x માટે ઉકેલો
x=-1
x=3
ગ્રાફ
શેર કરો
ક્લિપબોર્ડ પર કૉપિ કરી
x^{2}-2x-3=0
બન્ને બાજુનો 5 થી ભાગાકાર કરો.
a+b=-2 ab=1\left(-3\right)=-3
સમીકરણને ઉકેલવા માટે, સમૂહીકરણ કરીને ડાબા હાથ બાજુની અવયવ પાડો. પ્રથમ, ડાબા હાથ બાજુની x^{2}+ax+bx-3 તરીકે ફરીથી લખવાની જરૂર છે. a અને b ને શોધવા માટે, ઉકેલી શકાય તે માટે સિસ્ટમ સેટ કરો.
a=-3 b=1
ab ઋણાત્મક હોવાથી, a અને b વિરુદ્ધ ચિહ્ન ધરાવે છે. a+b ઋણાત્મક હોવાથી, ઋણાત્મક સંખ્યામાં ઘનાત્મક કરતાં વધારે સંપૂર્ણ મૂલ્ય છે. આવી એકમાત્ર જોડી સિસ્ટમ સમાધાન છે.
\left(x^{2}-3x\right)+\left(x-3\right)
x^{2}-2x-3 ને \left(x^{2}-3x\right)+\left(x-3\right) તરીકે ફરીથી લખો.
x\left(x-3\right)+x-3
x^{2}-3x માં x ના અવયવ પાડો.
\left(x-3\right)\left(x+1\right)
પ્રત્યેક ગુણધર્મનો ઉપયોગ કરીને સામાન્ય પદ x-3 ના અવયવ પાડો.
x=3 x=-1
સમીકરણનો ઉકેલ શોધવા માટે, x-3=0 અને x+1=0 ઉકેલો.
5x^{2}-10x-15=0
ax^{2}+bx+c=0 પ્રપત્રના બધા સમીકરણો ચતુર્વર્ગીય સૂત્ર: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a} નો ઉપયોગ કરી ઉકેલી શકાય છે. ચતુર્વર્ગીય સૂત્ર બે નિરાકરણો આપે છે, એક જ્યારે ± સરવાલો હોય અને એક જ્યારે તે બાદબાકી હોય.
x=\frac{-\left(-10\right)±\sqrt{\left(-10\right)^{2}-4\times 5\left(-15\right)}}{2\times 5}
આ સમીકરણ માનક ફૉર્મમાં છે: ax^{2}+bx+c=0. ચતુર્વર્ગીય સૂત્ર \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a} માં, a માટે 5 ને, b માટે -10 ને, અને c માટે -15 ને બદલીને મૂકો.
x=\frac{-\left(-10\right)±\sqrt{100-4\times 5\left(-15\right)}}{2\times 5}
વર્ગ -10.
x=\frac{-\left(-10\right)±\sqrt{100-20\left(-15\right)}}{2\times 5}
5 ને -4 વાર ગુણાકાર કરો.
x=\frac{-\left(-10\right)±\sqrt{100+300}}{2\times 5}
-15 ને -20 વાર ગુણાકાર કરો.
x=\frac{-\left(-10\right)±\sqrt{400}}{2\times 5}
300 માં 100 ઍડ કરો.
x=\frac{-\left(-10\right)±20}{2\times 5}
400 નો વર્ગ મૂળ લો.
x=\frac{10±20}{2\times 5}
-10 નો વિરોધી 10 છે.
x=\frac{10±20}{10}
5 ને 2 વાર ગુણાકાર કરો.
x=\frac{30}{10}
હવે x=\frac{10±20}{10} સમીકરણને ઉકેલો, જ્યારે ± ધન હોય. 20 માં 10 ઍડ કરો.
x=3
30 નો 10 થી ભાગાકાર કરો.
x=-\frac{10}{10}
હવે x=\frac{10±20}{10} સમીકરણને ઉકેલો, જ્યારે ± ઋણ હોય. 10 માંથી 20 ને ઘટાડો.
x=-1
-10 નો 10 થી ભાગાકાર કરો.
x=3 x=-1
સમીકરણ હવે ઉકેલાઈ ગયું છે.
5x^{2}-10x-15=0
ચતુર્વર્ગીય સમીકરણ જેમ કે આ એક વર્ગને પૂર્ણ કરીને ઉકેલી શકાય છે. વર્ગને પૂર્ણ કરવા માટે, સમીકરણ પહેલા આ પ્રપત્રમાં હોવું જોઈએ : x^{2}+bx=c.
5x^{2}-10x-15-\left(-15\right)=-\left(-15\right)
સમીકરણની બન્ને બાજુ 15 ઍડ કરો.
5x^{2}-10x=-\left(-15\right)
સ્વયંમાંથી -15 ઘટાડવા પર 0 બચે.
5x^{2}-10x=15
0 માંથી -15 ને ઘટાડો.
\frac{5x^{2}-10x}{5}=\frac{15}{5}
બન્ને બાજુનો 5 થી ભાગાકાર કરો.
x^{2}+\left(-\frac{10}{5}\right)x=\frac{15}{5}
5 થી ભાગાકાર કરવાથી 5 સાથે ગુણાકારને પૂર્વવત્ કરે છે.
x^{2}-2x=\frac{15}{5}
-10 નો 5 થી ભાગાકાર કરો.
x^{2}-2x=3
15 નો 5 થી ભાગાકાર કરો.
x^{2}-2x+1=3+1
-2, x પદના ગુણાંકને, -1 મેળવવા માટે 2 થી ભાગાકાર કરો. પછી -1 ના વર્ગને સમીકરણની બન્ને બાજુ ઍડ કરો. આ પગલું સમીકરણના ડાબા હાથ બાજુને સંપૂર્ણ વર્ગ બનાવે છે.
x^{2}-2x+1=4
1 માં 3 ઍડ કરો.
\left(x-1\right)^{2}=4
અવયવ x^{2}-2x+1. સામાન્ય રીતે, જયારે x^{2}+bx+c એક પૂર્ણ વર્ગ હોય, ત્યારે તેનો અવયવ હંમેશાં \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2} તરીકે કાઢી શકાય છે.
\sqrt{\left(x-1\right)^{2}}=\sqrt{4}
સમીકરણની બન્ને બાજુનો વર્ગ મૂળ લો.
x-1=2 x-1=-2
સરળ બનાવો.
x=3 x=-1
સમીકરણની બન્ને બાજુ 1 ઍડ કરો.
ઉદાહરણો
દ્વિઘાત સમીકરણ
{ x } ^ { 2 } - 4 x - 5 = 0
ત્રિકોણમિતિ
4 \sin \theta \cos \theta = 2 \sin \theta
રેખીય સમીકરણ
y = 3x + 4
અંકગણિત
699 * 533
મેટ્રિક્સ
\left[ \begin{array} { l l } { 2 } & { 3 } \\ { 5 } & { 4 } \end{array} \right] \left[ \begin{array} { l l l } { 2 } & { 0 } & { 3 } \\ { -1 } & { 1 } & { 5 } \end{array} \right]
યુગપત્ સમીકરણ
\left. \begin{cases} { 8x+2y = 46 } \\ { 7x+3y = 47 } \end{cases} \right.
ડિફરેન્શિએશન
\frac { d } { d x } \frac { ( 3 x ^ { 2 } - 2 ) } { ( x - 5 ) }
ઇન્ટિગ્રેશન
\int _ { 0 } ^ { 1 } x e ^ { - x ^ { 2 } } d x
લિમિટ્સ
\lim _{x \rightarrow-3} \frac{x^{2}-9}{x^{2}+2 x-3}