x, y માટે ઉકેલો
x = -\frac{23}{5} = -4\frac{3}{5} = -4.6
y = \frac{78}{5} = 15\frac{3}{5} = 15.6
ગ્રાફ
શેર કરો
ક્લિપબોર્ડ પર કૉપિ કરી
8x+3y=10,6x+y=-12
પ્રતિસ્થાપનનો ઉપયોગ કરીને સમીકરણની જોડીને ઉકેલવા માટે, પહેલા બેમાંથી એક ચલ માટે એક સમીકરણને ઉકેલો. પછી પરીણામને તે ચલ માટે અન્ય સમીકરણમાં પ્રતિસ્થાપન કરો.
8x+3y=10
એક સમીકરણની પસંદગી કરો અને તેને x ને બરાબર ચિહ્નના ડાબા હાથ બાજુએ આઇસોલેટ કરીને x માટે ઉકેલો.
8x=-3y+10
સમીકરણની બન્ને બાજુથી 3y નો ઘટાડો કરો.
x=\frac{1}{8}\left(-3y+10\right)
બન્ને બાજુનો 8 થી ભાગાકાર કરો.
x=-\frac{3}{8}y+\frac{5}{4}
-3y+10 ને \frac{1}{8} વાર ગુણાકાર કરો.
6\left(-\frac{3}{8}y+\frac{5}{4}\right)+y=-12
અન્ય સમીકરણ, 6x+y=-12 માં x માટે -\frac{3y}{8}+\frac{5}{4} નો પ્રતિસ્થાપન કરો.
-\frac{9}{4}y+\frac{15}{2}+y=-12
-\frac{3y}{8}+\frac{5}{4} ને 6 વાર ગુણાકાર કરો.
-\frac{5}{4}y+\frac{15}{2}=-12
y માં -\frac{9y}{4} ઍડ કરો.
-\frac{5}{4}y=-\frac{39}{2}
સમીકરણની બન્ને બાજુથી \frac{15}{2} નો ઘટાડો કરો.
y=\frac{78}{5}
સમીકરણની બન્ને બાજુનો -\frac{5}{4} થી ભાગાકાર કરો, જે બન્ને બાજુને અપૂર્ણાંકના વ્યુત્ક્રમ સાથે ગુણાકાર કરવાના સમાન છે.
x=-\frac{3}{8}\times \frac{78}{5}+\frac{5}{4}
x=-\frac{3}{8}y+\frac{5}{4}માં y માટે \frac{78}{5} ને પ્રતિસ્થાપિત કરો. કારણ કે પરિણામી સમીકરણમાં માત્ર એક ચલનો સમાવેશ થાય છે, તમે એને સીધું x માટે ઉકેલો.
x=-\frac{117}{20}+\frac{5}{4}
ગુણક વખતનો ગુણક અને ભાજક વખતનો ભાજક દ્વારા ગુણાકાર કરીને -\frac{3}{8} નો \frac{78}{5} વાર ગુણાકાર કરો. પછી જો શક્ય હોય તો અપૂર્ણાંકને ન્યૂનતમ પદો પર ઘટાડો.
x=-\frac{23}{5}
સામાન્ય ભાજક શોધી અને ગુણકોને ઍડ કરીને -\frac{117}{20} માં \frac{5}{4} ઍડ કરો. તે પછી અપૂર્ણાંકને જો સંભાવિત હોય તો ન્યૂનતમ પદો પર ઘટાડો.
x=-\frac{23}{5},y=\frac{78}{5}
સિસ્ટમ હવે ઉકેલાઈ ગઈ છે.
8x+3y=10,6x+y=-12
સમીકરણને માનક પ્રપત્રમાં મૂકો અને પછી સમીકરણના સિસ્ટમને ઉકેલવા માટે મેટ્રિક્સનો ઉપયોગ કરો.
\left(\begin{matrix}8&3\\6&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}10\\-12\end{matrix}\right)
સમીકરણને મેટ્રિક્સના પ્રપત્રમાં લખો.
inverse(\left(\begin{matrix}8&3\\6&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}8&3\\6&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}8&3\\6&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}10\\-12\end{matrix}\right)
\left(\begin{matrix}8&3\\6&1\end{matrix}\right) ના વ્યુત્ક્રમ મેટ્રિક્સ દ્વારા સમીકરણનો ડાબે ગુણાકાર કરો.
\left(\begin{matrix}1&0\\0&1\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}8&3\\6&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}10\\-12\end{matrix}\right)
મેટ્રિક્સ અને તેના વ્યુત્ક્રમનું ગુણનફળ એ ઓળખ મેટ્રિક્સ છે.
\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=inverse(\left(\begin{matrix}8&3\\6&1\end{matrix}\right))\left(\begin{matrix}10\\-12\end{matrix}\right)
બરાબરની નિશાનીના ડાબા હાથ બાજુ પર મેટ્રિક્સનો ગુણાકાર કરો.
