Resolver 5x^2-21x+11=7

$$5 x ^ { 2 } - 21 x + 11 = 7$$

Ebatzi: x

$$x=\frac{1}{5}=0.2$$

$$x=4$$

Faktorizazioa darabilten urratsak, taldekatzearen arabera

Kendu 7 bi aldeetatik.

$$5x^{2}-21x+11-7=0$$

4 lortzeko, 11 balioari kendu 7.

$$5x^{2}-21x+4=0$$

Ekuazioa ebazteko, faktorizatu ezkerraldea taldekatzearen bidez. Lehenik, 5x^{2}+ax+bx+4 gisa idatzi behar da ezkerraldea. a eta b aurkitzeko, ezarri ebatzi beharreko sistema.

$$a+b=-21 ab=5\times 4=20$$

ab positiboa denez, a eta b balioek zeinu bera dute. a+b negatiboa denez, a eta b negatiboak dira. Zerrendatu 20 biderkadura duten osokoen pare guztiak.

$$-1,-20 -2,-10 -4,-5$$

Kalkulatu pare bakoitzaren batura.

$$-1-20=-21 -2-10=-12 -4-5=-9$$

-21 batura duen parea da soluzioa.

$$a=-20 b=-1$$

Berridatzi 5x^{2}-21x+4 honela: \left(5x^{2}-20x\right)+\left(-x+4\right).

$$\left(5x^{2}-20x\right)+\left(-x+4\right)$$

Deskonposatu 5x lehen taldean, eta -1 bigarren taldean.

$$5x\left(x-4\right)-\left(x-4\right)$$

Deskonposatu x-4 gai arrunta banaketa-propietatea erabiliz.

$$\left(x-4\right)\left(5x-1\right)$$

Ekuazioaren soluzioak aurkitzeko, ebatzi x-4=0 eta 5x-1=0.

$$x=4 x=\frac{1}{5}$$

Formula koadratikoaren bidezko ebazpidea

Formula koadratikoa erabiliz ebatz daitezke ax^{2}+bx+c=0 bezalako ekuazio guztiak: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}. Bi emaitza ditu formula koadratikoak: bata ± batuketa denean, eta bestea kenketa denean.

$$5x^{2}-21x+11=7$$

Egin ken 7 ekuazioaren bi aldeetan.

$$5x^{2}-21x+11-7=7-7$$

7 balioari bere burua kenduz gero, 0 da emaitza.

$$5x^{2}-21x+11-7=0$$

Egin 7 ken 11.

$$5x^{2}-21x+4=0$$

Estandarra da ekuazioaren forma: ax^{2}+bx+c=0. Ordeztu 5 balioa a balioarekin, -21 balioa b balioarekin, eta 4 balioa c balioarekin formula koadratikoan (\frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}).

$$x=\frac{-\left(-21\right)±\sqrt{\left(-21\right)^{2}-4\times 5\times 4}}{2\times 5}$$

Egin -21 ber bi.

$$x=\frac{-\left(-21\right)±\sqrt{441-4\times 5\times 4}}{2\times 5}$$

Egin -4 bider 5.

$$x=\frac{-\left(-21\right)±\sqrt{441-20\times 4}}{2\times 5}$$

Egin -20 bider 4.

$$x=\frac{-\left(-21\right)±\sqrt{441-80}}{2\times 5}$$

Gehitu 441 eta -80.

$$x=\frac{-\left(-21\right)±\sqrt{361}}{2\times 5}$$

Atera 361 balioaren erro karratua.

$$x=\frac{-\left(-21\right)±19}{2\times 5}$$

-21 zenbakiaren aurkakoa 21 da.

$$x=\frac{21±19}{2\times 5}$$

Egin 2 bider 5.

$$x=\frac{21±19}{10}$$

Orain, ebatzi x=\frac{21±19}{10} ekuazioa ± plus denean. Gehitu 21 eta 19.

$$x=\frac{40}{10}$$

Zatitu 40 balioa 10 balioarekin.

$$x=4$$

Orain, ebatzi x=\frac{21±19}{10} ekuazioa ± minus denean. Egin 19 ken 21.

$$x=\frac{2}{10}$$

Murriztu \frac{2}{10} zatikia gai txikienera, 2 bakanduta eta ezeztatuta.

$$x=\frac{1}{5}$$

Ebatzi da ekuazioa.

$$x=4 x=\frac{1}{5}$$

Karratua osatzeko urratsak

Honelako ekuazio koadratikoak karratua osatuta ebazten dira. Hori egiteko, ekuazioak x^{2}+bx=c egitura izan behar du.

$$5x^{2}-21x+11=7$$

Egin ken 11 ekuazioaren bi aldeetan.

$$5x^{2}-21x+11-11=7-11$$

11 balioari bere burua kenduz gero, 0 da emaitza.

$$5x^{2}-21x=7-11$$

Egin 11 ken 7.

$$5x^{2}-21x=-4$$

Zatitu ekuazioaren bi aldeak 5 balioarekin.

$$\frac{5x^{2}-21x}{5}=-\frac{4}{5}$$

5 balioarekin zatituz gero, 5 balioarekiko biderketa desegiten da.

$$x^{2}-\frac{21}{5}x=-\frac{4}{5}$$

Zatitu -\frac{21}{5} (x gaiaren koefizientea) 2 balioarekin, eta -\frac{21}{10} lortuko duzu. Ondoren, gehitu -\frac{21}{10} balioaren karratua ekuazioaren bi aldeetan. Horrela, ekuazioaren ezkerreko zatia karratu perfektua izango da.

$$x^{2}-\frac{21}{5}x+\left(-\frac{21}{10}\right)^{2}=-\frac{4}{5}+\left(-\frac{21}{10}\right)^{2}$$

Egin -\frac{21}{10} ber bi, frakzioaren zenbakitzailea eta izendatzailea ber bi eginez.

$$x^{2}-\frac{21}{5}x+\frac{441}{100}=-\frac{4}{5}+\frac{441}{100}$$

Gehitu -\frac{4}{5} eta \frac{441}{100} izendatzaile komun bat aurkituz eta zenbakitzaileak gehituz. Gero, ahal dela, sinplifikatu frakzioa, ahalik eta gai gutxien izan ditzan.

$$x^{2}-\frac{21}{5}x+\frac{441}{100}=\frac{361}{100}$$

Atera x^{2}-\frac{21}{5}x+\frac{441}{100} balioaren biderkagaiak. Orokorrean, x^{2}+bx+c karratu perfektua bada, \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2} gisa ateratzen dira biderkagaiak.

$$\left(x-\frac{21}{10}\right)^{2}=\frac{361}{100}$$

Atera ekuazioaren bi aldeen erro karratua.

$$\sqrt{\left(x-\frac{21}{10}\right)^{2}}=\sqrt{\frac{361}{100}}$$

Sinplifikatu.

$$x-\frac{21}{10}=\frac{19}{10} x-\frac{21}{10}=-\frac{19}{10}$$

Gehitu \frac{21}{10} ekuazioaren bi aldeetan.

$$x=4 x=\frac{1}{5}$$