x માટે ઉકેલો
x=-2\sqrt{3}-\frac{1}{3}\approx -3.797434948
x=2\sqrt{3}-\frac{1}{3}\approx 3.130768282
ગ્રાફ
શેર કરો
ક્લિપબોર્ડ પર કૉપિ કરી
-3\left(-36\right)=\left(3x+1\right)^{2}
શૂન્ય દ્વારા ભાગાકાર કરવું તે વ્યાખ્યાયિત ન હોવાથી, ચલ x એ -\frac{1}{3} ની સમાન હોઈ શકે નહીં. સમીકરણની બન્ને બાજુઓનો 3\left(3x+1\right)^{2} દ્વારા ગુણાકાર કરો, \left(1+3x\right)^{2},3 ના સૌથી ઓછા સામાન્ય ભાજક.
108=\left(3x+1\right)^{2}
108 મેળવવા માટે -3 સાથે -36 નો ગુણાકાર કરો.
108=9x^{2}+6x+1
\left(3x+1\right)^{2} ને વિસ્તૃત કરવા માટે દ્વિપદી પ્રમેય \left(a+b\right)^{2}=a^{2}+2ab+b^{2} નો ઉપયોગ કરો.
9x^{2}+6x+1=108
બાજુઓને સ્વેપ કરો જેથી બધા ચલ પદો ડાબા હાથ બાજુએ હોય.
9x^{2}+6x+1-108=0
બન્ને બાજુથી 108 ઘટાડો.
9x^{2}+6x-107=0
-107 મેળવવા માટે 1 માંથી 108 ને ઘટાડો.
x=\frac{-6±\sqrt{6^{2}-4\times 9\left(-107\right)}}{2\times 9}
આ સમીકરણ માનક ફૉર્મમાં છે: ax^{2}+bx+c=0. ચતુર્વર્ગીય સૂત્ર \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a} માં, a માટે 9 ને, b માટે 6 ને, અને c માટે -107 ને બદલીને મૂકો.
x=\frac{-6±\sqrt{36-4\times 9\left(-107\right)}}{2\times 9}
વર્ગ 6.
x=\frac{-6±\sqrt{36-36\left(-107\right)}}{2\times 9}
9 ને -4 વાર ગુણાકાર કરો.
x=\frac{-6±\sqrt{36+3852}}{2\times 9}
-107 ને -36 વાર ગુણાકાર કરો.
x=\frac{-6±\sqrt{3888}}{2\times 9}
3852 માં 36 ઍડ કરો.
x=\frac{-6±36\sqrt{3}}{2\times 9}
3888 નો વર્ગ મૂળ લો.
x=\frac{-6±36\sqrt{3}}{18}
9 ને 2 વાર ગુણાકાર કરો.
x=\frac{36\sqrt{3}-6}{18}
હવે x=\frac{-6±36\sqrt{3}}{18} સમીકરણને ઉકેલો, જ્યારે ± ધન હોય. 36\sqrt{3} માં -6 ઍડ કરો.
x=2\sqrt{3}-\frac{1}{3}
-6+36\sqrt{3} નો 18 થી ભાગાકાર કરો.
x=\frac{-36\sqrt{3}-6}{18}
હવે x=\frac{-6±36\sqrt{3}}{18} સમીકરણને ઉકેલો, જ્યારે ± ઋણ હોય. -6 માંથી 36\sqrt{3} ને ઘટાડો.
x=-2\sqrt{3}-\frac{1}{3}
-6-36\sqrt{3} નો 18 થી ભાગાકાર કરો.
x=2\sqrt{3}-\frac{1}{3} x=-2\sqrt{3}-\frac{1}{3}
સમીકરણ હવે ઉકેલાઈ ગયું છે.
-3\left(-36\right)=\left(3x+1\right)^{2}
શૂન્ય દ્વારા ભાગાકાર કરવું તે વ્યાખ્યાયિત ન હોવાથી, ચલ x એ -\frac{1}{3} ની સમાન હોઈ શકે નહીં. સમીકરણની બન્ને બાજુઓનો 3\left(3x+1\right)^{2} દ્વારા ગુણાકાર કરો, \left(1+3x\right)^{2},3 ના સૌથી ઓછા સામાન્ય ભાજક.
108=\left(3x+1\right)^{2}
108 મેળવવા માટે -3 સાથે -36 નો ગુણાકાર કરો.