\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}\frac{1}{8-3\times 6}&-\frac{3}{8-3\times 6}\\-\frac{6}{8-3\times 6}&\frac{8}{8-3\times 6}\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}10\\-12\end{matrix}\right)
2\times 2 ના મેટ્રિક્સ \left(\begin{matrix}a&b\\c&d\end{matrix}\right) માટે, વિપરીત મેટ્રિક્સ \left(\begin{matrix}\frac{d}{ad-bc}&\frac{-b}{ad-bc}\\\frac{-c}{ad-bc}&\frac{a}{ad-bc}\end{matrix}\right) છે, એટલે મેટ્રિક્સ સમીકરણને મેટ્રિક્સ ગુણાકાર સમસ્યા તરીકે ફરીથી લખી શકાય છે.
\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}-\frac{1}{10}&\frac{3}{10}\\\frac{3}{5}&-\frac{4}{5}\end{matrix}\right)\left(\begin{matrix}10\\-12\end{matrix}\right)
અંકગણિતીય કરો.
\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}-\frac{1}{10}\times 10+\frac{3}{10}\left(-12\right)\\\frac{3}{5}\times 10-\frac{4}{5}\left(-12\right)\end{matrix}\right)
મેટ્રિક્સનો ગુણાકાર કરો.
\left(\begin{matrix}x\\y\end{matrix}\right)=\left(\begin{matrix}-\frac{23}{5}\\\frac{78}{5}\end{matrix}\right)
અંકગણિતીય કરો.
x=-\frac{23}{5},y=\frac{78}{5}
મેટ્રિક્સ ઘટકો x અને y ને કાઢો.
8x+3y=10,6x+y=-12
બકાત કરવાથી ઉકેલવા માટે, બન્ને સમીકરણમાં બેમાંથી એક ચલના ગુણાંકો સમાન હોવા જોઈએ જેથી જ્યારે એક સમીકરણમાંથી અન્યનો ઘટાડો કરાય ત્યારે ચલ વિભાજિત થઈ જાય.
6\times 8x+6\times 3y=6\times 10,8\times 6x+8y=8\left(-12\right)
8x અને 6x ને સમાન બનાવવા માટે, પ્રથમ સમીકરણની પ્રત્યેક બાજુના બધા પદોનો 6 સાથે ગુણાકાર કરો અને બીજાના પ્રત્યેક પદોનો 8 સાથે ગુણાકાર કરો.
48x+18y=60,48x+8y=-96
સરળ બનાવો.
48x-48x+18y-8y=60+96
બરાબર ચિહ્નની પ્રત્યેક બાજુ સરખા પદોને ઘટાડવાથી 48x+18y=60માંથી 48x+8y=-96 ને ઘટાડો.
18y-8y=60+96
-48x માં 48x ઍડ કરો. માત્ર એક જ ચલવાળા સમીકરણ કે જેને ઉકેલી શકાય છે તેને છોડીને, નિયમો 48x અને -48x ને વિભાજિત કરો.
10y=60+96
-8y માં 18y ઍડ કરો.
10y=156
96 માં 60 ઍડ કરો.
y=\frac{78}{5}
બન્ને બાજુનો 10 થી ભાગાકાર કરો.
6x+\frac{78}{5}=-12
6x+y=-12માં y માટે \frac{78}{5} ને પ્રતિસ્થાપિત કરો. કારણ કે પરિણામી સમીકરણમાં માત્ર એક ચલનો સમાવેશ થાય છે, તમે એને સીધું x માટે ઉકેલો.
6x=-\frac{138}{5}
સમીકરણની બન્ને બાજુથી \frac{78}{5} નો ઘટાડો કરો.
x=-\frac{23}{5}
બન્ને બાજુનો 6 થી ભાગાકાર કરો.
x=-\frac{23}{5},y=\frac{78}{5}
સિસ્ટમ હવે ઉકેલાઈ ગઈ છે.
ઉદાહરણો
દ્વિઘાત સમીકરણ
{ x } ^ { 2 } - 4 x - 5 = 0
ત્રિકોણમિતિ
4 \sin \theta \cos \theta = 2 \sin \theta
રેખીય સમીકરણ
y = 3x + 4
અંકગણિત
699 * 533
મેટ્રિક્સ
\left[ \begin{array} { l l } { 2 } & { 3 } \\ { 5 } & { 4 } \end{array} \right] \left[ \begin{array} { l l l } { 2 } & { 0 } & { 3 } \\ { -1 } & { 1 } & { 5 } \end{array} \right]
યુગપત્ સમીકરણ
\left. \begin{cases} { 8x+2y = 46 } \\ { 7x+3y = 47 } \end{cases} \right.
ડિફરેન્શિએશન
\frac { d } { d x } \frac { ( 3 x ^ { 2 } - 2 ) } { ( x - 5 ) }
ઇન્ટિગ્રેશન
\int _ { 0 } ^ { 1 } x e ^ { - x ^ { 2 } } d x
લિમિટ્સ
\lim _{x \rightarrow-3} \frac{x^{2}-9}{x^{2}+2 x-3}