Datrys 5x^2+3x-10=0

$$5 { x }^{ 2 } +3x-10 = 0$$

Datrys ar gyfer x

$$x = \frac{\sqrt{209} - 3}{10} \approx 1.145683229$$

$$x=\frac{-\sqrt{209}-3}{10}\approx -1.745683229$$

Camau gan Ddefnyddio’r Fformiwla Cwadratig

Mae modd datrys pob hafaliad sydd yn y ffurf ax^{2}+bx+c=0 drwy ddefnyddio'r fformiwla cwadratig: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}. Mae'r fformiwla cwadratig yn rhoi dau ateb, pan fydd ± yn adio â’r llall pan fydd yn tynnu.

$$5x^{2}+3x-10=0$$

Mae’r hafaliad hwn yn y ffurf safonol: ax^{2}+bx+c=0. Amnewidiwch 5 am a, 3 am b, a -10 am c yn y fformiwla gwadratig, \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}.

$$x=\frac{-3±\sqrt{3^{2}-4\times 5\left(-10\right)}}{2\times 5}$$

Sgwâr 3.

$$x=\frac{-3±\sqrt{9-4\times 5\left(-10\right)}}{2\times 5}$$

Lluoswch -4 â 5.

$$x=\frac{-3±\sqrt{9-20\left(-10\right)}}{2\times 5}$$

Lluoswch -20 â -10.

$$x=\frac{-3±\sqrt{9+200}}{2\times 5}$$

Adio 9 at 200.

$$x=\frac{-3±\sqrt{209}}{2\times 5}$$

Lluoswch 2 â 5.

$$x=\frac{-3±\sqrt{209}}{10}$$

Datryswch yr hafaliad x=\frac{-3±\sqrt{209}}{10} pan fydd ± yn plws. Adio -3 at \sqrt{209}.

$$x=\frac{\sqrt{209}-3}{10}$$

Datryswch yr hafaliad x=\frac{-3±\sqrt{209}}{10} pan fydd ± yn minws. Tynnu \sqrt{209} o -3.

$$x=\frac{-\sqrt{209}-3}{10}$$

Mae’r hafaliad wedi’i ddatrys nawr.

$$x=\frac{\sqrt{209}-3}{10} x=\frac{-\sqrt{209}-3}{10}$$

Camau ar Gyfer Cwblhau'r Sgwâr

Mae modd datrys hafaliadau cwadratig fel hwn drwy gwblhau’r sgwâr. Er mwyn cwblhau’r sgwâr, yn gyntaf mae’n rhaid i'r hafaliad fod ar ffurf x^{2}+bx=c.

$$5x^{2}+3x-10=0$$

Adio 10 at ddwy ochr yr hafaliad.

$$5x^{2}+3x-10-\left(-10\right)=-\left(-10\right)$$

Mae tynnu -10 o’i hun yn gadael 0.

$$5x^{2}+3x=-\left(-10\right)$$

Tynnu -10 o 0.

$$5x^{2}+3x=10$$

Rhannu’r ddwy ochr â 5.

$$\frac{5x^{2}+3x}{5}=\frac{10}{5}$$

Mae rhannu â 5 yn dad-wneud lluosi â 5.

$$x^{2}+\frac{3}{5}x=\frac{10}{5}$$

Rhannwch 10 â 5.

$$x^{2}+\frac{3}{5}x=2$$

Rhannwch \frac{3}{5}, cyfernod y term x, â 2 i gael \frac{3}{10}. Yna ychwanegwch sgwâr \frac{3}{10} at ddwy ochr yr hafaliad. Mae'r cam hwn yn gwneud ochr chwith yr hafaliad yn sgwâr perffaith.

$$x^{2}+\frac{3}{5}x+\left(\frac{3}{10}\right)^{2}=2+\left(\frac{3}{10}\right)^{2}$$

Sgwariwch \frac{3}{10} drwy sgwario'r rhifiadur ag enwadur y ffracsiwn.

$$x^{2}+\frac{3}{5}x+\frac{9}{100}=2+\frac{9}{100}$$

Adio 2 at \frac{9}{100}.

$$x^{2}+\frac{3}{5}x+\frac{9}{100}=\frac{209}{100}$$

Ffactora x^{2}+\frac{3}{5}x+\frac{9}{100}. Yn gyffredinol, pan fydd x^{2}+bx+c yn sgwâr perffaith, mae modd ei ffactora bob amser fel \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2}.

$$\left(x+\frac{3}{10}\right)^{2}=\frac{209}{100}$$

Cymrwch isradd dwy ochr yr hafaliad.

$$\sqrt{\left(x+\frac{3}{10}\right)^{2}}=\sqrt{\frac{209}{100}}$$

Symleiddio.

$$x+\frac{3}{10}=\frac{\sqrt{209}}{10} x+\frac{3}{10}=-\frac{\sqrt{209}}{10}$$

Tynnu \frac{3}{10} o ddwy ochr yr hafaliad.

$$x=\frac{\sqrt{209}-3}{10} x=\frac{-\sqrt{209}-3}{10}$$