x માટે ઉકેલો
x=-\frac{1}{4}=-0.25
x=\frac{3}{4}=0.75
ગ્રાફ
શેર કરો
ક્લિપબોર્ડ પર કૉપિ કરી
a+b=-8 ab=16\left(-3\right)=-48
સમીકરણને ઉકેલવા માટે, સમૂહીકરણ કરીને ડાબા હાથ બાજુની અવયવ પાડો. પ્રથમ, ડાબા હાથ બાજુની 16x^{2}+ax+bx-3 તરીકે ફરીથી લખવાની જરૂર છે. a અને b ને શોધવા માટે, ઉકેલી શકાય તે માટે સિસ્ટમ સેટ કરો.
1,-48 2,-24 3,-16 4,-12 6,-8
ab ઋણાત્મક હોવાથી, a અને b વિરુદ્ધ ચિહ્ન ધરાવે છે. a+b ઋણાત્મક હોવાથી, ઋણાત્મક સંખ્યામાં ઘનાત્મક કરતાં વધારે સંપૂર્ણ મૂલ્ય છે. આવી બધી પૂર્ણાંક જોડીની સૂચી બનાવો જે ઉત્પાદન -48 આપે છે.
1-48=-47 2-24=-22 3-16=-13 4-12=-8 6-8=-2
દરેક જોડી માટે સરવાળાની ગણતરી કરો.
a=-12 b=4
સમાધાન એ જોડી છે જે સરવાળો -8 આપે છે.
\left(16x^{2}-12x\right)+\left(4x-3\right)
16x^{2}-8x-3 ને \left(16x^{2}-12x\right)+\left(4x-3\right) તરીકે ફરીથી લખો.
4x\left(4x-3\right)+4x-3
16x^{2}-12x માં 4x ના અવયવ પાડો.
\left(4x-3\right)\left(4x+1\right)
પ્રત્યેક ગુણધર્મનો ઉપયોગ કરીને સામાન્ય પદ 4x-3 ના અવયવ પાડો.
x=\frac{3}{4} x=-\frac{1}{4}
સમીકરણનો ઉકેલ શોધવા માટે, 4x-3=0 અને 4x+1=0 ઉકેલો.
16x^{2}-8x-3=0
ax^{2}+bx+c=0 પ્રપત્રના બધા સમીકરણો ચતુર્વર્ગીય સૂત્ર: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a} નો ઉપયોગ કરી ઉકેલી શકાય છે. ચતુર્વર્ગીય સૂત્ર બે નિરાકરણો આપે છે, એક જ્યારે ± સરવાલો હોય અને એક જ્યારે તે બાદબાકી હોય.
x=\frac{-\left(-8\right)±\sqrt{\left(-8\right)^{2}-4\times 16\left(-3\right)}}{2\times 16}
આ સમીકરણ માનક ફૉર્મમાં છે: ax^{2}+bx+c=0. ચતુર્વર્ગીય સૂત્ર \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a} માં, a માટે 16 ને, b માટે -8 ને, અને c માટે -3 ને બદલીને મૂકો.
x=\frac{-\left(-8\right)±\sqrt{64-4\times 16\left(-3\right)}}{2\times 16}
વર્ગ -8.
x=\frac{-\left(-8\right)±\sqrt{64-64\left(-3\right)}}{2\times 16}
16 ને -4 વાર ગુણાકાર કરો.
x=\frac{-\left(-8\right)±\sqrt{64+192}}{2\times 16}
-3 ને -64 વાર ગુણાકાર કરો.
x=\frac{-\left(-8\right)±\sqrt{256}}{2\times 16}
192 માં 64 ઍડ કરો.
x=\frac{-\left(-8\right)±16}{2\times 16}
256 નો વર્ગ મૂળ લો.
x=\frac{8±16}{2\times 16}
-8 નો વિરોધી 8 છે.
x=\frac{8±16}{32}
16 ને 2 વાર ગુણાકાર કરો.
x=\frac{24}{32}
હવે x=\frac{8±16}{32} સમીકરણને ઉકેલો, જ્યારે ± ધન હોય. 16 માં 8 ઍડ કરો.
x=\frac{3}{4}
8 બહાર કાઢીને અને રદ કરીને ન્યૂનતમ ટર્મ્સ પર અપૂર્ણાંક \frac{24}{32} ને ઘટાડો.
x=-\frac{8}{32}
હવે x=\frac{8±16}{32} સમીકરણને ઉકેલો, જ્યારે ± ઋણ હોય. 8 માંથી 16 ને ઘટાડો.
x=-\frac{1}{4}
8 બહાર કાઢીને અને રદ કરીને ન્યૂનતમ ટર્મ્સ પર અપૂર્ણાંક \frac{-8}{32} ને ઘટાડો.
x=\frac{3}{4} x=-\frac{1}{4}
સમીકરણ હવે ઉકેલાઈ ગયું છે.
