Resolver 16r^2-24r+9=

$$16 r ^ { 2 } - 24 r + 9 =$$

Faktorizatu

$$\left(4r-3\right)^{2}$$

Ebazpidea

Faktorizatu adierazpena taldekatzea erabilita. Lehenik, adierazpena 16r^{2}+ar+br+9 gisa idatzi behar da. a eta b aurkitzeko, ezarri ebatzi beharreko sistema.

$$a+b=-24 ab=16\times 9=144$$

ab positiboa denez, a eta b balioek zeinu bera dute. a+b negatiboa denez, a eta b negatiboak dira. Zerrendatu 144 biderkadura duten osokoen pare guztiak.

$$-1,-144 -2,-72 -3,-48 -4,-36 -6,-24 -8,-18 -9,-16 -12,-12$$

Kalkulatu pare bakoitzaren batura.

$$-1-144=-145 -2-72=-74 -3-48=-51 -4-36=-40 -6-24=-30 -8-18=-26 -9-16=-25 -12-12=-24$$

-24 batura duen parea da soluzioa.

$$a=-12 b=-12$$

Berridatzi 16r^{2}-24r+9 honela: \left(16r^{2}-12r\right)+\left(-12r+9\right).

$$\left(16r^{2}-12r\right)+\left(-12r+9\right)$$

Deskonposatu 4r lehen taldean, eta -3 bigarren taldean.

$$4r\left(4r-3\right)-3\left(4r-3\right)$$

Deskonposatu 4r-3 gai arrunta banaketa-propietatea erabiliz.

$$\left(4r-3\right)\left(4r-3\right)$$

Berridatzi karratu binomial gisa.

$$\left(4r-3\right)^{2}$$

Binomioaren karratua darabilten urratsak

Trinomio karratu baten forma du trinomio honek, eta biderkagai komun batekin biderkatu da beharbada. Trinomio karratuak faktorizatzeko, gai nagusien eta hondarreko gaien erro karratuak aurkitu behar dira.

$$factor(16r^{2}-24r+9)$$

Aurkitu koefizienteen biderkagai komunetan handiena.

$$gcf(16,-24,9)=1$$

Aurkitu gai nagusiaren (16r^{2}) erro karratua.

$$\sqrt{16r^{2}}=4r$$

Aurkitu hondarreko gaiaren (9) erro karratua.

$$\sqrt{9}=3$$

Gai nagusien eta hondarreko gaien erro karratuen batura edo kendura den binomioaren karratua da trinomio karratua, eta trinomio karratuaren erdiko gaiaren ikurrak zehazten du haren ikurra.

$$\left(4r-3\right)^{2}$$

Formula koadratikoaren bidezko ebazpidea

Polinomio koadratikoa faktorizatzeko, eraldaketa hau erabil daiteke: ax^{2}+bx+c=a\left(x-x_{1}\right)\left(x-x_{2}\right). Bertan, x_{1} eta x_{2} dira ax^{2}+bx+c=0 ekuazio koadratikoaren soluzioak.

$$16r^{2}-24r+9=0$$

Formula koadratikoa erabiliz ebatz daitezke ax^{2}+bx+c=0 bezalako ekuazio guztiak: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}. Bi emaitza ditu formula koadratikoak: bata ± batuketa denean, eta bestea kenketa denean.

$$r=\frac{-\left(-24\right)±\sqrt{\left(-24\right)^{2}-4\times 16\times 9}}{2\times 16}$$

Egin -24 ber bi.

$$r=\frac{-\left(-24\right)±\sqrt{576-4\times 16\times 9}}{2\times 16}$$

Egin -4 bider 16.

$$r=\frac{-\left(-24\right)±\sqrt{576-64\times 9}}{2\times 16}$$

Egin -64 bider 9.

$$r=\frac{-\left(-24\right)±\sqrt{576-576}}{2\times 16}$$

Gehitu 576 eta -576.

$$r=\frac{-\left(-24\right)±\sqrt{0}}{2\times 16}$$

Atera 0 balioaren erro karratua.

$$r=\frac{-\left(-24\right)±0}{2\times 16}$$

-24 zenbakiaren aurkakoa 24 da.

$$r=\frac{24±0}{2\times 16}$$

Egin 2 bider 16.

$$r=\frac{24±0}{32}$$

Faktorizatu jatorrizko adierazpena ax^{2}+bx+c=a\left(x-x_{1}\right)\left(x-x_{2}\right) erabilita. Ordeztu \frac{3}{4} x_{1} faktorean, eta \frac{3}{4} x_{2} faktorean.

$$16r^{2}-24r+9=16\left(r-\frac{3}{4}\right)\left(r-\frac{3}{4}\right)$$

Egin \frac{3}{4} ken r izendatzaile komuna aurkitu, eta zenbakitzaileen arteko kenketa eginda. Gero, ahal dela, sinplifikatu zatikia, ahalik eta gai gutxien izan ditzan.

$$16r^{2}-24r+9=16\times \frac{4r-3}{4}\left(r-\frac{3}{4}\right)$$

Egin \frac{3}{4} ken r izendatzaile komuna aurkitu, eta zenbakitzaileen arteko kenketa eginda. Gero, ahal dela, sinplifikatu zatikia, ahalik eta gai gutxien izan ditzan.

$$16r^{2}-24r+9=16\times \frac{4r-3}{4}\times \frac{4r-3}{4}$$

Egin \frac{4r-3}{4} bider \frac{4r-3}{4}, zenbakitzailea zenbakitzailearekin eta izendatzailea eta izendatzailearekin biderkatuta. Gero, ahal dela, sinplifikatu zatikia, ahalik eta gai gutxien izan ditzan.

$$16r^{2}-24r+9=16\times \frac{\left(4r-3\right)\left(4r-3\right)}{4\times 4}$$

Egin 4 bider 4.

$$16r^{2}-24r+9=16\times \frac{\left(4r-3\right)\left(4r-3\right)}{16}$$

Deuseztatu 16 eta 16 balioen faktore komunetan handiena (16).

$$16r^{2}-24r+9=\left(4r-3\right)\left(4r-3\right)$$

Ebaluatu

$$\left(4r-3\right)^{2}$$