Datrys 5x^2-2x+1=0

$$5 x ^ { 2 } - 2 x + 1 = 0$$

Datrys ar gyfer x (complex solution)

$$x=\frac{1}{5}+\frac{2}{5}i=0.2+0.4i$$

$$x=\frac{1}{5}-\frac{2}{5}i=0.2-0.4i$$

Camau gan Ddefnyddio’r Fformiwla Cwadratig

Mae modd datrys pob hafaliad sydd yn y ffurf ax^{2}+bx+c=0 drwy ddefnyddio'r fformiwla cwadratig: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}. Mae'r fformiwla cwadratig yn rhoi dau ateb, pan fydd ± yn adio â’r llall pan fydd yn tynnu.

$$5x^{2}-2x+1=0$$

Mae’r hafaliad hwn yn y ffurf safonol: ax^{2}+bx+c=0. Amnewidiwch 5 am a, -2 am b, a 1 am c yn y fformiwla gwadratig, \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}.

$$x=\frac{-\left(-2\right)±\sqrt{\left(-2\right)^{2}-4\times 5}}{2\times 5}$$

Sgwâr -2.

$$x=\frac{-\left(-2\right)±\sqrt{4-4\times 5}}{2\times 5}$$

Lluoswch -4 â 5.

$$x=\frac{-\left(-2\right)±\sqrt{4-20}}{2\times 5}$$

Adio 4 at -20.

$$x=\frac{-\left(-2\right)±\sqrt{-16}}{2\times 5}$$

Cymryd isradd -16.

$$x=\frac{-\left(-2\right)±4i}{2\times 5}$$

Gwrthwyneb -2 yw 2.

$$x=\frac{2±4i}{2\times 5}$$

Lluoswch 2 â 5.

$$x=\frac{2±4i}{10}$$

Datryswch yr hafaliad x=\frac{2±4i}{10} pan fydd ± yn plws. Adio 2 at 4i.

$$x=\frac{2+4i}{10}$$

Rhannwch 2+4i â 10.

$$x=\frac{1}{5}+\frac{2}{5}i$$

Datryswch yr hafaliad x=\frac{2±4i}{10} pan fydd ± yn minws. Tynnu 4i o 2.

$$x=\frac{2-4i}{10}$$

Rhannwch 2-4i â 10.

$$x=\frac{1}{5}-\frac{2}{5}i$$

Mae’r hafaliad wedi’i ddatrys nawr.

$$x=\frac{1}{5}+\frac{2}{5}i x=\frac{1}{5}-\frac{2}{5}i$$

Camau ar Gyfer Cwblhau'r Sgwâr

Mae modd datrys hafaliadau cwadratig fel hwn drwy gwblhau’r sgwâr. Er mwyn cwblhau’r sgwâr, yn gyntaf mae’n rhaid i'r hafaliad fod ar ffurf x^{2}+bx=c.

$$5x^{2}-2x+1=0$$

Tynnu 1 o ddwy ochr yr hafaliad.

$$5x^{2}-2x+1-1=-1$$

Mae tynnu 1 o’i hun yn gadael 0.

$$5x^{2}-2x=-1$$

Rhannu’r ddwy ochr â 5.

$$\frac{5x^{2}-2x}{5}=-\frac{1}{5}$$

Mae rhannu â 5 yn dad-wneud lluosi â 5.

$$x^{2}-\frac{2}{5}x=-\frac{1}{5}$$

Rhannwch -\frac{2}{5}, cyfernod y term x, â 2 i gael -\frac{1}{5}. Yna ychwanegwch sgwâr -\frac{1}{5} at ddwy ochr yr hafaliad. Mae'r cam hwn yn gwneud ochr chwith yr hafaliad yn sgwâr perffaith.

$$x^{2}-\frac{2}{5}x+\left(-\frac{1}{5}\right)^{2}=-\frac{1}{5}+\left(-\frac{1}{5}\right)^{2}$$

Sgwariwch -\frac{1}{5} drwy sgwario'r rhifiadur ag enwadur y ffracsiwn.

$$x^{2}-\frac{2}{5}x+\frac{1}{25}=-\frac{1}{5}+\frac{1}{25}$$

Adio -\frac{1}{5} at \frac{1}{25} drwy ddod o hyd i enwadur cyffredin ac ychwanegu’r rhifiaduron. Yna, lleihau’r ffracsiwn i’r termau isaf os yn bosibl.

$$x^{2}-\frac{2}{5}x+\frac{1}{25}=-\frac{4}{25}$$

Ffactora x^{2}-\frac{2}{5}x+\frac{1}{25}. Yn gyffredinol, pan fydd x^{2}+bx+c yn sgwâr perffaith, mae modd ei ffactora bob amser fel \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2}.

$$\left(x-\frac{1}{5}\right)^{2}=-\frac{4}{25}$$

Cymrwch isradd dwy ochr yr hafaliad.

$$\sqrt{\left(x-\frac{1}{5}\right)^{2}}=\sqrt{-\frac{4}{25}}$$

Symleiddio.

$$x-\frac{1}{5}=\frac{2}{5}i x-\frac{1}{5}=-\frac{2}{5}i$$

Adio \frac{1}{5} at ddwy ochr yr hafaliad.

$$x=\frac{1}{5}+\frac{2}{5}i x=\frac{1}{5}-\frac{2}{5}i$$