108=9x^{2}+6x+1
\left(3x+1\right)^{2} ને વિસ્તૃત કરવા માટે દ્વિપદી પ્રમેય \left(a+b\right)^{2}=a^{2}+2ab+b^{2} નો ઉપયોગ કરો.
9x^{2}+6x+1=108
બાજુઓને સ્વેપ કરો જેથી બધા ચલ પદો ડાબા હાથ બાજુએ હોય.
9x^{2}+6x=108-1
બન્ને બાજુથી 1 ઘટાડો.
9x^{2}+6x=107
107 મેળવવા માટે 108 માંથી 1 ને ઘટાડો.
\frac{9x^{2}+6x}{9}=\frac{107}{9}
બન્ને બાજુનો 9 થી ભાગાકાર કરો.
x^{2}+\frac{6}{9}x=\frac{107}{9}
9 થી ભાગાકાર કરવાથી 9 સાથે ગુણાકારને પૂર્વવત્ કરે છે.
x^{2}+\frac{2}{3}x=\frac{107}{9}
3 બહાર કાઢીને અને રદ કરીને ન્યૂનતમ ટર્મ્સ પર અપૂર્ણાંક \frac{6}{9} ને ઘટાડો.
x^{2}+\frac{2}{3}x+\left(\frac{1}{3}\right)^{2}=\frac{107}{9}+\left(\frac{1}{3}\right)^{2}
\frac{2}{3}, x પદના ગુણાંકને, \frac{1}{3} મેળવવા માટે 2 થી ભાગાકાર કરો. પછી \frac{1}{3} ના વર્ગને સમીકરણની બન્ને બાજુ ઍડ કરો. આ પગલું સમીકરણના ડાબા હાથ બાજુને સંપૂર્ણ વર્ગ બનાવે છે.
x^{2}+\frac{2}{3}x+\frac{1}{9}=\frac{107+1}{9}
અપૂર્ણાંકના ગુણક અને ભાજન બન્નેનો વર્ગ કાઢીને \frac{1}{3} નો વર્ગ કાઢો.
x^{2}+\frac{2}{3}x+\frac{1}{9}=12
સામાન્ય ભાજક શોધી અને ગુણકોને ઍડ કરીને \frac{1}{9} માં \frac{107}{9} ઍડ કરો. તે પછી અપૂર્ણાંકને જો સંભાવિત હોય તો ન્યૂનતમ પદો પર ઘટાડો.
\left(x+\frac{1}{3}\right)^{2}=12
અવયવ x^{2}+\frac{2}{3}x+\frac{1}{9}. સામાન્ય રીતે, જયારે x^{2}+bx+c એક પૂર્ણ વર્ગ હોય, ત્યારે તેનો અવયવ હંમેશાં \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2} તરીકે કાઢી શકાય છે.
\sqrt{\left(x+\frac{1}{3}\right)^{2}}=\sqrt{12}
સમીકરણની બન્ને બાજુનો વર્ગ મૂળ લો.
x+\frac{1}{3}=2\sqrt{3} x+\frac{1}{3}=-2\sqrt{3}
સરળ બનાવો.
x=2\sqrt{3}-\frac{1}{3} x=-2\sqrt{3}-\frac{1}{3}
સમીકરણની બન્ને બાજુથી \frac{1}{3} નો ઘટાડો કરો.
ઉદાહરણો
દ્વિઘાત સમીકરણ
{ x } ^ { 2 } - 4 x - 5 = 0
ત્રિકોણમિતિ
4 \sin \theta \cos \theta = 2 \sin \theta
રેખીય સમીકરણ
y = 3x + 4
અંકગણિત
699 * 533
મેટ્રિક્સ
\left[ \begin{array} { l l } { 2 } & { 3 } \\ { 5 } & { 4 } \end{array} \right] \left[ \begin{array} { l l l } { 2 } & { 0 } & { 3 } \\ { -1 } & { 1 } & { 5 } \end{array} \right]
યુગપત્ સમીકરણ
\left. \begin{cases} { 8x+2y = 46 } \\ { 7x+3y = 47 } \end{cases} \right.
ડિફરેન્શિએશન
\frac { d } { d x } \frac { ( 3 x ^ { 2 } - 2 ) } { ( x - 5 ) }
ઇન્ટિગ્રેશન
\int _ { 0 } ^ { 1 } x e ^ { - x ^ { 2 } } d x
લિમિટ્સ
\lim _{x \rightarrow-3} \frac{x^{2}-9}{x^{2}+2 x-3}