x üçün həll et
x = \frac{\sqrt{91} + 1}{3} \approx 3,513130671
x=\frac{1-\sqrt{91}}{3}\approx -2,846464005
Qrafik
Paylaş
Panoya köçürüldü
\frac{3}{2}x^{2}-x=15
ax^{2}+bx+c=0 formasının bütün tənlikləri kvadratlar düsturundan istifadə edərək həll edilə bilər: \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a}. Kvadratlar düsturu biri ± toplama olduqda və digəri çıxma olduqda iki həll verir.
\frac{3}{2}x^{2}-x-15=15-15
Tənliyin hər iki tərəfindən 15 çıxın.
\frac{3}{2}x^{2}-x-15=0
15 ədədindən özünün çıxılması 0-a bərabərdir.
x=\frac{-\left(-1\right)±\sqrt{1-4\times \frac{3}{2}\left(-15\right)}}{2\times \frac{3}{2}}
Bu tənlik standart formadadır: ax^{2}+bx+c=0. Kvadrat tənliyin kökləri düsturundakı a üçün \frac{3}{2}, b üçün -1 və c üçün -15 ilə \frac{-b±\sqrt{b^{2}-4ac}}{2a} əvəz edin.
x=\frac{-\left(-1\right)±\sqrt{1-6\left(-15\right)}}{2\times \frac{3}{2}}
-4 ədədini \frac{3}{2} dəfə vurun.
x=\frac{-\left(-1\right)±\sqrt{1+90}}{2\times \frac{3}{2}}
-6 ədədini -15 dəfə vurun.
x=\frac{-\left(-1\right)±\sqrt{91}}{2\times \frac{3}{2}}
1 90 qrupuna əlavə edin.
x=\frac{1±\sqrt{91}}{2\times \frac{3}{2}}
-1 rəqəminin əksi budur: 1.
x=\frac{1±\sqrt{91}}{3}
2 ədədini \frac{3}{2} dəfə vurun.
x=\frac{\sqrt{91}+1}{3}
İndi ± plyus olsa x=\frac{1±\sqrt{91}}{3} tənliyini həll edin. 1 \sqrt{91} qrupuna əlavə edin.
x=\frac{1-\sqrt{91}}{3}
İndi ± minus olsa x=\frac{1±\sqrt{91}}{3} tənliyini həll edin. 1 ədədindən \sqrt{91} ədədini çıxın.
x=\frac{\sqrt{91}+1}{3} x=\frac{1-\sqrt{91}}{3}
Tənlik indi həll edilib.
\frac{3}{2}x^{2}-x=15
Bunun kimi kvadratik tənliklər kvadratı tamamlamaqla həll edilə bilər. Kvadratı tamamlamaqla, tənlik əvvəlcə x^{2}+bx=c formasında olmalıdır.
\frac{\frac{3}{2}x^{2}-x}{\frac{3}{2}}=\frac{15}{\frac{3}{2}}
Tənliyin hər iki tərəfini \frac{3}{2} kəsrinə bölün, bu kəsrin tərsinin hər iki tərəfini vurmaqla eynidir.
x^{2}+\left(-\frac{1}{\frac{3}{2}}\right)x=\frac{15}{\frac{3}{2}}
\frac{3}{2} ədədinə bölmək \frac{3}{2} ədədinə vurmanı qaytarır.
x^{2}-\frac{2}{3}x=\frac{15}{\frac{3}{2}}
-1 ədədini \frac{3}{2} kəsrinin tərsinə vurmaqla -1 ədədini \frac{3}{2} kəsrinə bölün.
x^{2}-\frac{2}{3}x=10
15 ədədini \frac{3}{2} kəsrinin tərsinə vurmaqla 15 ədədini \frac{3}{2} kəsrinə bölün.
x^{2}-\frac{2}{3}x+\left(-\frac{1}{3}\right)^{2}=10+\left(-\frac{1}{3}\right)^{2}
x həddinin əmsalı olan -\frac{2}{3} ədədini -\frac{1}{3} almaq üçün 2-yə bölün. Daha sonra tənliyin hər iki tərəfinə -\frac{1}{3} kvadratını əlavə edin. Bu mərhələ tənliyin sol tərəfini tam kvadrat edir.
x^{2}-\frac{2}{3}x+\frac{1}{9}=10+\frac{1}{9}
Kəsrin həm surəti, həm də məxrəcini kvadratlaşdırmaqla -\frac{1}{3} kvadratlaşdırın.
x^{2}-\frac{2}{3}x+\frac{1}{9}=\frac{91}{9}
10 \frac{1}{9} qrupuna əlavə edin.
\left(x-\frac{1}{3}\right)^{2}=\frac{91}{9}
Faktor x^{2}-\frac{2}{3}x+\frac{1}{9}. Ümumiyyətlə, x^{2}+bx+c tam kvadrat olduqda həmişə \left(x+\frac{b}{2}\right)^{2} kimi vuruqlara ayrıla bilər.
\sqrt{\left(x-\frac{1}{3}\right)^{2}}=\sqrt{\frac{91}{9}}
Tənliyin hər iki tərəfinin kvadrat kökünü aparın.
x-\frac{1}{3}=\frac{\sqrt{91}}{3} x-\frac{1}{3}=-\frac{\sqrt{91}}{3}
Sadələşdirin.
x=\frac{\sqrt{91}+1}{3} x=\frac{1-\sqrt{91}}{3}
Tənliyin hər iki tərəfinə \frac{1}{3} əlavə edin.
Nümunələr
Quadratik tənlik
{ x } ^ { 2 } - 4 x - 5 = 0
Triqonometriya
4 \sin \theta \cos \theta = 2 \sin \theta
Xətti tənlik
y = 3x + 4
Arifmetika
699 * 533
Matris
\left[ \begin{array} { l l } { 2 } & { 3 } \\ { 5 } & { 4 } \end{array} \right] \left[ \begin{array} { l l l } { 2 } & { 0 } & { 3 } \\ { -1 } & { 1 } & { 5 } \end{array} \right]
Eyni vaxtda tənlik
\left. \begin{cases} { 8x+2y = 46 } \\ { 7x+3y = 47 } \end{cases} \right.
Diferensiallaşdırma
\frac { d } { d x } \frac { ( 3 x ^ { 2 } - 2 ) } { ( x - 5 ) }
İnteqrasiya
\int _ { 0 } ^ { 1 } x e ^ { - x ^ { 2 } } d x
Limitlər
\lim _{x \rightarrow-3} \frac{x^{2}-9}{x^{2}+2 x-3}