәніне көбейтіңіз.

$$x+y=3\times 3$$

9 шығару үшін, 3 және 3 сандарын көбейтіңіз.

$$x+y=9$$

Теңдеулер жұбын ауыстыру арқылы шешу үшін, алдымен бір белгісіз мүше теңдеулерінің бірін шешіңіз. Содан соң, сол белгісіз мүше нәтижесін басқа теңдеудегімен ауыстырыңыз.

$$2x-y=15,x+y=9$$

Теңдеулердің бірін таңдаңыз және x мәнін теңдік белгінің сол жағына шығару арқылы x мәнін шешіңіз.

$$2x-y=15$$

Теңдеудің екі жағына да y санын қосыңыз.

$$2x=y+15$$

Екі жағын да 2 санына бөліңіз.

$$x=\frac{1}{2}\left(y+15\right)$$

\frac{1}{2} санын y+15 санына көбейтіңіз.

$$x=\frac{1}{2}y+\frac{15}{2}$$

Басқа теңдеуде \frac{15+y}{2} мәнін x мәнімен ауыстырыңыз, x+y=9.

$$\frac{1}{2}y+\frac{15}{2}+y=9$$

\frac{y}{2} санын y санына қосу.

$$\frac{3}{2}y+\frac{15}{2}=9$$

Теңдеудің екі жағынан \frac{15}{2} санын алып тастаңыз.

$$\frac{3}{2}y=\frac{3}{2}$$

Теңдеудің екі жағын да \frac{3}{2} санына бөліңіз, ол екі жағын да кері бөлшекке көбейткенмен тең.

$$y=1$$

x=\frac{1}{2}y+\frac{15}{2} теңдеуінде 1 мәнін y мәніне ауыстырыңыз. Шыққан теңдеуде бір ғана белгісіз шама болғандықтан, x мәнін тікелей таба аласыз.

$$x=\frac{1+15}{2}$$

Бөлшектің ортақ бөлгішін тауып, алымдарды қосу арқылы \frac{15}{2} бөлшегіне \frac{1}{2} бөлшегін қосыңыз. Содан соң, бөлшекті барынша қысқартыңыз.

$$x=8$$

Жүйедегі ақаулар енді шешілді.

$$x=8,y=1$$

Матрицаларды пайдалану қадамдары

Бірінші теңдеуді шешіңіз. Екі жағын да 5 мәніне көбейтіңіз.

$$2x-y=3\times 5$$

15 шығару үшін, 3 және 5 сандарын көбейтіңіз.

$$2x-y=15$$

Екінші теңдеуді шешіңіз. Екі жағын да 3 мәніне көбейтіңіз.

$$x+y=3\times 3$$

9 шығару үшін, 3 және 3 сандарын көбейтіңіз.

$$x+y=9$$

Теңдеулерді стандартты формулаға келтіріп, теңдеулер жүйесін шешу үшін матрицаларды пайдаланыңыз.

$$2x-y=15,x+y=9$$

Теңдеулерді матрицалық пішінде жазыңыз.

$$\left(\begin{matrix}2&-1\\1&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}15\\9\end{matrix}\right)$$

Теңдеуді \left(\begin{matrix}2&-1\\1&1\end{matrix}\right) кері матрицасына сол жағынан көбейту.

$$inverse(\left(\begin{matrix}2&-1\\1&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}2&-1\\1&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}2&-1\\1&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}15\\9\end{matrix}\right)$$

Матрица мен оның кері мәнінің көбейтіндісі жеке матрица болып табылады.

$$\left(\begin{matrix}1&0\\0&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}2&-1\\1&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}15\\9\end{matrix}\right)$$

Теңдеу белгісінің сол жағындағы матрицаларды көбейту.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}2&-1\\1&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}15\\9\end{matrix}\right)$$

2\times 2 \left(\begin{matrix}a&b\\c&d\end{matrix}\right) матрицасы үшін кері матрица \left(\begin{matrix}\frac{d}{ad-bc}&\frac{-b}{ad-bc}\\\frac{-c}{ad-bc}&\frac{a}{ad-bc}\end{matrix}\right) болып табылады, сондықтан матрица теңдеуін матрицаны көбейту мәселесі ретінде қайта жазуға болады.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}\frac{1}{2-\left(-1\right)}&-\frac{-1}{2-\left(-1\right)}\\-\frac{1}{2-\left(-1\right)}&\frac{2}{2-\left(-1\right)}\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}15\\9\end{matrix}\right)$$

Арифметикалық есептерді шығарыңыз.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}\frac{1}{3}&\frac{1}{3}\\-\frac{1}{3}&\frac{2}{3}\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}15\\9\end{matrix}\right)$$

Матрицаларды көбейтіңіз.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}\frac{1}{3}\times 15+\frac{1}{3}\times 9\\-\frac{1}{3}\times 15+\frac{2}{3}\times 9\end{matrix}\right)$$

Арифметикалық есептерді шығарыңыз.

$$\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}8\\1\end{matrix}\right)$$

x және y матрица элементтерін шығарыңыз.

$$x=8,y=1$$

Қысқарту ережелерін пайдалану қадамдары

Бірінші теңдеуді шешіңіз. Екі жағын да 5 мәніне көбейтіңіз.

$$2x-y=3\times 5$$

15 шығару үшін, 3 және 5 сандарын көбейтіңіз.

$$2x-y=15$$

Екінші теңдеуді шешіңіз. Екі жағын да 3 мәніне көбейтіңіз.

$$x+y=3\times 3$$

9 шығару үшін, 3 және 3 сандарын көбейтіңіз.

$$x+y=9$$

Қысқарту арқылы шешу үшін, бір белгісіз мүшенің коэффициенттері екі теңдеуде де бірдей болуы керек, осылайша бір теңдеу екіншісінен алынғанда белгісіз мүшелер жойылады.

$$2x-y=15,x+y=9$$

2x және x мәндерін тең ету үшін, бірінші теңдеудің әрбір жағындағы барлық бос мүшелерді 1 санына, ал екінші теңдеудің әрбір жағындағы барлық бос мүшелерді 2 санына көбейтіңіз.

$$2x-y=15,2x+2y=2\times 9$$

Қысқартыңыз.

$$2x-y=15,2x+2y=18$$

Теңдеу белгісінің әрбір жағындағы ұқсас мүшелерді қысқарту арқылы 2x+2y=18 мәнін 2x-y=15 мәнінен алып тастаңыз.

$$2x-2x-y-2y=15-18$$

2x санын -2x санына қосу. 2x және -2x мүшелері қысқартылып, теңдеуде шешуге болатын тек бір белгісіз мүше қалады.

$$-y-2y=15-18$$

-y санын -2y санына қосу.

$$-3y=15-18$$

15 санын -18 санына қосу.

$$-3y=-3$$

Екі жағын да -3 санына бөліңіз.

$$y=1$$

x+y=9 теңдеуінде 1 мәнін y мәніне ауыстырыңыз. Шыққан теңдеуде бір ғана белгісіз шама болғандықтан, x мәнін тікелей таба аласыз.

$$x+1=9$$

Теңдеудің екі жағынан 1 санын алып тастаңыз.

$$x=8$$

Жүйедегі ақаулар енді шешілді.

$$x=8,y=1$$