16x^{2}-8x-3=0
ચતુર્વર્ગીય સમીકરણ જેમ કે આ એક વર્ગને પૂર્ણ કરીને ઉકેલી શકાય છે. વર્ગને પૂર્ણ કરવા માટે, સમીકરણ પહેલા આ પ્રપત્રમાં હોવું જોઈએ : x^{2}+bx=c.
16x^{2}-8x-3-\left(-3\right)=-\left(-3\right)
સમીકરણની બન્ને બાજુ 3 ઍડ કરો.
16x^{2}-8x=-\left(-3\right)
સ્વયંમાંથી -3 ઘટાડવા પર 0 બચે.
16x^{2}-8x=3
0 માંથી -3 ને ઘટાડો.
\frac{16x^{2}-8x}{16}=\frac{3}{16}
બન્ને બાજુનો 16 થી ભાગાકાર કરો.
x^{2}+\left(-\frac{8}{16}\right)x=\frac{3}{16}
16 થી ભાગાકાર કરવાથી 16 સાથે ગુણાકારને પૂર્વવત્ કરે છે.
x^{2}-\frac{1}{2}x=\frac{3}{16}
8 બહાર કાઢીને અને રદ કરીને ન્યૂનતમ ટર્મ્સ પર અપૂર્ણાંક \frac{-8}{16} ને ઘટાડો.
x^{2}-\frac{1}{2}x+\left(-\frac{1}{4}\right)^{2}=\frac{3}{16}+\left(-\frac{1}{4}\right)^{2}
-\frac{1}{2}, x પદના ગુણાંકને, -\frac{1}{4} મેળવવા માટે 2 થી ભાગાકાર કરો. પછી -\frac{1}{4} ના વર્ગને સમીકરણની બન્ને બાજુ ઍડ કરો. આ પગલું સમીકરણના ડાબા હાથ બાજુને સંપૂર્ણ વર્ગ બનાવે છે.
x^{2}-\frac{1}{2}x+\frac{1}{16}=\frac{3+1}{16}
અપૂર્ણાંકના ગુણક અને ભાજન બન્નેનો વર્ગ કાઢીને -\frac{1}{4} નો વર્ગ કાઢો.
x^{2}-\frac{1}{2}x+\frac{1}{16}=\frac{1}{4}
સામાન્ય ભાજક શોધી અને ગુણકોને ઍડ કરીને \frac{1}{16} માં \frac{3}{16} ઍડ કરો. તે પછી અપૂર્ણાંકને જો સંભાવિત હોય તો ન્યૂનતમ પદો પર ઘટાડો.
\left(x-\frac{1}{4}\right)^{2}=\frac{1}{4}
અવયવ x^{2}-\frac{1}{2}x+\frac{1}{16}. સામાન્ય રીતે, જયારે x^{2}+bx+c એક પૂર્ણ વર્ગ હોય, ત્યારે તેનો અવયવ હંમેશાં \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2} તરીકે કાઢી શકાય છે.
\sqrt{\left(x-\frac{1}{4}\right)^{2}}=\sqrt{\frac{1}{4}}
સમીકરણની બન્ને બાજુનો વર્ગ મૂળ લો.
x-\frac{1}{4}=\frac{1}{2} x-\frac{1}{4}=-\frac{1}{2}
સરળ બનાવો.
x=\frac{3}{4} x=-\frac{1}{4}
સમીકરણની બન્ને બાજુ \frac{1}{4} ઍડ કરો.
ઉદાહરણો
દ્વિઘાત સમીકરણ
{ x } ^ { 2 } - 4 x - 5 = 0
ત્રિકોણમિતિ
4 \sin \theta \cos \theta = 2 \sin \theta
રેખીય સમીકરણ
y = 3x + 4
અંકગણિત
699 * 533
મેટ્રિક્સ
\left[ \begin{array} { l l } { 2 } & { 3 } \\ { 5 } & { 4 } \end{array} \right] \left[ \begin{array} { l l l } { 2 } & { 0 } & { 3 } \\ { -1 } & { 1 } & { 5 } \end{array} \right]
યુગપત્ સમીકરણ
\left. \begin{cases} { 8x+2y = 46 } \\ { 7x+3y = 47 } \end{cases} \right.
ડિફરેન્શિએશન
\frac { d } { d x } \frac { ( 3 x ^ { 2 } - 2 ) } { ( x - 5 ) }
ઇન્ટિગ્રેશન
\int _ { 0 } ^ { 1 } x e ^ { - x ^ { 2 } } d x
લિમિટ્સ
\lim _{x \rightarrow-3} \frac{x^{2}-9}{x^{2}+2 x-3}