x માટે ઉકેલો
x=1
x=\frac{1}{3}\approx 0.333333333
ગ્રાફ
શેર કરો
ક્લિપબોર્ડ પર કૉપિ કરી
-3x^{2}+4x-1=0
બન્ને બાજુનો 3 થી ભાગાકાર કરો.
a+b=4 ab=-3\left(-1\right)=3
સમીકરણને ઉકેલવા માટે, સમૂહીકરણ કરીને ડાબા હાથ બાજુની અવયવ પાડો. પ્રથમ, ડાબા હાથ બાજુની -3x^{2}+ax+bx-1 તરીકે ફરીથી લખવાની જરૂર છે. a અને b ને શોધવા માટે, ઉકેલી શકાય તે માટે સિસ્ટમ સેટ કરો.
a=3 b=1
ab ઘનાત્મક હોવાથી, a અને b સમાન ચિહ્ન ધરાવે છે. a+b ઘનાત્મક હોવાથી, બંને a અને b ઘનાત્મક છે. આવી એકમાત્ર જોડી સિસ્ટમ સમાધાન છે.
\left(-3x^{2}+3x\right)+\left(x-1\right)
-3x^{2}+4x-1 ને \left(-3x^{2}+3x\right)+\left(x-1\right) તરીકે ફરીથી લખો.
3x\left(-x+1\right)-\left(-x+1\right)
પ્રથમ સમૂહમાં 3x અને બીજા સમૂહમાં -1 ના અવયવ પાડો.
\left(-x+1\right)\left(3x-1\right)
પ્રત્યેક ગુણધર્મનો ઉપયોગ કરીને સામાન્ય પદ -x+1 ના અવયવ પાડો.
x=1 x=\frac{1}{3}
સમીકરણનો ઉકેલ શોધવા માટે, -x+1=0 અને 3x-1=0 ઉકેલો.
-9x^{2}+12x-3=0
ax^{2}+bx+c=0 પ્રપત્રના બધા સમીકરણો ચતુર્વર્ગીય સૂત્ર: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a} નો ઉપયોગ કરી ઉકેલી શકાય છે. ચતુર્વર્ગીય સૂત્ર બે નિરાકરણો આપે છે, એક જ્યારે ± સરવાલો હોય અને એક જ્યારે તે બાદબાકી હોય.
x=\frac{-12±\sqrt{12^{2}-4\left(-9\right)\left(-3\right)}}{2\left(-9\right)}
આ સમીકરણ માનક ફૉર્મમાં છે: ax^{2}+bx+c=0. ચતુર્વર્ગીય સૂત્ર \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a} માં, a માટે -9 ને, b માટે 12 ને, અને c માટે -3 ને બદલીને મૂકો.
x=\frac{-12±\sqrt{144-4\left(-9\right)\left(-3\right)}}{2\left(-9\right)}
વર્ગ 12.
x=\frac{-12±\sqrt{144+36\left(-3\right)}}{2\left(-9\right)}
-9 ને -4 વાર ગુણાકાર કરો.
x=\frac{-12±\sqrt{144-108}}{2\left(-9\right)}
-3 ને 36 વાર ગુણાકાર કરો.
x=\frac{-12±\sqrt{36}}{2\left(-9\right)}
-108 માં 144 ઍડ કરો.
x=\frac{-12±6}{2\left(-9\right)}
36 નો વર્ગ મૂળ લો.
x=\frac{-12±6}{-18}
-9 ને 2 વાર ગુણાકાર કરો.
x=-\frac{6}{-18}
હવે x=\frac{-12±6}{-18} સમીકરણને ઉકેલો, જ્યારે ± ધન હોય. 6 માં -12 ઍડ કરો.
x=\frac{1}{3}
6 બહાર કાઢીને અને રદ કરીને ન્યૂનતમ ટર્મ્સ પર અપૂર્ણાંક \frac{-6}{-18} ને ઘટાડો.
x=-\frac{18}{-18}
હવે x=\frac{-12±6}{-18} સમીકરણને ઉકેલો, જ્યારે ± ઋણ હોય. -12 માંથી 6 ને ઘટાડો.
x=1
-18 નો -18 થી ભાગાકાર કરો.
x=\frac{1}{3} x=1
સમીકરણ હવે ઉકેલાઈ ગયું છે.
-9x^{2}+12x-3=0
ચતુર્વર્ગીય સમીકરણ જેમ કે આ એક વર્ગને પૂર્ણ કરીને ઉકેલી શકાય છે. વર્ગને પૂર્ણ કરવા માટે, સમીકરણ પહેલા આ પ્રપત્રમાં હોવું જોઈએ : x^{2}+bx=c.
