x માટે ઉકેલો
x = \frac{\sqrt{91} + 1}{3} \approx 3.513130671
x=\frac{1-\sqrt{91}}{3}\approx -2.846464005
ગ્રાફ
શેર કરો
ક્લિપબોર્ડ પર કૉપિ કરી
\frac{3}{2}x^{2}-x=15
ax^{2}+bx+c=0 પ્રપત્રના બધા સમીકરણો ચતુર્વર્ગીય સૂત્ર: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a} નો ઉપયોગ કરી ઉકેલી શકાય છે. ચતુર્વર્ગીય સૂત્ર બે નિરાકરણો આપે છે, એક જ્યારે ± સરવાલો હોય અને એક જ્યારે તે બાદબાકી હોય.
\frac{3}{2}x^{2}-x-15=15-15
સમીકરણની બન્ને બાજુથી 15 નો ઘટાડો કરો.
\frac{3}{2}x^{2}-x-15=0
સ્વયંમાંથી 15 ઘટાડવા પર 0 બચે.
x=\frac{-\left(-1\right)±\sqrt{1-4\times \frac{3}{2}\left(-15\right)}}{2\times \frac{3}{2}}
આ સમીકરણ માનક ફૉર્મમાં છે: ax^{2}+bx+c=0. ચતુર્વર્ગીય સૂત્ર \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a} માં, a માટે \frac{3}{2} ને, b માટે -1 ને, અને c માટે -15 ને બદલીને મૂકો.
x=\frac{-\left(-1\right)±\sqrt{1-6\left(-15\right)}}{2\times \frac{3}{2}}
\frac{3}{2} ને -4 વાર ગુણાકાર કરો.
x=\frac{-\left(-1\right)±\sqrt{1+90}}{2\times \frac{3}{2}}
-15 ને -6 વાર ગુણાકાર કરો.
x=\frac{-\left(-1\right)±\sqrt{91}}{2\times \frac{3}{2}}
90 માં 1 ઍડ કરો.
x=\frac{1±\sqrt{91}}{2\times \frac{3}{2}}
-1 નો વિરોધી 1 છે.
x=\frac{1±\sqrt{91}}{3}
\frac{3}{2} ને 2 વાર ગુણાકાર કરો.
x=\frac{\sqrt{91}+1}{3}
હવે x=\frac{1±\sqrt{91}}{3} સમીકરણને ઉકેલો, જ્યારે ± ધન હોય. \sqrt{91} માં 1 ઍડ કરો.
x=\frac{1-\sqrt{91}}{3}
હવે x=\frac{1±\sqrt{91}}{3} સમીકરણને ઉકેલો, જ્યારે ± ઋણ હોય. 1 માંથી \sqrt{91} ને ઘટાડો.
x=\frac{\sqrt{91}+1}{3} x=\frac{1-\sqrt{91}}{3}
સમીકરણ હવે ઉકેલાઈ ગયું છે.
\frac{3}{2}x^{2}-x=15
ચતુર્વર્ગીય સમીકરણ જેમ કે આ એક વર્ગને પૂર્ણ કરીને ઉકેલી શકાય છે. વર્ગને પૂર્ણ કરવા માટે, સમીકરણ પહેલા આ પ્રપત્રમાં હોવું જોઈએ : x^{2}+bx=c.
\frac{\frac{3}{2}x^{2}-x}{\frac{3}{2}}=\frac{15}{\frac{3}{2}}
સમીકરણની બન્ને બાજુનો \frac{3}{2} થી ભાગાકાર કરો, જે બન્ને બાજુને અપૂર્ણાંકના વ્યુત્ક્રમ સાથે ગુણાકાર કરવાના સમાન છે.
x^{2}+\left(-\frac{1}{\frac{3}{2}}\right)x=\frac{15}{\frac{3}{2}}
\frac{3}{2} થી ભાગાકાર કરવાથી \frac{3}{2} સાથે ગુણાકારને પૂર્વવત્ કરે છે.
x^{2}-\frac{2}{3}x=\frac{15}{\frac{3}{2}}
-1 ને \frac{3}{2} ના વ્યુત્ક્રમ સાથે ગુણાકાર કરવાથી -1 નો \frac{3}{2} થી ભાગાકાર કરો.
x^{2}-\frac{2}{3}x=10
15 ને \frac{3}{2} ના વ્યુત્ક્રમ સાથે ગુણાકાર કરવાથી 15 નો \frac{3}{2} થી ભાગાકાર કરો.
x^{2}-\frac{2}{3}x+\left(-\frac{1}{3}\right)^{2}=10+\left(-\frac{1}{3}\right)^{2}
-\frac{2}{3}, x પદના ગુણાંકને, -\frac{1}{3} મેળવવા માટે 2 થી ભાગાકાર કરો. પછી -\frac{1}{3} ના વર્ગને સમીકરણની બન્ને બાજુ ઍડ કરો. આ પગલું સમીકરણના ડાબા હાથ બાજુને સંપૂર્ણ વર્ગ બનાવે છે.
x^{2}-\frac{2}{3}x+\frac{1}{9}=10+\frac{1}{9}
અપૂર્ણાંકના ગુણક અને ભાજન બન્નેનો વર્ગ કાઢીને -\frac{1}{3} નો વર્ગ કાઢો.
x^{2}-\frac{2}{3}x+\frac{1}{9}=\frac{91}{9}
\frac{1}{9} માં 10 ઍડ કરો.
\left(x-\frac{1}{3}\right)^{2}=\frac{91}{9}
અવયવ x^{2}-\frac{2}{3}x+\frac{1}{9}. સામાન્ય રીતે, જયારે x^{2}+bx+c એક પૂર્ણ વર્ગ હોય, ત્યારે તેનો અવયવ હંમેશાં \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2} તરીકે કાઢી શકાય છે.
\sqrt{\left(x-\frac{1}{3}\right)^{2}}=\sqrt{\frac{91}{9}}
સમીકરણની બન્ને બાજુનો વર્ગ મૂળ લો.
x-\frac{1}{3}=\frac{\sqrt{91}}{3} x-\frac{1}{3}=-\frac{\sqrt{91}}{3}
સરળ બનાવો.
x=\frac{\sqrt{91}+1}{3} x=\frac{1-\sqrt{91}}{3}
સમીકરણની બન્ને બાજુ \frac{1}{3} ઍડ કરો.
ઉદાહરણો
દ્વિઘાત સમીકરણ
{ x } ^ { 2 } - 4 x - 5 = 0
ત્રિકોણમિતિ
4 \sin \theta \cos \theta = 2 \sin \theta
રેખીય સમીકરણ
y = 3x + 4
અંકગણિત
699 * 533
મેટ્રિક્સ
\left[ \begin{array} { l l } { 2 } & { 3 } \\ { 5 } & { 4 } \end{array} \right] \left[ \begin{array} { l l l } { 2 } & { 0 } & { 3 } \\ { -1 } & { 1 } & { 5 } \end{array} \right]
યુગપત્ સમીકરણ
\left. \begin{cases} { 8x+2y = 46 } \\ { 7x+3y = 47 } \end{cases} \right.
ડિફરેન્શિએશન
\frac { d } { d x } \frac { ( 3 x ^ { 2 } - 2 ) } { ( x - 5 ) }
ઇન્ટિગ્રેશન
\int _ { 0 } ^ { 1 } x e ^ { - x ^ { 2 } } d x
લિમિટ્સ
\lim _{x \rightarrow-3} \frac{x^{2}-9}{x^{2}+2 x-3}