x, y માટે ઉકેલો
x = \frac{5}{3} = 1\frac{2}{3} \approx 1.666666667
y=\frac{2}{3}\approx 0.666666667
ગ્રાફ
શેર કરો
ક્લિપબોર્ડ પર કૉપિ કરી
9x-3y-13=0,2x+y-4=0
પ્રતિસ્થાપનનો ઉપયોગ કરીને સમીકરણની જોડીને ઉકેલવા માટે, પહેલા બેમાંથી એક ચલ માટે એક સમીકરણને ઉકેલો. પછી પરીણામને તે ચલ માટે અન્ય સમીકરણમાં પ્રતિસ્થાપન કરો.
9x-3y-13=0
એક સમીકરણની પસંદગી કરો અને તેને x ને બરાબર ચિહ્નના ડાબા હાથ બાજુએ આઇસોલેટ કરીને x માટે ઉકેલો.
9x-3y=13
સમીકરણની બન્ને બાજુ 13 ઍડ કરો.
9x=3y+13
સમીકરણની બન્ને બાજુ 3y ઍડ કરો.
x=\frac{1}{9}\left(3y+13\right)
બન્ને બાજુનો 9 થી ભાગાકાર કરો.
x=\frac{1}{3}y+\frac{13}{9}
3y+13 ને \frac{1}{9} વાર ગુણાકાર કરો.
2\left(\frac{1}{3}y+\frac{13}{9}\right)+y-4=0
અન્ય સમીકરણ, 2x+y-4=0 માં x માટે \frac{y}{3}+\frac{13}{9} નો પ્રતિસ્થાપન કરો.
\frac{2}{3}y+\frac{26}{9}+y-4=0
\frac{y}{3}+\frac{13}{9} ને 2 વાર ગુણાકાર કરો.
\frac{5}{3}y+\frac{26}{9}-4=0
y માં \frac{2y}{3} ઍડ કરો.
\frac{5}{3}y-\frac{10}{9}=0
-4 માં \frac{26}{9} ઍડ કરો.
\frac{5}{3}y=\frac{10}{9}
સમીકરણની બન્ને બાજુ \frac{10}{9} ઍડ કરો.
y=\frac{2}{3}
સમીકરણની બન્ને બાજુનો \frac{5}{3} થી ભાગાકાર કરો, જે બન્ને બાજુને અપૂર્ણાંકના વ્યુત્ક્રમ સાથે ગુણાકાર કરવાના સમાન છે.
x=\frac{1}{3}\times \frac{2}{3}+\frac{13}{9}
x=\frac{1}{3}y+\frac{13}{9}માં y માટે \frac{2}{3} ને પ્રતિસ્થાપિત કરો. કારણ કે પરિણામી સમીકરણમાં માત્ર એક ચલનો સમાવેશ થાય છે, તમે એને સીધું x માટે ઉકેલો.
x=\frac{2+13}{9}
ગુણક વખતનો ગુણક અને ભાજક વખતનો ભાજક દ્વારા ગુણાકાર કરીને \frac{1}{3} નો \frac{2}{3} વાર ગુણાકાર કરો. પછી જો શક્ય હોય તો અપૂર્ણાંકને ન્યૂનતમ પદો પર ઘટાડો.
x=\frac{5}{3}
સામાન્ય ભાજક શોધી અને ગુણકોને ઍડ કરીને \frac{2}{9} માં \frac{13}{9} ઍડ કરો. તે પછી અપૂર્ણાંકને જો સંભાવિત હોય તો ન્યૂનતમ પદો પર ઘટાડો.
x=\frac{5}{3},y=\frac{2}{3}
સિસ્ટમ હવે ઉકેલાઈ ગઈ છે.
9x-3y-13=0,2x+y-4=0
સમીકરણને માનક પ્રપત્રમાં મૂકો અને પછી સમીકરણના સિસ્ટમને ઉકેલવા માટે મેટ્રિક્સનો ઉપયોગ કરો.
\left(\begin{matrix}9&-3\\2&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}13\\4\end{matrix}\right)
સમીકરણને મેટ્રિક્સના પ્રપત્રમાં લખો.
inverse(\left(\begin{matrix}9&-3\\2&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}9&-3\\2&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}9&-3\\2&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}13\\4\end{matrix}\right)
\left(\begin{matrix}9&-3\\2&1\end{matrix}\right) ના વ્યુત્ક્રમ મેટ્રિક્સ દ્વારા સમીકરણનો ડાબે ગુણાકાર કરો.
\left(\begin{matrix}1&0\\0&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}9&-3\\2&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}13\\4\end{matrix}\right)
મેટ્રિક્સ અને તેના વ્યુત્ક્રમનું ગુણનફળ એ ઓળખ મેટ્રિક્સ છે.
\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}9&-3\\2&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}13\\4\end{matrix}\right)
બરાબરની નિશાનીના ડાબા હાથ બાજુ પર મેટ્રિક્સનો ગુણાકાર કરો.