-9x^{2}+12x-3-\left(-3\right)=-\left(-3\right)
સમીકરણની બન્ને બાજુ 3 ઍડ કરો.
-9x^{2}+12x=-\left(-3\right)
સ્વયંમાંથી -3 ઘટાડવા પર 0 બચે.
-9x^{2}+12x=3
0 માંથી -3 ને ઘટાડો.
\frac{-9x^{2}+12x}{-9}=\frac{3}{-9}
બન્ને બાજુનો -9 થી ભાગાકાર કરો.
x^{2}+\frac{12}{-9}x=\frac{3}{-9}
-9 થી ભાગાકાર કરવાથી -9 સાથે ગુણાકારને પૂર્વવત્ કરે છે.
x^{2}-\frac{4}{3}x=\frac{3}{-9}
3 બહાર કાઢીને અને રદ કરીને ન્યૂનતમ ટર્મ્સ પર અપૂર્ણાંક \frac{12}{-9} ને ઘટાડો.
x^{2}-\frac{4}{3}x=-\frac{1}{3}
3 બહાર કાઢીને અને રદ કરીને ન્યૂનતમ ટર્મ્સ પર અપૂર્ણાંક \frac{3}{-9} ને ઘટાડો.
x^{2}-\frac{4}{3}x+\left(-\frac{2}{3}\right)^{2}=-\frac{1}{3}+\left(-\frac{2}{3}\right)^{2}
-\frac{4}{3}, x પદના ગુણાંકને, -\frac{2}{3} મેળવવા માટે 2 થી ભાગાકાર કરો. પછી -\frac{2}{3} ના વર્ગને સમીકરણની બન્ને બાજુ ઍડ કરો. આ પગલું સમીકરણના ડાબા હાથ બાજુને સંપૂર્ણ વર્ગ બનાવે છે.
x^{2}-\frac{4}{3}x+\frac{4}{9}=-\frac{1}{3}+\frac{4}{9}
અપૂર્ણાંકના ગુણક અને ભાજન બન્નેનો વર્ગ કાઢીને -\frac{2}{3} નો વર્ગ કાઢો.
x^{2}-\frac{4}{3}x+\frac{4}{9}=\frac{1}{9}
સામાન્ય ભાજક શોધી અને ગુણકોને ઍડ કરીને \frac{4}{9} માં -\frac{1}{3} ઍડ કરો. તે પછી અપૂર્ણાંકને જો સંભાવિત હોય તો ન્યૂનતમ પદો પર ઘટાડો.
\left(x-\frac{2}{3}\right)^{2}=\frac{1}{9}
અવયવ x^{2}-\frac{4}{3}x+\frac{4}{9}. સામાન્ય રીતે, જયારે x^{2}+bx+c એક પૂર્ણ વર્ગ હોય, ત્યારે તેનો અવયવ હંમેશાં \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2} તરીકે કાઢી શકાય છે.
\sqrt{\left(x-\frac{2}{3}\right)^{2}}=\sqrt{\frac{1}{9}}
સમીકરણની બન્ને બાજુનો વર્ગ મૂળ લો.
x-\frac{2}{3}=\frac{1}{3} x-\frac{2}{3}=-\frac{1}{3}
સરળ બનાવો.
x=1 x=\frac{1}{3}
સમીકરણની બન્ને બાજુ \frac{2}{3} ઍડ કરો.
ઉદાહરણો
દ્વિઘાત સમીકરણ
{ x } ^ { 2 } - 4 x - 5 = 0
ત્રિકોણમિતિ
4 \sin \theta \cos \theta = 2 \sin \theta
રેખીય સમીકરણ
y = 3x + 4
અંકગણિત
699 * 533
મેટ્રિક્સ
\left[ \begin{array} { l l } { 2 } & { 3 } \\ { 5 } & { 4 } \end{array} \right] \left[ \begin{array} { l l l } { 2 } & { 0 } & { 3 } \\ { -1 } & { 1 } & { 5 } \end{array} \right]
યુગપત્ સમીકરણ
\left. \begin{cases} { 8x+2y = 46 } \\ { 7x+3y = 47 } \end{cases} \right.
ડિફરેન્શિએશન
\frac { d } { d x } \frac { ( 3 x ^ { 2 } - 2 ) } { ( x - 5 ) }
ઇન્ટિગ્રેશન
\int _ { 0 } ^ { 1 } x e ^ { - x ^ { 2 } } d x
લિમિટ્સ
\lim _{x \rightarrow-3} \frac{x^{2}-9}{x^{2}+2 x-3}