Datrys x^2-4x-14=0

$$x ^ { 2 } - 4 x - 14 = 0$$

Datrys ar gyfer x

$$x=3\sqrt{2}+2\approx 6.242640687$$

$$x=2-3\sqrt{2}\approx -2.242640687$$

Camau gan Ddefnyddio’r Fformiwla Cwadratig

Mae modd datrys pob hafaliad sydd yn y ffurf ax^{2}+bx+c=0 drwy ddefnyddio'r fformiwla cwadratig: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}. Mae'r fformiwla cwadratig yn rhoi dau ateb, pan fydd ± yn adio â’r llall pan fydd yn tynnu.

$$x^{2}-4x-14=0$$

Mae’r hafaliad hwn yn y ffurf safonol: ax^{2}+bx+c=0. Amnewidiwch 1 am a, -4 am b, a -14 am c yn y fformiwla gwadratig, \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}.

$$x=\frac{-\left(-4\right)±\sqrt{\left(-4\right)^{2}-4\left(-14\right)}}{2}$$

Sgwâr -4.

$$x=\frac{-\left(-4\right)±\sqrt{16-4\left(-14\right)}}{2}$$

Lluoswch -4 â -14.

$$x=\frac{-\left(-4\right)±\sqrt{16+56}}{2}$$

Adio 16 at 56.

$$x=\frac{-\left(-4\right)±\sqrt{72}}{2}$$

Cymryd isradd 72.

$$x=\frac{-\left(-4\right)±6\sqrt{2}}{2}$$

Gwrthwyneb -4 yw 4.

$$x=\frac{4±6\sqrt{2}}{2}$$

Datryswch yr hafaliad x=\frac{4±6\sqrt{2}}{2} pan fydd ± yn plws. Adio 4 at 6\sqrt{2}.

$$x=\frac{6\sqrt{2}+4}{2}$$

Rhannwch 4+6\sqrt{2} â 2.

$$x=3\sqrt{2}+2$$

Datryswch yr hafaliad x=\frac{4±6\sqrt{2}}{2} pan fydd ± yn minws. Tynnu 6\sqrt{2} o 4.

$$x=\frac{4-6\sqrt{2}}{2}$$

Rhannwch 4-6\sqrt{2} â 2.

$$x=2-3\sqrt{2}$$

Mae’r hafaliad wedi’i ddatrys nawr.

$$x=3\sqrt{2}+2 x=2-3\sqrt{2}$$

Camau ar Gyfer Cwblhau'r Sgwâr

Mae modd datrys hafaliadau cwadratig fel hwn drwy gwblhau’r sgwâr. Er mwyn cwblhau’r sgwâr, yn gyntaf mae’n rhaid i'r hafaliad fod ar ffurf x^{2}+bx=c.

$$x^{2}-4x-14=0$$

Adio 14 at ddwy ochr yr hafaliad.

$$x^{2}-4x-14-\left(-14\right)=-\left(-14\right)$$

Mae tynnu -14 o’i hun yn gadael 0.

$$x^{2}-4x=-\left(-14\right)$$

Tynnu -14 o 0.

$$x^{2}-4x=14$$

Rhannwch -4, cyfernod y term x, â 2 i gael -2. Yna ychwanegwch sgwâr -2 at ddwy ochr yr hafaliad. Mae'r cam hwn yn gwneud ochr chwith yr hafaliad yn sgwâr perffaith.

$$x^{2}-4x+\left(-2\right)^{2}=14+\left(-2\right)^{2}$$

Sgwâr -2.

$$x^{2}-4x+4=14+4$$

Adio 14 at 4.

$$x^{2}-4x+4=18$$

Ffactora x^{2}-4x+4. Yn gyffredinol, pan fydd x^{2}+bx+c yn sgwâr perffaith, mae modd ei ffactora bob amser fel \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2}.

$$\left(x-2\right)^{2}=18$$

Cymrwch isradd dwy ochr yr hafaliad.

$$\sqrt{\left(x-2\right)^{2}}=\sqrt{18}$$

Symleiddio.

$$x-2=3\sqrt{2} x-2=-3\sqrt{2}$$

Adio 2 at ddwy ochr yr hafaliad.

$$x=3\sqrt{2}+2 x=2-3\sqrt{2}$$