x માટે ઉકેલો
x = -\frac{5}{3} = -1\frac{2}{3} \approx -1.666666667
x=1
ગ્રાફ
શેર કરો
ક્લિપબોર્ડ પર કૉપિ કરી
a+b=-2 ab=-3\times 5=-15
સમીકરણને ઉકેલવા માટે, સમૂહીકરણ કરીને ડાબા હાથ બાજુની અવયવ પાડો. પ્રથમ, ડાબા હાથ બાજુની -3x^{2}+ax+bx+5 તરીકે ફરીથી લખવાની જરૂર છે. a અને b ને શોધવા માટે, ઉકેલી શકાય તે માટે સિસ્ટમ સેટ કરો.
1,-15 3,-5
ab ઋણાત્મક હોવાથી, a અને b વિરુદ્ધ ચિહ્ન ધરાવે છે. a+b ઋણાત્મક હોવાથી, ઋણાત્મક સંખ્યામાં ઘનાત્મક કરતાં વધારે સંપૂર્ણ મૂલ્ય છે. આવી બધી પૂર્ણાંક જોડીની સૂચી બનાવો જે ઉત્પાદન -15 આપે છે.
1-15=-14 3-5=-2
દરેક જોડી માટે સરવાળાની ગણતરી કરો.
a=3 b=-5
સમાધાન એ જોડી છે જે સરવાળો -2 આપે છે.
\left(-3x^{2}+3x\right)+\left(-5x+5\right)
-3x^{2}-2x+5 ને \left(-3x^{2}+3x\right)+\left(-5x+5\right) તરીકે ફરીથી લખો.
3x\left(-x+1\right)+5\left(-x+1\right)
પ્રથમ સમૂહમાં 3x અને બીજા સમૂહમાં 5 ના અવયવ પાડો.
\left(-x+1\right)\left(3x+5\right)
પ્રત્યેક ગુણધર્મનો ઉપયોગ કરીને સામાન્ય પદ -x+1 ના અવયવ પાડો.
x=1 x=-\frac{5}{3}
સમીકરણનો ઉકેલ શોધવા માટે, -x+1=0 અને 3x+5=0 ઉકેલો.
-3x^{2}-2x+5=0
ax^{2}+bx+c=0 પ્રપત્રના બધા સમીકરણો ચતુર્વર્ગીય સૂત્ર: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a} નો ઉપયોગ કરી ઉકેલી શકાય છે. ચતુર્વર્ગીય સૂત્ર બે નિરાકરણો આપે છે, એક જ્યારે ± સરવાલો હોય અને એક જ્યારે તે બાદબાકી હોય.
x=\frac{-\left(-2\right)±\sqrt{\left(-2\right)^{2}-4\left(-3\right)\times 5}}{2\left(-3\right)}
આ સમીકરણ માનક ફૉર્મમાં છે: ax^{2}+bx+c=0. ચતુર્વર્ગીય સૂત્ર \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a} માં, a માટે -3 ને, b માટે -2 ને, અને c માટે 5 ને બદલીને મૂકો.
x=\frac{-\left(-2\right)±\sqrt{4-4\left(-3\right)\times 5}}{2\left(-3\right)}
વર્ગ -2.
x=\frac{-\left(-2\right)±\sqrt{4+12\times 5}}{2\left(-3\right)}
-3 ને -4 વાર ગુણાકાર કરો.
x=\frac{-\left(-2\right)±\sqrt{4+60}}{2\left(-3\right)}
5 ને 12 વાર ગુણાકાર કરો.
x=\frac{-\left(-2\right)±\sqrt{64}}{2\left(-3\right)}
60 માં 4 ઍડ કરો.
x=\frac{-\left(-2\right)±8}{2\left(-3\right)}
64 નો વર્ગ મૂળ લો.
x=\frac{2±8}{2\left(-3\right)}
-2 નો વિરોધી 2 છે.
x=\frac{2±8}{-6}
-3 ને 2 વાર ગુણાકાર કરો.
x=\frac{10}{-6}
હવે x=\frac{2±8}{-6} સમીકરણને ઉકેલો, જ્યારે ± ધન હોય. 8 માં 2 ઍડ કરો.
x=-\frac{5}{3}
2 બહાર કાઢીને અને રદ કરીને ન્યૂનતમ ટર્મ્સ પર અપૂર્ણાંક \frac{10}{-6} ને ઘટાડો.
x=-\frac{6}{-6}
હવે x=\frac{2±8}{-6} સમીકરણને ઉકેલો, જ્યારે ± ઋણ હોય. 2 માંથી 8 ને ઘટાડો.
x=1
-6 નો -6 થી ભાગાકાર કરો.
x=-\frac{5}{3} x=1
સમીકરણ હવે ઉકેલાઈ ગયું છે.