\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}\frac{1}{9-\left(-3\times 2\right)}&-\frac{-3}{9-\left(-3\times 2\right)}\\-\frac{2}{9-\left(-3\times 2\right)}&\frac{9}{9-\left(-3\times 2\right)}\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}13\\4\end{matrix}\right)
2\times 2 ના મેટ્રિક્સ માટે \left(\begin{matrix}a&b\\c&d\end{matrix}\right), પ્રતિલોભ મેટ્રિક્સ \left(\begin{matrix}\frac{d}{ad-bc}&\frac{-b}{ad-bc}\\\frac{-c}{ad-bc}&\frac{a}{ad-bc}\end{matrix}\right) છે, એટલે મેટ્રિક્સ સમીકરણને મેટ્રિક્સ ગુણાકાર સમસ્યા તરીકે ફરીથી લખી શક્યે છે.
\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}\frac{1}{15}&\frac{1}{5}\\-\frac{2}{15}&\frac{3}{5}\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}13\\4\end{matrix}\right)
અંકગણિતીય કરો.
\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}\frac{1}{15}\times 13+\frac{1}{5}\times 4\\-\frac{2}{15}\times 13+\frac{3}{5}\times 4\end{matrix}\right)
મેટ્રિક્સનો ગુણાકાર કરો.
\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}\frac{5}{3}\\\frac{2}{3}\end{matrix}\right)
અંકગણિતીય કરો.
x=\frac{5}{3},y=\frac{2}{3}
મેટ્રિક્સ ઘટકો x અને y ને કાઢો.
9x-3y-13=0,2x+y-4=0
બકાત કરવાથી ઉકેલવા માટે, બન્ને સમીકરણમાં બેમાંથી એક ચલના ગુણાંકો સમાન હોવા જોઈએ જેથી જ્યારે એક સમીકરણમાંથી અન્યનો ઘટાડો કરાય ત્યારે ચલ વિભાજિત થઈ જાય.
2\times 9x+2\left(-3\right)y+2\left(-13\right)=0,9\times 2x+9y+9\left(-4\right)=0
9x અને 2x ને સમાન બનાવવા માટે, પ્રથમ સમીકરણની પ્રત્યેક બાજુના બધા પદોનો 2 સાથે ગુણાકાર કરો અને બીજાના પ્રત્યેક પદોનો 9 સાથે ગુણાકાર કરો.
18x-6y-26=0,18x+9y-36=0
સરળ બનાવો.
18x-18x-6y-9y-26+36=0
બરાબર ચિહ્નની પ્રત્યેક બાજુ સરખા પદોને ઘટાડવાથી 18x-6y-26=0માંથી 18x+9y-36=0 ને ઘટાડો.
-6y-9y-26+36=0
-18x માં 18x ઍડ કરો. માત્ર એક જ ચલવાળા સમીકરણ કે જેને ઉકેલી શકાય છે તેને છોડીને, નિયમો 18x અને -18x ને વિભાજિત કરો.
-15y-26+36=0
-9y માં -6y ઍડ કરો.
-15y+10=0
36 માં -26 ઍડ કરો.
-15y=-10
સમીકરણની બન્ને બાજુથી 10 નો ઘટાડો કરો.
y=\frac{2}{3}
બન્ને બાજુનો -15 થી ભાગાકાર કરો.
2x+\frac{2}{3}-4=0
2x+y-4=0માં y માટે \frac{2}{3} ને પ્રતિસ્થાપિત કરો. કારણ કે પરિણામી સમીકરણમાં માત્ર એક ચલનો સમાવેશ થાય છે, તમે એને સીધું x માટે ઉકેલો.
2x-\frac{10}{3}=0
-4 માં \frac{2}{3} ઍડ કરો.
2x=\frac{10}{3}
સમીકરણની બન્ને બાજુ \frac{10}{3} ઍડ કરો.
x=\frac{5}{3}
બન્ને બાજુનો 2 થી ભાગાકાર કરો.
x=\frac{5}{3},y=\frac{2}{3}
સિસ્ટમ હવે ઉકેલાઈ ગઈ છે.
ઉદાહરણો
દ્વિઘાત સમીકરણ
{ x } ^ { 2 } - 4 x - 5 = 0
ત્રિકોણમિતિ
4 \sin \theta \cos \theta = 2 \sin \theta
રેખીય સમીકરણ
y = 3x + 4
અંકગણિત
699 * 533
મેટ્રિક્સ
\left[ \begin{array} { l l } { 2 } & { 3 } \\ { 5 } & { 4 } \end{array} \right] \left[ \begin{array} { l l l } { 2 } & { 0 } & { 3 } \\ { -1 } & { 1 } & { 5 } \end{array} \right]
યુગપત્ સમીકરણ
\left. \begin{cases} { 8x+2y = 46 } \\ { 7x+3y = 47 } \end{cases} \right.
ડિફરેન્શિએશન
\frac { d } { d x } \frac { ( 3 x ^ { 2 } - 2 ) } { ( x - 5 ) }
ઇન્ટિગ્રેશન
\int _ { 0 } ^ { 1 } x e ^ { - x ^ { 2 } } d x
લિમિટ્સ
\lim _{x \rightarrow-3} \frac{x^{2}-9}{x^{2}+2 x-3}