-3x^{2}-2x+5=0
ચતુર્વર્ગીય સમીકરણ જેમ કે આ એક વર્ગને પૂર્ણ કરીને ઉકેલી શકાય છે. વર્ગને પૂર્ણ કરવા માટે, સમીકરણ પહેલા આ પ્રપત્રમાં હોવું જોઈએ : x^{2}+bx=c.
-3x^{2}-2x+5-5=-5
સમીકરણની બન્ને બાજુથી 5 નો ઘટાડો કરો.
-3x^{2}-2x=-5
સ્વયંમાંથી 5 ઘટાડવા પર 0 બચે.
\frac{-3x^{2}-2x}{-3}=-\frac{5}{-3}
બન્ને બાજુનો -3 થી ભાગાકાર કરો.
x^{2}+\left(-\frac{2}{-3}\right)x=-\frac{5}{-3}
-3 થી ભાગાકાર કરવાથી -3 સાથે ગુણાકારને પૂર્વવત્ કરે છે.
x^{2}+\frac{2}{3}x=-\frac{5}{-3}
-2 નો -3 થી ભાગાકાર કરો.
x^{2}+\frac{2}{3}x=\frac{5}{3}
-5 નો -3 થી ભાગાકાર કરો.
x^{2}+\frac{2}{3}x+\left(\frac{1}{3}\right)^{2}=\frac{5}{3}+\left(\frac{1}{3}\right)^{2}
\frac{2}{3}, x પદના ગુણાંકને, \frac{1}{3} મેળવવા માટે 2 થી ભાગાકાર કરો. પછી \frac{1}{3} ના વર્ગને સમીકરણની બન્ને બાજુ ઍડ કરો. આ પગલું સમીકરણના ડાબા હાથ બાજુને સંપૂર્ણ વર્ગ બનાવે છે.
x^{2}+\frac{2}{3}x+\frac{1}{9}=\frac{5}{3}+\frac{1}{9}
અપૂર્ણાંકના ગુણક અને ભાજન બન્નેનો વર્ગ કાઢીને \frac{1}{3} નો વર્ગ કાઢો.
x^{2}+\frac{2}{3}x+\frac{1}{9}=\frac{16}{9}
સામાન્ય ભાજક શોધી અને ગુણકોને ઍડ કરીને \frac{1}{9} માં \frac{5}{3} ઍડ કરો. તે પછી અપૂર્ણાંકને જો સંભાવિત હોય તો ન્યૂનતમ પદો પર ઘટાડો.
\left(x+\frac{1}{3}\right)^{2}=\frac{16}{9}
અવયવ x^{2}+\frac{2}{3}x+\frac{1}{9}. સામાન્ય રીતે, જયારે x^{2}+bx+c એક પૂર્ણ વર્ગ હોય, ત્યારે તેનો અવયવ હંમેશાં \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2} તરીકે કાઢી શકાય છે.
\sqrt{\left(x+\frac{1}{3}\right)^{2}}=\sqrt{\frac{16}{9}}
સમીકરણની બન્ને બાજુનો વર્ગ મૂળ લો.
x+\frac{1}{3}=\frac{4}{3} x+\frac{1}{3}=-\frac{4}{3}
સરળ બનાવો.
x=1 x=-\frac{5}{3}
સમીકરણની બન્ને બાજુથી \frac{1}{3} નો ઘટાડો કરો.
ઉદાહરણો
દ્વિઘાત સમીકરણ
{ x } ^ { 2 } - 4 x - 5 = 0
ત્રિકોણમિતિ
4 \sin \theta \cos \theta = 2 \sin \theta
રેખીય સમીકરણ
y = 3x + 4
અંકગણિત
699 * 533
મેટ્રિક્સ
\left[ \begin{array} { l l } { 2 } & { 3 } \\ { 5 } & { 4 } \end{array} \right] \left[ \begin{array} { l l l } { 2 } & { 0 } & { 3 } \\ { -1 } & { 1 } & { 5 } \end{array} \right]
યુગપત્ સમીકરણ
\left. \begin{cases} { 8x+2y = 46 } \\ { 7x+3y = 47 } \end{cases} \right.
ડિફરેન્શિએશન
\frac { d } { d x } \frac { ( 3 x ^ { 2 } - 2 ) } { ( x - 5 ) }
ઇન્ટિગ્રેશન
\int _ { 0 } ^ { 1 } x e ^ { - x ^ { 2 } } d x
લિમિટ્સ
\lim _{x \rightarrow-3} \frac{x^{2}-9}{x^{2}+2 x-3}